ABD Başkanlık Sistemi, Kuvvetler Dengesi ve Farklı Uygulamaları

Keskin bir erkler ayrılığı ilkesine dayanan Amerikan Başkanlık Sistemi, tarihsel süreç içerisinde kendine özgü dinamiklerle gelişen federal sistemin de etkisiyle oluşan ve dünyada en iyi işleyen başkanlık sistemi olarak kabul edilen bir temsili demokrasi rejimi olarak bilinmektedir. ABD'nin kurucu babalarının önemli oranda John Locke ve Montesquieu'nün erkler ayrılığı prensibinden esinlenerek oluşturduğu sistem, "gücün gücü durması" (que le pouvoir arrête le pouvoir) ilkesinden hareketle yasama ve yürütmenin bölüşülerek bir fren ve denge sistemi oluşturması üzerinde şekillenmiştir. Böylece kuvvetler dengesine dayanan bu sistem doğduğu ülkede olan ABD'de sorunsuz bir şekilde işlemesine rağmen başka ülkelerde çeşitli sorunlara neden olmaktadır. Peki, bu sistem özellikle Latin Amerika ülkeleri başta olmak üzere başka yerlerde neden demokratik bir şekilde işleyememektedir? ABD başkanlık sistemini dayandığı temel prensip olan kuvvetler ayrılığı ile fren ve denge sistemini ele alan bu çalışma, aynı zamanda bunların uygulandığı diğer ülkeleri de incelemektedir.

US Presidential System, Balance of Powers and Its Different Applications

The American Presidential Systems are based on a sharp of the principle of the separation of powers. In the historical process, the federal system with its own specific dynamics occur due to the effects on presidential system, which is accepted as the best performing in the world and is known as the regime of representative democracy. The founding fathers of the United States of America were inspired by John Locke and Montesquieu's the separation of powers principle which creates "que le pouvoir arrête le pouvoir". This principle has been shaped to create a system on the legislative and executive branches split by check and balance. Thus, the balance of forces of this system, which is based on country of birth in the U.S. while other countries operate seamlessly in various, causes problems. Why this system especially in other places in particular Latin American countries do not process in a democratic way? This study is based on separation of powers, check and balance systems which are the basic principles of the US presidential system. At the same time, this work examines that other countries are implemented by this principles.

