ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE KONULARINA YÖNELİK TUTUMLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ
Çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının çevre konularına yönel�k tutumlarının bazı değ�şkenlere göre�ncelenmes�d�r. Araştırma grubu, Cumhur�yet Ün�vers�tes� Eğ�t�m Fakültes� son sınıflarında 2017-2018Eğ�t�m Öğret�m yılında öğren�m gören toplam 258 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada, l�sanssev�yes�nde aldığı bazı derslerle çevre eğ�t�m� konusunda farkındalıklarının arttığı düşünülen ve faklıöğretmenl�k alanlarında öğren�m gören öğretmen adayları yer almaktadır. Bu öğretmen adaylarınınöğretmenl�k alanları; fen b�lg�s� öğretmenl�ğ�, okul önces� öğretmenl�ğ�, sınıf öğretmenl�ğ� ve sosyalb�lg�ler öğretmenl�ğ� şekl�nded�r. Araştırmada, öğretmen adaylarının çevre konularına yönel�k tutumlarınıbel�rlemek �ç�n, “Çevre Konularına Yönel�k Tutum Ölçeğ�” (ÇKYTÖ) kullanılmıştır. Saraç ve Kan(2015) tarafından 20 madde olarak gel�şt�r�len bu ölçek çevre �le �lg�l� konulara yönel�k b�l�şsel, duyuşsalve davranışsal boyutlar göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Bu araştırma �ç�n toplanan ver�ler üzer�ndenhesaplanan cronbach alfa �ç tutarlık katsayısı da .75 olarak bulunmuştur. Çalışmada öğretmen adaylarınınçevre konularına yönel�k tutum düzeyler� �le tutum düzeyler�n�n c�ns�yetler�ne, öğren�m gördükler�bölümler�ne ve çevre konusunda herhang� b�r etk�nl�ğe katılıp katılmama durumlarına göre değ�ş�m�ortaya konulmuştur. Çalışmada öğretmen adaylarının çevre konularına yönel�k tutumlarının orta düzeydeolduğu, c�ns�yete göre farklılaşmadığı ve fen b�lg�s� öğretmenl�ğ� bölümünde öğren�m gören öğretmenadaylarının çevre konularına yönel�k tutum puanları ortalamalarının, okul önces� öğretmenl�ğ� bölümündeöğren�m gören öğretmen adaylarının puan ortalamalarından anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür.Ayrıca araştırmada, çevre konusunda herhang� b�r etk�nl�ğe katılan öğretmen adaylarının çevre konularınayönel�k tutum düzeyler�n�n herhang� b�r etk�nl�ğe katılamayanlara göre anlamlı derecede daha yüksekolduğu görülmüştür.
RESEARCH ON THE ATTİTUDES OF TEACHER CANDIDATES TOWARDS ENVIRONMENTAL ISSUES IN TERMS OF CERTAIN VARIABLES
The purpose of this study is to investigate the attitudes of teacher candidates towards environmental issues in terms of some variables. The research group consists of a total 258 teacher candidates who were senior students at the Faculty of Education of Cumhuriyet University in 2017-2018 academic year. Teacher candidates majoring in various departments; namely, pre-school education, science education and social sciences education, at the faculty of education were included in the study. The teacher candidates, who have taken courses on environmental issues, are expected to have high levels of awareness about environmental issues. In the study, “the Scale of Attitude Towards Environmental Issues” (SATEI) were used in order to determine the attitudes of teacher candidates towards environmental issues. The 20-item scale developed by Saraç and Kan (2015) was designed by considering the cognitive, emotional, and behavioral dimensions with regards to the environmental issues. Analysis of the data collected in the study revealed that the cronbach alpha internal consistency coefficient of the scale is .75. The study showed the variation in the levels of attitudes of the teacher candidates towards environmental issues according to their genders, their departments, and their status of participation in environmental events. The study revealed that the attitudes of the teacher candidates towards environmental issues were at medium level, that there was no difference in terms of gender, and that mean attitude scores of the teacher candidates who were studying at the department of science education, towards environmental issues were significantly higher than those of the teacher candidates who were studying at the department of preschool education. In addition, it was seen in the study that the level of attitudes of the teacher candidates who had participated in an environmental event were significantly higher than that of the teacher candidates who had not.
