Hanife GÖKER, Hakan TEKEDERE, Fatma ARPACI

Evde Yaşayan Yaşlılarda Yalnızlık Algısı ile Sosyal Medya Kullanımı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu çalışmada toplumda birçok yönden dezavantajlı görülen 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık algılarının ve sosyal medya kullanımlarının hangi düzeyde olduğunun değerlendirilmesi ve yalnızlık algıları ile sosyal medya kullanımları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Ankara’nın Çankaya içesinde yaşayan ve sosyal medyayı kullanan 65 yaş ve üstü 293 birey katılmıştır. Veriler, “Yalnızlık Ölçeği” ve “Sosyal Medya Kullanım Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistikler ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, ölçeklerden alınabilecek orta puanlar dikkate alındığında, yaşlı bireylerin ortalamalarının her iki ölçekte de orta puanın üzerinde ve orta puana yakın olduğu görülmüştür. Buna göre 65 yaş ve üstü bireylerin hem yalnızlık algısı hem de sosyal medya kullanımı değişkenlerine ilişkin puanlarının orta düzeyde olduğu söylenebilir. Ayrıca, bu örneklemde korelasyon analizi sonucunda, bulunan yaşlı bireylerin yalnızlık algıları ile sosyal medya kullanımları arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı görülmüştür.

Analysis of the Relationship between Loneliness Perceptions and Social Media Usage among Elderly Living at Home

The purpose of this study was to determine the relationship between the loneliness perceptions and social media usage and to investigate the perception of loneliness and social media usage among individuals aged 65 and over, who are considered to be disadvantaged in many ways. The research data were collected from 293 elderly who use social media and live in Çankaya/Ankara. The data were collected using the "Loneliness Scale" and "Social Media Usage Scale". The relational model was used in the study. The data were analyzed using descriptive statistics and Pearson Correlation Analysis. According to the results, perceptions of loneliness and social media usage levels of the elderly were at a middle level. As a result of the Pearson Correlation Analysis in this sample, it was observed that there was no significant relationship between the perception of loneliness of the elderly and their usage of social media.