PDF

___

AKÇALI, P., "Siyasal İstikrar ve Başkanlık Sistemi: Amerika Birleşik Devletleri Örneği", Başkanlık Sistemi ve Türkiye, Derleyen: İhsan Kamalak, Kalkedon Yayınları, İstanbul, 2007, s.59.
BAUDOT P.Y., ve Thomas Ribemont, Science Politique, 2.Edition, Sup Foucher, Paris, 2013, s.31.
BAYHAN, V., "Demokrasi ve Sivil Toplum Örgütlerinin Engelleri: Patronaj ve Nepotizm", C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 26, No: 1, Mayıs 2002, ss.1-13.
BECEREN, E., Türk İktidar Yapısında Değişim: Başkanlık ve Yarı Başkanlık Sistemi, Yeni Türkiye, Başkanlık Sistemi Özel Sayısı, Mart-Nisan 2013, Yıl: 9, Sayı:51, s.284.
BECK, T., vd., "New tools and new tests in comparative political economy: The Database of Political Institutions", The World Bank Economic Review, Vol:15, No:1, ss.165-176.
BEETHAM, D., Parliament and Democracy in the Twenty- First Century, a Guide to Good Practice, Inter-Parliamentary Union, Switzerland.
CHEIBUB, J. A., Presidentalism, Parliamentarism and Democracy, Cambridge University Press, 2007.
ÇELİK, İ., "Kuvvetler Ayrılığı: Bir İndirgeme ve Dönüşüm", Liberal Düşünce, Yıl: 16, Sayı: 61-62, Kış-Bahar 2011, ss. 143-166.
EDWARDS III, G. C., Stephen J. Wayne, Presidential Leadership Politics and Policy Making, St Martin's Press, Fourth Edition, New York,1997.
GIRDNER, E. J., Power &People An Intoduction to Politics, Literatür Yayınları, İstanbul, 1996. HAGUE R., and Martin Harrop, M., Comparative Governments and Politics, 6th edition, Macmillan, 2004.
KIŞLALI, A. T., Siyasal Sistemler, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.
LANTIS, J. & Moskowitz, E., "The Return of the Imperial Presidency? The Bush Doctrine and US intervention in Iraq," in Contemporary Case in US Foreign Policy, from terrorism to trade, ed. by Ralph G. Carter, Second Edition, CQ pres, Washington DC, 2005.
LINZ, J. J. ve Arturo Valenzuela, The Failure of Presidential Democracy, Comperative Perspectives, Vol:1, The Johns Hopkins University Press, 1994.
LINZ, J. J. ve Alfred Stepan, Problems of Democratic Transition and Consolidation Southern Europe, South America, and Post Communist Europe, The John Hopskins University Press, 1996.
LOWELL, A. L., Governments and Parties in Continental Europe, In Two Volumes, Vol. I, Boston and New York, Houghton, Mifflin and Company, 1897.
MAGSTADT, Thomas M., Understanding Politics, Ideas, Institutions & Issues, Thomas Wadsworth, United States, Seventh Edition, 2006.
MARAVALL J M & Ignacio S. Chuenca, Controlling Governments Voters, Institutions, and Accountability, Cambridge University Press, 2008.
MONTESQUİEU, "Yasaların Ruhu'ndan Seçmeler," Çev: Fehmi Baldaş, Derleyen: Mete Tunçay, Batıda Siyasal Düşünceler Tarihi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, 2009.
MÜLLER, W. C., vd., "Parlimentary Democracy: Promise and Probles," in Delegation and Accountability in Parliamentary Democracies, eds. Kaare Storm, Wolfgang C. Müller and Torbjorn B, Oxford University Press, 2003.
NORTON, P., The Commons in Perspective, Oxford: Basil Blackwell, 1981.
ÖZBUDUN, E., "Hükümet Sistemi Tartışmaları", Yeni Türkiye, Başkanlık Sistemi Özel Sayısı, MartNisan 2013, Yıl: 9, Sayı:51.
ROSKİN, M. G., vd., Political Science, Tent Edition, Pearson International Edition, 2008.
ROSKİN, M. G., vd., Siyaset Bilimi: Bir Giriş, Çev: Atilla Yayla, Adres Yayınları, Ankara, 2013.
SCHMİDT, M. G., Demokrasi Kuramlarına Giriş, Çev: M. Emin Köktaş, Vadi Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2002.
SHUGART, M. S., John M. Carey, Presidents and Assemblies, Constitutional Design and Electoral Dynamics, Cambridge University Press, 1992, ss.39-40.
SOLIMANO, A., Political Crises, Social Conflict and Economic Development: The Political Economy of the Andean Region, Edward Elgar Publishing, 2005.
STEPAN, A. ve Cindy Skach, "Constitutional Frameworks and Democratic Consolidation: Parliamentarianism versus Presidentialism", World Politics, Vol: 46, No:1, October, 1993, ss.1-22. ŞENEL A., Siyasal Düşünceler Tarihi, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1997.
TARHAN, E. Ü., "Demokrasi, Kuvvetler Ayrılığı, Yargı Bağımsızlığı Üzerine...", Akademik Bülten, Cilt:12, Sayı:1, Mayıs 2014, s.15.
TOPÇU, E., Kuvvetler Ayrılığı Temelinde Devlet Teşkilat Yapısı, https://www.kaysis.gov.tr/Makaleler/ EmrahTopcu_kuvvetler_Ayriligi.pdf
YAYLA, A., Siyaset Bilimi, Adres Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2015.