Personel Seçim Sürecinde Kullanılan Kriterlerin Best-Worst Metodu (BWM) İle Değerlendirilmesi

Personel seçim süreci, hem personel istihdam eden örgüt hem de işe alınan personel için hayati önemtaşıyan bir süreçtir. Doğru personelin seçilmesi örgüte etkinlik ve verimlilik gibi faydalar sağlarken, işealınan personele de iş tatmini, örgüte bağlılık ve yaşam doyumu gibi faydalar sağlar. Ancak doğrupersonelin seçilmesi, doğru seçim kriterlerinin kullanılması ile mümkün olmaktadır. Bu noktadan hareketlebu çalışmada, personel seçim sürecinde kullanılan kriterlerin çok kriterli karar verme yöntemlerinden BestWorst Metodu (BWM) ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle literatürde kullanılanpersonel seçim süreci kriterleri belirlenmiş, daha sonra bu seçim kriterleri uzman görüşleri doğrultusundaBWM ile analiz edilmiştir. Beş kriter 35 alt kriterin kullanıldığı analiz sonucunda en önemli kriterlersırasıyla “mesleki donanım kriterleri”, “kişisel özellik kriterleri” ve “sosyal beceri kriterleri”, en önemlialt kriterler ise sırasıyla “mesleki bilgi ve uzmanlık”, “iş/sektör deneyimi”, “mesleki eğitim geçmişi”,“doğruluk ve dürüstlük” ve “problem çözme becerisi” olarak bulunmuştur.

Evaluation of The Criteria Used in The Personnel Selection Process With The BestWorst Method (BWM)

The personnel selection process is a vital process for both the organization employing personnel and the recruited personnel. While choosing the right personnel provides benefits such as efficiency and productivity to the organization, it also provides benefits such as job satisfaction, commitment to the organization and life satisfaction to the recruited personnel. However, selecting the right personnel is possible by using the right selection criteria. From this point of view, in this study, it was purposed to evaluate the criteria used in the personnel selection process with the Best-Worst Method (BWM), one of the multi-criteria decision making methods. For this purpose, firstly the personnel selection process criteria used in the literature were determined, then these selection criteria were analyzed by BWM in line with expert opinions. As a result of the analysis using five criteria and 35 sub-criteria, the most important criteria are, respectively, “professional qualification criteria”, “personal characteristics criteria” and “social skills criteria”, and the most important sub-criteria are “professional knowledge and expertise”, “job/industry experience”, “professional education background”, “accuracy and honesty” and “problem solving skills” has been found.

