Halil TOKCAN, Zafer TANGÜLÜ

2006 VE 2018 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ ÇALIŞMASI

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından son yılarda gerçekleştirilendeğişime ayak uydurmak ve mevcut programların uygulama sürecinde tespit edilen sorun ve eksikliklerigidermek amacıyla 2017 yılında eğitim bilimleri ve eğitim fakültelerinin bölüm yapılanmalarındadeğişikliğe gitmiştir. Ayrıca 2017 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen ÖğretmenlikMesleği Genel Yeterlikleri ve Öğretmen Strateji Belgesi (2017-2023) göz önünde bulundurularak 2018yılında tüm eğitim fakültesi lisans programlarında bazı değişikliklere gitmiştir. Bu çalışmanın temelamacı 2018 yılında güncellenen sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programında meydana gelendeğişimleri özellikle bir önceki program olan 2006 yılı programıyla karşılaştırarak analiz etmektir. Nitelaraştırma türlerinden doküman incelemesi yoluyla yapılan çalışma sonrasında 2018 programında derslerinsaat ve AKS oranlarına bir azalmaya gidildiği; meslek bilgisi ve seçmeli derslerin oranının arttırılırken;genel kültür, sosyal bilimler/sosyal bilgiler, tarih ve coğrafya derslerinin oranının ise azaltıldığıgörülmüştür. Yine güncellenen programda bazı derslerini isim değişikliğine uğrarken, bazılarının isesaatlerinde azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. Çıkan bu sonuçlara göre 2018 programındaözellikle sosyal bilimler/sosyal bilgiler alanında sosyal bilgilerin disiplinler arası yapısının temeli olanpsikoloji, arkeoloji, sosyoloji, felsefe, ekonomi, antropoloji, temel hukuk, insan ilişkileri iletişim gibiderslerin kaldırılmış olmasının sosyal bilgiler alanının disiplinler arası yapısını bozduğu; yeni eklenenalan eğitimi derslerinin bazılarının içeriğinin birbirine yakın olması nedeniyle bir karmaşa yaratacağısöylenebilir. Yenilenen programda görülen en olumlu değişikliğin seçmeli derslere getirilen modelolduğu böylece üniversiteler arası yaşanan seçmeli ders farklılıklarının azalırken, öğrencilerin seçimyapma şanslarının arttığısavunulabilir.

COMPARATIVE ANALYSIS STUDY of THE 2006 AND 2018 UNDERGRADUATE SOCIAL STUDIES TEACHING PROGRAMMES

The Higher Education Council (YÖK) has changed the departmental structures of the education sciences and education faculties in 2017 in order to keep up with the recent changes made by the Ministry of National Education (MONE) and to eliminate the problems and deficiencies identified in the implementation process of the existing programs. Furthermore, considering the General Qualifications and Teacher Strategy Paper (2017-2023) of the Teaching Profession developed by the Ministry of National Education in 2017, all the faculties of education in the Faculty of Education made some changes in 2018. The main purpose of this study is to analyze the changes in undergraduate social studies teaching program which was updated in 2018 by comparing it with the 2006 program. After the study carried out through document analysis of qualitative research types, it was found out that the lessons and AKS ratios of the courses were decreased in 2018 program; increasing the proportion of vocational knowledge and elective courses; it is seen that the ratio of general culture, social sciences / social studies, history and geography courses has been reduced. In the updated program, some of the courses have changed name while some of them have decreased in hours. According to these results, in the 2018 program, the abolition of courses such as psychology, archeology, sociology, philosophy, economics, anthropology, basic law, and human relations, which are the basis of the interdisciplinary structure of social studies in social sciences / social sciences, disrupted the interdisciplinary structure of the field of social studies; it can be said that the content of some of the newly added field education courses will create a confusion as the content of some of the newly added field courses. It can be argued that the most positive change seen in the renewed program is the model brought to the elective courses, thus decreasing the elective course differences among universities and increasing the chances of students to choose.