___
- Atasoy, E. (2015). İnsan-Doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. Bursa: Sentez Yayıncılık.
- Cutter-Mackenzie, A. ve Edwards, S. (2006). Everyday environmental education experiences: the role of content in early childhood education. Australian Journal of Environmental Education, 22(2), 13-19. https://doi.org/10.1017/S0814062600001348
- Demirbaş, M. ve Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2), 195-211.
- Demirtaş, Z., Ekşioğlu, S. ve Söylemez, H. (2018). Environmental education in formal education and lifelong learning according to teachers’ views, International Journal of Eurasia Social Sciences, 9(31), 767-791.
- Diken, E. H. ve Sert Çıbık, A. (2009). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının çevre bilincinin cinsiyete göre değişiminin incelenmesi, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4,(I-II), 14-25.
- Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 91-100.
- Hook, P. (2015). Çevre terimlerinin küçük kitabı. (Çev. B. Kurt). Ankara: Tübitak.
- Karademir, E. (2016). Eğitim fakültelerinin yapılandırılması sürecinde öğretmen adaylarının çevre bilinci ve özyeterliklerinin belirlenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 7(13), 3-18.
- Kışoğlu, M., Yıldırım, T., Salman, M. ve Sülün, A. (2016). İlkokul ve ortaokullarda çevre eğitimi verecek olan öğretmen adaylarında çevre sorunlarına yönelik davranışların araştırılması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 299-318. https://doi.org/10.17556/jef.93507
- MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Önder, A. ve Özkan, B. (2013). Sürdürülebilir çocuk gelişimi, okul öncesinde etkinliklerle çevre eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Öz Aydın, S., Şahin, S. ve Korkmaz, T. (2013). İlköğretim fen bilgisi, sınıf ve okul öncesi öğretmen adaylarının çevresel tutum düzeylerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 7 (2), 248-267.
- Özey, R. (2009). Çevre sorunları (3. Baskı). İstanbul: Aktif Yayınevi.
- Öztürk, T. ve Öztürk, F. Z. (2015). Öğretmen adaylarının çevre ve çevre eğitimi ile ilgili görüşleri (Ordu üniversitesi örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 115-132.
- Sadık, F. (2013). Öğretmen adaylarının çevresel tutum ve bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(4), 69-82. https://doi.org/10.14527/C3S4M5
- Saraç, E. ve Kan, A. (2015). Öğretmen adayları için çevre konularına yönelik tutum ölçeği geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 14.
- Sarıgöz, O., Dönger, A. ve Cengiz, M. Ş. (2015). Öğretmenlerin çevre eğitimi ve çevre sorunları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(14), 54-76.
- Shek, M. (2013). Hong kong school guidance and counselling service: development and approach. Luk-Fong P. ve Lee-Man Y. (Eds.), School guidance and counselling: trends and practices (pp. 55-76). Hong Kong University Press.
- Şahin, S. H., Ünlü, E. ve Ünlü, S. (2016). Öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Education Sciences (NWSAES), 11(2), 82-95.
- Türkoğlu, A ve Şahin, Ü. (2013). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarının nedenlerine, çözümlerine ve çevre eğitimine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 179-193. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001300
- Uyanık, G. (2016). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 30-41.
- Yavuz, M., Balkan Kıyıcı, F. ve Atabek Yiğit, E. (2014). İlköğretim II. kademe öğrencileri için çevre okuryazarlığı ölçeği: ölçek geliştirme ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 4(3), 40-53. https://doi.org/10.19126/suje.42950