DEĞİŞEN REFAH ANLAYIŞI VE SENDİKACILIK

Kapitalist üretim ilişkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve çalışan haklarının sosyal sınıfları temelinde savunulmasını amaçlayan sendikaların, 1970'li yıllardan itibaren güç kayıplarına şahit olunmaktadır. Genellikle endüstri ilişkileri sisteminde yaşanan değişimlerle açıklanmaya çalışılan bu güç kaybı, aslında refah anlayışındaki değişimi de içeren daha kapsayıcı bir analize muhtaçtır. Keynesyen ekonomi politikalarının şekillendirdiği, kitlesel Fordist üretime dayalı ve tam istihdam hedefli refah politikaları, küresel pazarların şekillendirdiği yeni toplum yapısında karşılık bulamamaktadır. Sosyal sorunların ücretliler toplumunun sosyal sigorta tipi dayanışma dinamikleri ile çözüldüğü geleneksel refah anlayışı, "çalışma" kavramında meydana gelen değişimler sonucunda yeni arayışlara yönelmiştir. Esneklik, güvencesizlik, kuralsızlık ve nihayet "çalışmanın sonu" tartışmaları ekseninde süren bu değişim, refah hizmetlerinin kapsam ve boyutunu değiştirmiştir. Sendikal haklar başta olmak üzere çalışma hayatı tabanlı birçok hakkın yitirildiği ya da anlamını kaybettiği yeni refah anlayışı, vatandaşlık temelinde daha sınırlı ve geçici bir takım haklar vaat etmektedir. Varlığını çalışma hayatı dinamikleri üzerine inşa eden sendikaların yeni refah anlayışı içindeki yerleri ve etkinlikleri akademik çalışmalara sıklıkla konu edilmiştir. Bu çalışma, sendikacılığın uğradığı güç kayıplarını, endüstri ilişkileri sisteminin dönüşümü yanında refahın değişen görünümüyle de analiz eden bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır

CHANGING INSIGHT OF WELFARE AND UNIONISM

Power loss of unions which had occured as a result of the capitalist relations of production, and intend defending the rights of the workers based upon their social classes is witnessed since 1970's. This loss of power which is generally tried to be explained by the changes rised in industrial relations system, requires a more inclusive analysis covering also the change in welfare insight indeed. Welfare policies structured by full employment targeted Keynesian economy policies which are based upon the Fordist mass production can not respond to the new structure of society formalized by global markets. Traditional welfare understanding of wage earner society which solves social issues by solidarity dynamics in terms of social security, go towards a new way of searching as a result of changes occured in "working" concept. This change persists in the axis of flexibility, precarity, irregularity and "end of work" debates, altered the extent and the size of welfare services. The new welfare concept of "lost" or "meaning lost" working life based rights, especially the union rights, promises a more limited and temporal kind of rights. Built their existence on the dynamics of working life, unions' place and activity in the new welfare concept was often being subjected in academic study. This study aims to analyze unions' power loss, by presenting a perspective of changing appearance of welfare as well as the transformation of industrial relations system

PDF

___

BİLGİN, M.H. (2000) Yeni Teknolojiler ve Üretim Sistemlerindeki Değişimin Emek ve İstihdam Üzerindeki Etkileri, Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası Yayınları, Ankara.
BİLGİN, M.H. (2001) "Endüstri İlişkilerinde Dönüşüm ve Yeni Eğilimler", Kamu-İş, Cilt:6, Sayı:2, Ankara.
ÇELİK, M.;AKKAYA, Y. (1999) Türkiye'de Endüstri İlişkileri, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
ÇSGB (2013) "Sendikal Örgütlenme" Çalışma Meclisi Hazırlık Toplantısı Raporu, Ankara.
ERDUT, T.(2002) İnsan Kaynakları Yönetimi ve Endüstri İlişkilerinde Değişim, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayın No:40, İzmir.
GORZ, A. (2001) Yaşadığımız Sefalet, Ayrıntı Yayınları, Çev:N.TUTAL, İstanbul.
IŞIK, V. (2009) "Endüstri İlişkilerinin Yeni Yüzü İnsan Kaynakları Yönetimi: Emeği Örgütsüzleştirme Stratejisi", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11/3, Ankara.
IŞIKLI, A.(1990) Sendikacılık ve Siyaset, İmge KİTABEVİ, Ankara-1990.
İNSEL, A. (2007) "İktisat Aklına Sokulan Siyasal Çomak: Vatandaşlık Geliri", Der.A.BUĞRA;Ç.KEYDER, İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul. Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru,
KORAY, M. (Tarihsiz) "Sosyal Devlet-Refah Toplumu", Sosyal Demokrasi Vakfı 11.01.2014. http://www.sodev.org.tr/Okullar/SDO/ders_notlari/sosyal_devlet.html, Ders Notları, Erişim Tarihi:
KORAY, M. (2007a) "Sosyal Politikanın Anlamı ve İşlevini Tartışmak", Çalışma ve Toplum Dergisi, 2007/4.
KORAY, M. (2007b) "Sosyal Politika: Nereye Doğru?", Cahit Talas Anısına: Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, Yay.Haz: B.Ceylan-Ataman, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No:595.
KURTULMUŞ, N. (1996) Sanayi Ötesi Dönüşüm, İz Yayıncılık, No:137, İstanbul.
MUNCK, R. (2003) Emeğin Yeni Dünyası, Çev:M.TEKÇE, Kitap Yayınları.
NOLAN P.(2004) Shapingthefuture: The Political Economy of Work and Employment, Industrial Relations Journal, Vol:35(5), 378-388.
ÖZDEMİR, S. (2004) Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, İstanbul Ticaret Odası Yayınları No:2004/69, İstanbul.
PERGHER, R. (2007) "Globalization and Welfare State", http://tiss.zdv.uni- tuebingen.de/webroot/sp/spsba01_W98_1/denver12.htm, Erişim Tarihi:15.05.2011
RIFKIN, J. (1995) The End of Work: The Decline of the Global Labor Force and the Dawn of the Post-Market Era, Vol:9, No:1, New York.
SAPANCALI, F. (2007) "Avrupa Birliği'ne Üye Ülkelerde Sendikal Örgütlenme, Sorunlar ve Yeni Stratejiler", Çimento İşveren Dergisi, Eylül/2007.
SELAMOĞLU, A. (1995) İşçi Sendikacılığının Gücündeki Değişim (Gelişmeler-Nedenler-Eğilimler), Kamu-İş Yayınları, Ankara.
SİLVER, B. (2009) Emeğin Gücü 1870'den Günümüze İşçi Hareketleri ve Küreselleşme, Çev:E.Önal, Yordam Kitap:86, Birinci Baskı, İstanbul.
ŞENKAL, A. (1999) Sendikasız Endüstri İlişkileri Genel Olarak Dünyada ve Türkiye'de, Kamu-İş Yayınları, Ankara.
TOPAK, O. (2012) Refah Devleti ve Kapitalizm 2000'li Yıllarda Türkiye'de Refah Devleti, İletişim Yayınları, 1.Baskı, İstanbul.
TURAN, K. (1979) Milletlerarası Sendikal Hareketler, Kalite Matbaası, Ankara.
World Bank, (2013) Jobs, The World Development Report 2013, World Bank,
Washington, DC. YILDIRIM, E.(2008) "Sendikalar ve Kriz", Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı:18, 2008/3, 10.Kongre/Özel Sayı, 199-206.
YORGUN, S. (2007) "Sivil Toplum Düzeninde Sendikaların Geleceği", Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı:53, 314-330.