PDF

___

Altunya, N. (2006). Gazi Eğitim Enstitüsü: Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsü (1926-1980). Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
Ata, B. (2007). Yeni sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının ilköğretim 2005 sosyal bilgiler dersi (6, 7. sınıflar) öğretim programı açısından değerlendirilmesi. I. Uluslararası Bilim Çalıştayı (Prof. Dr. Suzan ERBAŞ Anısına), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, 08–09 Mart, Çanakkale. acikarsiv.gazi.edu.tr/File.php?Doc_ID=74
Aydın, A. (1998). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması ve öğretmen yetiştirme sorunu, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 15, 275-286.
Bayram, Ö. (2003). Türkiye’de İlköğretime (6-7-8) Branş Öğretmeni Yetiştirilmesi ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ile Sosyal Bilgiler Dersi Programlarının Gelişimi (1946-1982). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çepni, S. (2018). Araştirma projelerine giriş. Ankara: Pegem Akademi. Dursunoğlu, H. (2003). Cumhuriyet Döneminde İlköğretime Öğretmen Yetiştirmenin Tarihi Gelişimi. Milli Eğitim Dergisi, 160. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_ Dergisi/160/dursunoglu.htm adresinden 05 Ağustos 2017 tarihinde indirilmiştir.
Ercan, B. (2009). Türkiye’de İlköğretim II. Kademeye Sosyal Bilgiler Öğretmeni Yetiştirme Sistemleri (1923-2008). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarının içerik değerlendirmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi (USBED)/International Social Science Education of Journal (ISSEJ), 2(1), 45-61.
Kızılçaoğlu, A. (2005). Eğitim fakültelerinde yeniden yapılandırma sürecine ilişkin eleştiriler ve öneriler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 132-140.
MEB. (2004). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4.-5. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Başkanlığı Yayınları.
Özav, L. (2001). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı üzerine düşünceler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), s. 165-177.
Öztürk, C. (2005). Türkiye’de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. İstanbul: MEB Yayınları.
Öztürk, C. (2012). Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C.Öztürk (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (s.1-31). Ankara: Pegem Akademi.
Sözen, E. (2018). 2005 ve 2018 Coğrafya Dersi Öğretim Programlarında (CDOP) Yapılan Değişikliklerin Karşılaştırılması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 199-216.
Sözen, E. ve Ada, S. (2018). 2005 ve 2018 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının (SBDÖP) karşılaştırılması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6 (1), 53-71.
Tokcan, H. ve Tilki, A. (2018). Türkiye’deki Sosyal Bilgileri Eğitimi Lisans Programlarının Mevcut Durumunun İncelenmesi (2017). Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 200-223.
Tonga, D. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 10(4), 780-803.
Turan, R. (2018). Eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında 2018 yılında gerçekleştirilen güncelleme üzerine genel bir değerlendirme. (Ed. F. Yamaner, S. Baskın) Akşemseddin Uluslararası İnsan, Toplum, Spor Bilimleri Sempozyumu Tam Metinleri. file:///C:/Users/HP/Downloads/SosyalBilgilerretmenlii_Tammetin_merged.pdf adresinden 12 Aralık 2018 tarihinde ulaşılmıştır.
Usta, İ. (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programlarındaki değişim ve açık ve uzaktan öğrenme dersine yönelik öneriler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 4(4), 58-68.
Yaman, İ.(2018). 2006 ve 2018 ingilizce öğretmenliği lisans programları üzerine karşılaştırmalı bir değerlendirme. Ekev akademi dergisi, 22(76), 149-164.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. (6. Bs), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YÖK. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Meteksan A.Ş.
YÖK. (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. http://www.yok.gov.tr/ documents/10279/30217/Egitim_fakultesi_ogretmen_yetistirme_lisans_programlari_mart_98.p df/5e166018-b806-48d5-ae13-6afd5dac511c adresinden 10 şubat 2017 tarihinde alınmıştır.
YÖK. (2018a). Öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/AA_Sunus_ %20Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf adresinden 15 Ocak 2019 tarihinde alınmıştır.
YÖK (2018b). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen Yetistirme-Lisans-Programlari/Sosyal_Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden 13 Ocak 2019 tarihinde alınmıştır.
Yurdakul, H.İ. (2018). Değişen sınıf öğretmenliği lisans programının içeriğinin incelenmesi. Ulakbilge sosyal bilimler dergisi, 6(29), 1483-1499.