PDF

___

Acar, Ö. E. ve Köylüoğlu, A.S. (2020). Sürdürülebilir Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Yöntemiyle Analizi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 419-440
Afshari, A., Mojahed, M., ve Yusuff, R. M. (2010). Simple additive weighting approach to personnel selection problem. International Journal of Innovation, Management and Technology, 1(5), 511- 515. https://doi.org/10.7763/IJIMT.2010.V1.89
Akin, N. G. (2016). Personel seçiminde çok kriterli karar verme: Bulanık TOPSIS uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2), 224-254. https://doi.org/10.20491/isarder.2016.177
Aksakal, E., ve Dağdeviren, M. (2010). ANP ve DEMATEL yöntemleri ile personel seçimi problemine bütünleşik bir yaklaşım. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 25(4), 905-913.
Aşan, H., ve Ayçin, E. (2020). Kurumsal kaynak planlama sistemlerinin seçimindeki kriterlerin best-worst metodu ile değerlendirilmesi. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(2), 114-124.
Ayçin, E. (2020) Personel Seçim Sürecinde CRITIC ve MAIRCA Yöntemlerinin Kullanılması. İşletme, 1(1), 1-12.
Baležentis, A., Baležentis, T., ve Brauers, W. K. (2012). MULTIMOORA-FG: a multi-objective decision making method for linguistic reasoning with an application to personnel selection. Informatica, 23(2), 173-190.
Bedir, N., ve Eren, T. (2015). AHP-PROMETHEE yöntemleri entegrasyonu ile personel seçim problemi: perakende sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 4(4), 46-58.
Chang, K. L. (2015). The use of a hybrid MCDM model for public relations personnel selection. Informatica, 26(3), 389-406. http://dx.doi.org/10.15388/Informatica.2015.54
Chen, C. T. (2000). Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment. Fuzzy sets and systems, 114(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/S0165-0114(97)00377-1
Chen, C. T., Hwang, Y. C., ve Hung, W. Z. (2009, December). Applying multiple linguistic PROMETHEE method for personnel evaluation and selection. In 2009 IEEE International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management (pp. 1312-1316). IEEE.
Çakır, E., ve Can, M. (2019). Best-worst yöntemine dayalı ARAS yöntemi ile dış kaynak kullanım tercihinin belirlenmesi: Turizm sektöründe bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1273-1300.
Çalık, A. (2020). Hedef pazar seçimi için hibrit BWM-ARAS karar verme modeli. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 196-210. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.646115
Çelikbilek, Y. (2018). Using an integrated grey AHP-MOORA approach for personnel selection: An application on manager selection in the health industry. Alphanumeric Journal, 6(1), 69-82. https://doi.org/10.17093/alphanumeric.378904
Çetinkaya, V., ve Deveci, D. A. (2020). Optimal sürdürülebilir rota tespiti için gerekli göstergelerin bir çok kriterli karar verme yöntemi ile önem düzeyi tespiti. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 12(1), 25-46. https://doi.org/10.18613/deudfd.775117
Dağdeviren, M. (2007). Bulanık analitik hiyerarşi prosesi ile personel seçimi ve bir uygulama. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 22(4), 791-799.
Değermenci, A., ve Ayvaz, B. (2016). Bulanık ortamda TOPSIS yöntemi ile personel seçimi: katılım bankacılığı sektöründe bir uygulama. Istanbul Commerce University, Journal of Science, 15(30), 77-93.
Demirkol, İ. (2021). International Supplier Selection Using AHP Method, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(1), 353-370
Dodangeh, J., Sorooshian, S., ve Afshari, A. R. (2014). Linguistic extension for group multicriteria project manager selection. Journal of Applied Mathematics, 2014, 1-8. https://doi.org/10.1155/2014/570398
Efe, B. ve Kurt, M. (2018). Bir liman işletmesinde personel seçimi uygulaması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2), 417-427. https://doi.org/10.7212%2Fzkufbd.v8i2.750
El-Santawy, M. F., ve El-Dean, R. (2012). On using VIKOR for ranking personnel problem. Life Science Journal, 9(4), 1534-1536.
Eşiyok, Y., ve Eren, Ö. (2018). Personel seçim probleminin gri ilişkisel analiz yöntemi ile çözülmesi: Medya sektöründe bir uygulama. Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 898-919. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v6i4.271
Gupta, H., ve Barua, M. K. (2017). Supplier selection among SMEs on the basis of their green innovation ability using BWM and fuzzy TOPSIS. Journal of Cleaner Production, 152, 242-258. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.03.125
Ilgaz Yıldırım, B., Uysal, F., ve Ilgaz, A. (2019). Havayolu işletmelerinde personel seçimi: ARAS yöntemi ile bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 219-231.
Ilgaz, A. (2018). Lojistik sektöründe personel seçim kriterlerinin AHP ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Journal of Suleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 32(1), 586- 605.
Karabasevic, D., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., ve Stanujkic, D. (2016). The framework for the selection of personnel based on the SWARA and ARAS methods under uncertainties. Informatica, 27(1), 49- 65. http://dx.doi.org/10.15388/Informatica.2016.76
Kelemenis, A., ve Askounis, D. (2010). A new TOPSIS-based multi-criteria approach to personnel selection. Expert systems with applications, 37(7), 4999-5008. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.12.013
Kenger, M. D., ve Organ, A. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli aras yöntemi ile değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 152-170. https://doi.org/10.30803/adusobed.336215
Koyuncu, O., ve Özcan, M. (2014). Personel seçim sürecinde AHS ve TOPSIS yöntemlerinin karşılaştırılması: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 195-218. https://doi.org/10.17065/huiibf.14332