PDF

___

Aarts, S., Peek, S. T. M., Wouters, E. J. M. (2015). The relation between social network site usage and loneliness and mental health in community‐dwelling older adults. International Journal of Geriatric Psychiatry, 30(9), 942-949.
Akgül, H., Yeşilyaprak, B. (2015). Yaşlılar için yalnızlık ölçeğinin Türk kültürüne uyarlaması: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(1). 34-45.
Akın, A., Özbay, A., Baykut, İ. (2015). Sosyal medya kullanımı ölçeğinin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği. Journal of International Social Research, 8(38). 628-633.
Arpacı, F., Gürbüz, S. (2012). Yaşlı bireylerin yaşadıkları şehre göre yaşam kalitesi değerlendirmeleri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 47(2), 47-64.
Arpacı, F., Ersoy, A. F.. (2009). Evde yaşayan yaşlıların huzurevinde yaşamaya ilişkin görüşleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18 (18) , 87-98
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cornejo, R., Tentori, M., Favela, J. (2013). Enriching in-person encounters through social media: A study on family connectedness for the elderly. International Journal of Human- Computer Studies, 71(9), 889-899.
Dykstra, P. A. (2009). Older adult loneliness: myths and realities. European journal of ageing, 6(2), 91-100.
Dykstra, P. A., Van Tilburg, T. G., & Gierveld, J. D. J. (2005). Changes in older adult loneliness: Results from a seven-year longitudinal study. Research on aging, 27(6), 725-747.
De Jong, G. J., Kamphuis, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9, 289-299.
Depp, C. A., Jeste, D. V. (2006). Definitions and predictors of successful aging: a comprehensive review of larger quantitative studies. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 14(1), 6-20.
Durgun, B., Tümerdem, Y. (1999). Kentleşme ve yaşlılara sunulan hizmetler. Geriatri Dergisi, 2(3), 115-120.
Ellison, N. B., Steinfield, C., Lampe, C. (2007). The benefits of Facebook “friends:” Social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 12(4), 1143-1168. Endeksa (2020). https://www.endeksa.com/tr/analiz/ankara/cankaya/demografi adresinden erişilmiştir.
Ekici, S. K., Gümüş, Ö. (2016). Yaşlılıkta teknolojinin kullanımı. Ege Tıp Dergisi, 55. 26-30.
Eshbaugh, E. M. (2009). The role of friends in predicting loneliness among older women living alone. Journal of Gerontological Nursing, 35(5), 13-16.
Fratiglioni L, Paillard-Borg S, Winblad B. 2004. An active and socially integrated lifestyle in late life might protect against dementia. Lancet Neurol 3(6). 343–353.
Fokkema T, Knipscheer K. 2007. Escape loneliness by going digital: a quantitative and qualitative evaluation of a Dutch experiment in using ECT to overcome loneliness among older adults. Aging & Mental Health. 11(5). 496–504.
Fratiglioni, L., Paillard-Borg, S., Winblad, B. (2004). An active and socially integrated lifestyle in late life might protect against dementia. The Lancet Neurology, 3(6), 343-353.
Fratiglioni, L., Wang, H.X., Ericsson, K., Maytan, M., Winblad, B. (2000). Influence of social network on occurrence of dementia: A community-based longitudinal study. The Lancet, 355, 1315-1320.
Golden, J., Conroy, R. M., Bruce, I., Denihan, A., Greene, E., Kirby, M., Lawlor, B. A. (2009). Loneliness, social support networks, mood and wellbeing in community‐dwelling elderly. International Journal of Geriatric Psychiatry: A journal of the psychiatry of late life and allied sciences, 24(7), 694-700.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., Tatham, R. L. (2014). Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited. 197-200.
Jenkins-Guarnieri, M. A., Wright, S. L., Johnson, B. (2013). Development and validation of a social media use integration scale. Psychology of Popular Media Culture, 2(1), 38.
Kalınkara, V., Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), 8-19.
Köksal, Y., Özdemir, Ş. (2013). Bir İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya’nın Tutundurma Karması İçerisindeki Yeri Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 323-337.
Lee, Y., Ko, Y. G. (2018). Feeling lonely when not socially isolated: social isolation moderates the association between loneliness and daily social interaction. Journal of Social and Personal Relationships, 35(10), 1340-1355.
Lee, K. T., Noh, M. J., Koo, D. M. (2013). Lonely people are no longer lonely on social networking sites: The mediating role of self-disclosure and social support. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(6), 413-418.
Leist, A. K. (2013). Social media use of older adults: A mini-review. Gerontology, 59, 378-384
Lestar, A., Irianto, G. (2019). An overview of elderly loneliness in Lampung province, Indonesıa. International Student Congress. 88-89.
Pittman, M., Reich, B. (2016). Social media and loneliness: Why an Instagram picture may be worth more than a thousand Twitter words. Computers in Human Behavior, 62, 155-167.
Rapagnani, G. (2002). Suicide in the elderly. Revue Medicale de Liege, 57, 91-96.
Ryan, M., Patterson, J., (1987). Loneliness in the elderly. Journal of Gerontological Nursing, 13(5), 6–11.
Rico-Uribe, L. A., Caballero, F. F., Olaya, B., Tobiasz-Adamczyk, B., Koskinen, S., Leonardi, M., Haro, J. M., Chatterji, S., Ayuso-Mateos, J. L., Miret, M. (2016). Loneliness, social networks, and health: a cross-sectional study in three countries. PloS one, 11(1), e0145264.
Sayın, A., Koğar, H., Çakan, M. (2012). Aşamalı Dersler Arasındaki İlişkilerin Kanonik Korelasyon Tekniğiyle İncelenmesi: Sınıf Öğretmenliği Örneği. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 3(1), 210-220.
Silveira, E., Allenbeck, P. (2001). Migration, ageing and mental health: An ethnographic study on perception of life satisfaction, anxiety and depression in older Somali men in East London. International Journal of Social Welfare, 10(4), 309-320
Stangor, C. (2014). Research methods for the behavioral sciences. Nelson Education.
Stone, J., Evandrou, M., Falkingham, J. (2013). The transition to living alone and psychological distress in later life. Age and Ageing, 42(3), 366-372.
Şentürk, Ü. (2018). Yaşlılık Sosyolojisi: Yaşlılığın Toplumsal Yörüngeleri. Bursa: Dora Yayıncılık, 217-245.
Tekedere, H., Arpacı, F. (2016). Orta yaş ve yaşlı bireylerin internet ve sosyal medyaya yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(2), 377-392.
Tel, H., Tel, H., Sabancıoğulları, S. (2006). Evde ve kurumda yaşayan 60 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerini sürdürme ve yalnızlık yaşama durumu. Turkish Journal of Geriatrics, 9(1), 34-40.
Tufan, İ., Kılavuz, A., Özgür, Ö., Ayan, F. S., Gürdal, F. Y., Engin, B. (2019). Türkiye'de Gerontoloji Atlası: Yaşlı Yoksulluğu ve Yalnızlık Üzerine Bulgular. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2019). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028 adresinden erişilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). İstatistiklerle Yaşlılar. Sayı:33712 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33712 adresinden erişilmiştir.
Uchino, B. N. (2006). Social support and health: a review of physiological processes potentially underlying links to disease outcomes. Journal of behavioral medicine, 29(4), 377-387.
United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA). (2019). World Population Ageing 2019 (ST/ESA/ SER.A/444). New York: United Nations. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopul ationAgeing2019-Report.pdf
Van Tilburg, T. G., De Jong-Gierveld, J. (1999). Cesuurbepaling van de eenzaamheidsschaal (Cutting scores on the De Jong Gierveld Loneliness Scale). Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 30, 158-163.
van Winkel, M., Wichers, M., Collip, D., Jacobs, N., Derom, C., Thiery, E., Myin-Germeys, I., Peeters, F. (2017). Unraveling the role of loneliness in depression: The relationship between daily life experience and behavior. Psychiatry, 80(2), 104-117.