Ahmet Mithat Efendi'nin Süleyman Muslî Romanında Güney-Güney Doğu Anadolu Şehirleri

Ahmet Mithat Efendi'nin için roman sadece bir eğlence değil toplumu değiştirmek ve yönlendirmek için mühim bir vasıtadır. Bu yüzden romanlarında okuyucuları farklı coğrafyalarda dolaştırır ve bilgilendirir. 1877'de yazdığı Süleyman Muslî romanında okuyucuları Ortadoğu coğrafyasında dolaştırır ve Anadolu Selçuklularının son dönemi hakkında bilgi verir. Önemli siyasî olayları ve dinî çatışmaları anlatır. Haçlı seferlerine vurgu yapar. Kısaca roman Anadolu'nun güneyi ile Ortadoğu'da meydana gelen Müslüman- Hıristiyan çatışması olarak tanımlanabilir. Ahmet Mithat Efendi 1869 yılında Mithat Paşa ile birlikte Bağdat'a gitti. Bu seyahat çeşitli eserlerine yansıdı. Önce 1876'a Menfa isimli hatıra kitabını yazdı. Ancak buradaki anlattıkları yüzeysel ve keyifli ifadelerden ibaretti. Daha sonra teferruatlı ve fikri yönü de Süleyman Muslî romanını yazdı. Romanda yol boyunca gördüklerini mukayese etti. Bu yüzden romana batı ile doğunun mukayesesidir denilebilir. Ayrıca romanın Osmanlı'nın güney bölgelerinde sarsıntı yaşadığı yıllarda yazılması anlamlıdır. Çünkü bu yıllar İngilizlerin Ortadoğu petrolüne göz diktiği yıllardır ve Ahmet Mithat Efendi 2. Abdülhamit'in politikalarını desteklemektedir. Ahmet Mithat Efendi İstanbulludur. Bu bakımdan bu roman İstanbullu aydınların Anadolu ile ilişkisi hakkında dikkate alınması gereken bir eserdir.

Ahmet Mithat Efendi's Süleyman Muslî in the South-South East Anatolian cities

Novel is not only a joy but also an important means to change and guide the society for Ahmet Mithat Efendi. Therefore, in his novels he leads around his readers to different geographies and enlightens them. He takes the readers to Middle East and gives informations about the last period of Anatolian Seljuks in Süleyman Muslî that he wrote in 1877. He tells about important political events and religious conflicts. He emphasises the crusades. Briefly the novel is about the Islam-Christianity conflict in Middle East and South Anatolia. Ahmet Mithat Efendi traveled to Baghdad with Mithat Paşa in 1869 and wrote numerous work about this journey. Firstly he wrote Menfa, a memoir book in 1876. But the book was superficial. Then he wrote a more detailed and intellectual book, Süleyman Muslî. He wrote and compared all the things during his journey so it can be said that the book is the comparison of East and West. Furthermore it is significant that the book was written when the Ottoman had trouble in its southern side. England was longing to possess the petroleum of Middle East and Ahmet Mithat Efendi gave support to politics Abdul Hamid II. Ahmet Mithat Efendi was an Istanbulite. So the novel is a remarkable work for the relations between Istanbulite intellectuals and Anatolia.