Dîvan şiirinde anomilerin temsiline dair bir örnek: Dâstân-ı giriftârî-i zenbâre be dâm-ı mekkâre

Edebî eserler yazıldıkları dönemin sosyal hayatına dair izlertaşırlar. Bugüne kadar yapılan çalışmalar klasik şiirimizin hep hayaldünyasına dikkat çekmiş, toplumun zihninden süzülen şiirin mevcutrealiteyi yansıtan kısmını ise ihmal etmiştir. Sosyal hayat ile divan şiiriarasındaki paralellik son zamanlarda araştırmalara konu olmakla birlikte,tüm sorunlarının bire bir kapsanması, sosyal hayatin karmaşık doğasındandolayı ihmal edilmiştir. Özellikle anomi olarak karşımıza çıkan olgulardaha çok Antropoloji çalışmaları içerisinde ele alınmış, edebî çalışmalarbu konuyu tamamı ile göz ardı etmiştir.Bu makalede XVII. yy.da Üsküdar’da yaşayan bir gencin cinselistismarı anlatılmakta ve Nev’izade Atayi’nin şiir marifetiyle bu sıra dışıtoplumsal hadiseyi nasıl belgelendirdiği incelenmektedir. Böylece, şiirin,özellikle de mesnevi tarzının adeta toplumun birebir aynası olduğunu birkez daha tevsik etmiş olduk.

An example for the representation of anomies in divan poem: Dâstân-ı giriftârîi zenbâre be dâm-ı mekkâre

Literary works bear certain social footprints fromthe times they have been written. Hitherto studies have called ourattention to the imagination of classical poem while that part of the poemsfiltered from the social perception that reflects the actual reality isneglected. Although the parallelism between the social life and the DivanPoem has been subject to some researches lately, one-to-one coverage ofall matters is still neglected due to the complicated nature of the sociallife. Especially, the facts defined as anomy have always been studiedwithin the social Anthropology and the study of literary works hasneglected these matters.

PDF

___

DİLÇİN, Cem (1999) “Türk Kültürü Kaynağı Olarak Divan Şiiri”, Türk Dili, S. 571, TDK Yayınları, Ankara, s. 619-626.
DOĞAN, Muhammet Nur (2002), Fuzuli, Leyla ve Mecnun-Metin Düzyazıya Çeviri-, YKY Yayınları, İstanbul.
GİBB, E. J. Wilkinson (1999), A History of Ottoman Poetry, (çev. Ali Çavuşoğlu), Akçağ Yayınevi, Ankara.
KALPAKLI, Mehmet (1999), Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler, (Ahmet Atilla Şentürk Osmanlı Şairlerinin Gözlemciliği ve Klasik Edebiyatımızda Realiteye Dair), İstanbul, YKY Yayınları, s. 431-437.
MARSHALL, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (çev. Osman Akınhay- Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yayınevi, Ankara.
ŞARDAĞ, Rüştü (1982), “Divan Şiirine Toplum Açısından Bakış”, Gösteri, S. 17, s. 68-69.
ŞENTÜRK, Ahmet Atilla (1999), Osmanlı Şiiri Antolojisi, YKY Yayınları, İstanbul.
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1939), “Eski Şiir”, Oluş, S. 18, s. 278.
TDK (2009), Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara
YELTEN, Muhammet (1999), Nev’izade Atayi/Sohbetü’l-Ebkar, İstanbul.