Köse, E., Aplak, H. S., ve Kabak, M. (2013). Personel Seçimi için Gri Sistem Teori Tabanli Bütünlesik Bir Yaklasim/An Integrated Approach Based on Grey System Theory for Personnel Selection. Ege Akademik Bakis, 13(4), 461-471. https://doi.org/10.21121/eab.2013418080
Kuşakcı, A. O., Ayvaz, B., Öztürk, F., ve Sofu, F. (2019). Bulanık MULTIMOORA ile personel seçimi: havacılık sektöründe bir uygulama. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 96-110. https://doi.org/10.28948/ngumuh.516835
Lin, H. T. (2010). Personnel selection using analytic network process and fuzzy data envelopment analysis approaches. Computers & Industrial Engineering, 59(4), 937-944. https://doi.org/10.1016/j.cie.2010.09.004
Liu, H. C., Qin, J. T., Mao, L. X., ve Zhang, Z. Y. (2015). Personnel selection using interval 2‐tuple linguistic VIKOR method. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 25(3), 370-384. https://doi.org/10.1002/hfm.20553
Nawaz, F., Asadabadi, M. R., Janjua, N. K., Hussain, O. K., Chang, E., ve Saberi, M. (2018). An MCDM method for cloud service selection using a Markov chain and the best-worst method. KnowledgeBased Systems, 159, 120-131. https://doi.org/10.1016/j.knosys.2018.06.010
Omrani, H., Alizadeh, A., ve Emrouznejad, A. (2018). Finding the optimal combination of power plants alternatives: A multi response Taguchi-neural network using TOPSIS and fuzzy best-worst method. Journal of Cleaner Production, 203, 210-223. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.08.238
Organ, A., ve Kenger, M. D. (2018). Bütünleşik bulanık AHP-bulanık MOORA yaklaşımının market personeli seçimi problemine uygulanması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’18), 271-280. https://doi.org/10.18506/anemon.452694
Özgörmüş, E., Mutlu, Ö., ve Güner, H. (2005). Bulanık AHP ile personel seçimi. V. Ulusal Üretim Arastırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005 (pp. 111-115).
Öztürk, F., ve Kaya, G. K. (2020). Personnel selection with fuzzy VIKOR: An application in automotive supply industry. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 8(1), 94- 108. https://doi.org/10.29109/gujsc.595288
Ren, J., Liang, H., ve Chan, F. T. (2017). Urban sewage sludge, sustainability, and transition for Eco-City: Multi-criteria sustainability assessment of technologies based on best-worst method. Technological Forecasting and Social Change, 116, 29-39. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2016.10.070
Rezaei, J. (2015). Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega, 53, 49-57. https://doi.org/10.1016/j.omega.2014.11.009
Rezaei, J., Nispeling, T., Sarkis, J., ve Tavasszy, L. (2016). A supplier selection life cycle approach integrating traditional and environmental criteria using the best worst method. Journal of Cleaner Production, 135, 577-588. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.06.125
Rezaei, J., Wang, J., ve Tavasszy, L. (2015). Linking supplier development to supplier segmentation using Best Worst Method. Expert Systems with Applications, 42(23), 9152-9164. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2015.07.073
Saghafian, S., ve Hejazi, S. R. (2005, November). Multi-criteria group decision making using a modified fuzzy TOPSIS procedure. In International Conference on Computational Intelligence for Modelling, Control and Automation and International Conference on Intelligent Agents, Web Technologies and Internet Commerce (CIMCA-IAWTIC'06) (Vol. 2, pp. 215-221). IEEE.
Sezen Akar, G. S., ve Çakır, E. (2016). Lojistik sektöründe bütünleştirilmiş bulanık AHP-MOORA yaklaşımı ile personel seçimi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 185-199.
Shojaei, P., Haeri, S. A. S., ve Mohammadi, S. (2018). Airports evaluation and ranking model using Taguchi loss function, best-worst method and VIKOR technique. Journal of Air Transport Management, 68, 4-13. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2017.05.006
Stanujkic, D., Djordjevic, B., ve Karabasevic, D. (2015). Selection of candidates in the process of recruitment and selection of personnel based on the SWARA and ARAS methods. Quaestus multidisciplinary research journal, 7, 53-64.
Şenel, C., ve Şekeroğlu, S. (2019). Yatırım ve kalkınma bankalarının etkinliklerinin VZA yöntemiyle analizi ve Türk bankacılık sektöründe bir uygulama, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), 565-580
Şimşek, A., Catır, O., ve Ömürbek, N. (2014). Turizm sektöründe bulanık analitik hiyerarşi süreci ile personel seçimi. Uludag Journal of Economy & Society, 33(2), 147-169.
Telli, G., ve Ayçin, E. (2021). Öğretmen seçim sürecinde en iyi-en kötü ve MABAC yöntemlerinin bütünleşik olarak kullanılması. Troy Academy, 6(2), 733-750.
Tepe, S., ve Görener, A. (2014). Analitik hiyerarşi süreci ve MOORA yöntemlerinin personel seçiminde uygulanması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13(19), 1-14.
Tuş, A., ve Adalı, E. A. (2018). Personnel assessment with CODAS and PSI methods. Alphanumeric Journal, 6(2), 243-256. https://doi.org/10.17093/alphanumeric.432843
Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC yöntemleri ile personel seçimi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1552-1573. https://doi.org/10.26466/opus.580456
Ulutaş, A., Özkan, A. M., ve Tağraf, H. (2018). Bulanık analitik hiyerarşi süreci ve bulanık gri ilişkisel analizi yöntemleri kullanılarak personel seçimi yapılması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(65), 223-232. https://doi.org/10.17755/esosder.317209
Vural, D., Köse, E., ve Bayam, B. (2020). AHP ve VIKOR yöntemleri ile personel seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 70-89.
Yıldız, A., ve Deveci, M. (2013). Bulanik VIKOR yöntemine dayalı personel seçim süreci. Ege Akademik Bakis, 13(4), 427-436. https://doi.org/10.21121/eab.2013418077
Zhang, S. F., ve Liu, S. Y. (2011). A GRA-based intuitionistic fuzzy multi-criteria group decision making method for personnel selection. Expert Systems with Applications, 38(9), 11401-11405. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2011.03.012