ÜNLÜ TABİP AMASYALI SABUNCUOöLU ùEREFEDDİN’İN BİLİNMEYEN BİR ESERİ (Mİ?): FÜTÜVVET-NÂME

Fatih ve II. Bayezıt dönemi hekimlerinden Amasyalı Sabuncuoğlu ùerefeddin'in biri tercüme olmak üzere tamamı tıpla ilgili üç eseri bilinmektedir: Akrabadin Tercümesi, Cerrâhiyyetü'l-hâniyye ve Mücerrebnâme. Millî Kütüphane'deki yazmalar üzerinde araştırma yaparken fütüvvetnâmeler arasında bilinmeyen bir örnek olması ama özellikle de tabip ùerefeddin bin Ali bin Hacı İlyas'a ait görünmesi bakımından son derece önemli bir esere tesadüf ettik. Amasya Dârüşşifası hekimlerinden, bugün adına Amasya'da bir hastane ve bir sağlık meslek yüksekokulu bulunan XV. yüzyılın bu ünlü cerrahının fütüvvete dair bir eserinden kaynaklarda bahsedilmemektedir Bu makalede, söz konusu eser her yönüyle tanıtılmıú; eserinSabuncuo÷lu'na ait olup olamayaca÷ına dair görüúlerimiz serdedilmiú ve bir neticeyeulaúılmaya çalıúılmıútır. Tam metninin neúri sonradan yapılmak üzereeserden kısmî alıntılar yapılan bu çalıúmada, bu mühim eserin bilim âlemine tanıtılmasıamaçlanmıútır.

(Is It) An Unknown Work That Appears to Belong to Famous Doctor Sabuncuoğlu ùerefeddin From Amasya?: Futuwwatnama

Doctor Sabuncuoğlu ùerefeddin from Amasya who lived during Fatih and Bayezıt II periods, had three known Works; all of them are about medicine and one of them is a translation: Translation of Akrabadin, Cerrâhiyyetu’l-hâniyye and Mucerrebnâme. When we investigate on the manuscripts in the National Library of Turkey, we found a work that is very important in the sense that it is an unknown work but it appears to belong to ùerefeddin bin Ali bin Hacı İlyas. He was one of the doctors of the Amasya Hospital and today there is a hospital and a health occupation high-school named after him in Amasya. There is no trace of this 15th century famous surgeon’s work on futuwwa in the literature. In this study, the work in question is explained with all aspects, and whether the work belongs to Sabuncuoğlu ùerefeddin or not is discussed in detail in order to reach a conclusion. This important work as a complete text will be published soon, fort he purpose of introduction to the World of science

PDF

___

ALTINTAù, Ayten – Hanzade Do÷an (2001), “Osmanlı’da Esnaf Tabip ve Ahilik Teúkilatı øle ølgisi”, Türk Dünyası Araútırmaları, S. 132, s. 125-141.
BAYAT, Ali Haydar (1985a), “Sabuncuo÷lu ùerafeddin bin Ali bin el-Hâc ølyas bin ùaban el-Amasî el-Mütetabbib Bibliografyası”, ùerafeddin Sabuncuo÷lu (1386-1470) 14 Mart 1985 Kayseri [Gevher Nesibe Sultan anısına düzenlenen “ùerafeddin Sabuncuo÷lu Kongresi” tebli÷leri], Ed. :A. Hulusi Köker, Yusuf Erdo÷an, Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayın No: 2, Kayseri, s. 27-38.
BAYAT,Ali Haydar (1985b), “Sabuncuo÷lu ùerafeddin’in Hayatı ve Eserleri Hakkında Yayınlanmıú Müstakil Kitap ve Makaleler”, ùerafeddin Sabuncuo÷lu (1386-1470) 14 Mart 1985 Kayseri [Gevher Nesibe Sultan anısına düzenlenen “ùerafeddin Sabuncuo÷lu Kongresi” tebli÷leri], Ed.: A. Hulusi Köker, Yusuf Erdo÷an, Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayın No: 2, Kayseri, s. 195-200.
DøRøÖZ, Meserret (1985), “Eserlerinin Edebî De÷eri”, ùerafeddin Sabuncuo÷lu (1386-1470) 14 Mart 1985 Kayseri [Gevher Nesibe Sultan anısına düzenlenen “ùerafeddin Sabuncuo÷lu Kongresi” tebli÷leri], Ed.: A. Hulusi Köker, Yusuf Erdo÷an, Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayın No: 2, Kayseri.
DOöAN, ùaban (2009), Terceme-i Akrabâdîn Sabuncuo÷lu ùerefeddin (Giriú- ønceleme-Metin- Dizinler), Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
GÖLPINARLI, Abdülbaki, 1949-50, “øslâm ve Türk øllerinde Fütüvvet Teúkilâtı ve Kaynakları”, øÜ øktisat Fakültesi Mecmuası, C.11, S. 1-4 s. 2-354.
KILIÇOöLU, Vecihe (1956), Cerrahiye-i ølhâniye, Ankara Üniversitesi DTCF Yay., Ankara.
TÜBAR-XXXVI-/2014-Güz / M. Fatih KÖKSAL KÖKER, Ahmet Hulusi-Yusuf Erdo÷an (Ed.) (1985), ùerafeddin Sabuncuo÷lu (1386-1470) 14 Mart 1985 Kayseri [Gevher Nesibe Sultan anısına düzenlenen “ùerafeddin Sabuncuo÷lu Kongresi” tebli÷leri].
KÖKSAL, M. Fatih, Orhan Kurto÷lu, Hasan Karaköse, Özer ùenödeyici (2008), Kırúehir Müzesindeki Ahilik Belgeleri (Ahi ùecerenâmeleri, Beratlar, Vakfiyeler), Kırúehir Valili÷i Yay., Ankara.
KURDOöLU, Veli Behçet (1967), ùâir Tabîbler, Baha Matbaası, østanbul. SÜVEREN, Kenan (1991), øbn-i Sina (980-1037)’nın Akrabâdîn Eseri ile ùerefeddin Sabuncuo÷lu (1385-1468)’nun Akrabâdîn Eserinin Tıp ve Bilim Tarihi Açısından Karúılaútırılması, Doktora Tezi, GATA Sa÷lık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
TORUN, Ali (1998), Türk Edebiyatında Türkçe Fütüvvetnâmeler, Kültür Bakanlı÷ı Yayınları, Ankara.
UZEL, ølter – Kenan Süveren (1999), ùerefeddin Sabuncuo÷lu – Mücerrebnâme, AKM Yayını, Ankara.
UZEL, ølter (1992), ùerefeddin Sabuncuo÷lu – Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye-I, TTK Yayını, Ankara.
UZEL, ølter (2004), Hayatı, Kiúili÷i ve Cerrahi Aletleri øle Sabuncuo÷lu, Amasya Belediyesi Yay., Ankara.
UZEL, ølter (2014), Amasyalı Hekim ve Cerrah Sabuncuo÷lu ùerefeddin (1385- 1470), Amasya Valili÷i Yay., Ankara.
ÜNVER, A. Süheyl (1937), Cerrahiye-i ølhâniye, østanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Enstitüsü Yay., østanbul.
YILDIRIM, Nuran (2008), “Sabuncuo÷lu ùerefeddin”, TDV øslâm Ansiklopedisi, C. 35, c. 358-59.
[YÖNTEM], Ali Cânib (1927), “Tabâbet Târihimiz Nokta-i Nazarından Mühim Bir Eser: Cerrâhiyyetü’l-Haniyye”, Hayat, S. 42, s. 303.