Eski Mezopotamya’da Din Kadınları (Rahibeler)

Yayınlanmış olan sosyal, din ve hukuk içerikli çivi yazılı metinlerden Eski Mezopotamya toplumlarında kadınların dini hayatta aktif rol oynadıkları, tapınaklarda görev yapan çok sayıda din kadını olduğu ve bunların kendi aralarında belirli sınıflara ayrıldıkları anlaşılmaktadır. Farklı isimlerle adlandırılan bu kadınların aralarında bir hiyerarşinin olması ve veraset hukukuna dair çivi yazılı metinlerinde de varis olarak adlarının geçmesi, bu kadınların dini yaşamın yanı sıra sosyal hayatta da önemli bir mevkii işgal ettiklerini göstermektedir. Ayrıca toplum ve devletin genel bünyesi hususunda bilgi veren çivi yazılı metinlerden tapınakların, devletin önemli müesseselerinden birisi olduğuna da vurgu yapılmaktadır.

Nuns in Ancient Mesopotamia

It is understood from the social, religious and legal contextualized published cuneiform texts that in Ancient Mesopotamia women had an active role on religious, the existence of women having duty in the temples and those women were grouped in to certain classes among themselves. The hierarchy among those women who were named differently and the existence of their names as “heir” on cuneiform texts about heritage show that they had an important place in social life, besides religious life. Additionally, from the cuneiform texts giving information about the general structure of the society and the state, it is emphasized that the temples were one of the important establishments.

PDF

___

Albayrak, İ. (Eylül 2007).“Kültepe’de Ele Geçen Vasiyetnamelere Göre Eski Anadolu’da Miras Anlayışı”, Basılmamış 38.ICANAS Kongresi Bildirileri, Ankara, 1-9.
Astour, M. C. (Jun. 1966).“Tamar the Hierodule: An Essay in the Method of Vestigial Motifs, Journal of Biblical Literature, Vol. 85, No. 2., 185-196.
Bottero, J.(2003). Mezopotamya, Yazı, Akıl ve Tanrılar, Çev.M.Emin Özcan-Ayten Er, Ankara: Dost Kitabevi Yay.
Çağırgan, G. (1990). “ Mezopotamya’da Kutsal Evlilik”, X. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, IX/10a, Ankara, 1-5.
Çığ, M.İ. (2003a). “Tarihte İlk Kadın Şair”, Ortadoğu Uygarlık Mirası I, İstanbul: Karnak Yay., 203-209.
Çığ, M.İ.(2003b). “Bir Rahibenin Çeyizi ve Evlenme Kontratı”, Ortadoğu Uygarlık Mirası-2, İstanbul: Karnak Yay., 58-59.
Çığ, M.İ.(2003c). “Sumer’de Kadın”, Ortadoğu Uygarlık Mirası-2, İstanbul: Karnak Yay., 176-186.
Günbattı, C.(1998). “Kültepe’den Akadlı Sargon’a Ait Bir Tablet”, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (Çorum 16- 22 Eylül 1996), Ankara, 131- 155.
Gür, S. (2005). Antik Dünya’da Günlük Yaşam, Antalya:Yaylacık Matbaası.
Harris, R.(1963a). “The Organization and Administration of the Cloister in Ancient Babylonia”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol.6, No.2, 121-157.
Harris, R. (1962b). “Biographical Notes on the Naditu Women of Sippar”, Journal of Cuneiform Studies, Vol.16, No.1, 1-12.
Jeyes, U.(1983). “ The Naditu Women of Sippar”, Images of Women in Antiguity, London, 260-272.
Kılıç, Y. (2005). “Eski Mezopotamya ve Anadolu Toplumlarında Kadının Sosyal Durumu”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 1- 2, Ankara, 31- 41.
Kılıç, Y. (2002).Eski Mezopotamya ve Anadolu’da Aile Hukuku, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
Kınal, F. (1983). Eski Mezopotamya Tarihi, A.Ü.D.T.C.F. Yay., Ankara.
Lerner, G. (1986). “The Origin of Prostitution in Ancient Mesopotamia”, Signs, Vol.11, No.2, 236- 254.
Luckenbill, D.D. (1917). “The Temple Women of the Code of Hammurabi”, The American Journal of Semitic Languages and Literatures, Vol.34, No.1, 1-12.
Memiş, E. (2007). Eskiçağda Mezopotamya, Bursa: Ekin Kitabevi.
Özkaya, G. (1995). Tarih İçinde Kadın Hakları, İstanbul: TBMM Yay .
Roaf, M. (1996). Mezopotamya ve Eski Yakındoğu Atlaslı Büyük Uygarlıklar Ansiklopedisi, Çev. Zülal Kılıç, C.9, İstanbul: İletişim Yay.
Stol M. (1995). “Women in Mesopotamia”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, Women’s History, Vol.38, No.2, pp.123-144.
Stone, E. C.(1982). “The Social Role of the Naditu Women in Old Babylonian Nippur”, Journal of the Economic and Social History of the Orient (JESHO), Vol.25, No.1, pp. 50- 70.
Şahin, H.A. (2000), “Kültepe Metinlerinde Geçen Rahibelerin Aile ve Toplumdaki Konumu”, A.Ü. D.T.C.F. Tarih Araştırmaları Dergisi, S.31, Ankara, 233-242.
Teppo, S. (2005). Women and Their Agency in The Neo-Assyrian Empire, Helsinky.
The Assyrian Dictionary of The Oriantal Institute of The University Of Chicago (1956),Chicago.
Tosun, M. - Yalvaç, K.(1989). Sumer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, Ankara: TTK.
Westenholz, J. G.(1989). “Tamar, Qedeša, Qadištu and Sacred Prostitution in Mesopotamia”, The Harvard Theological Review, Vol.82, No.3, pp.245- 265.
Yalvaç, K.(1965). “Eski Babil’de Kız Evladın Miras Meselesi”, D.T.C.F.Dergisi, C.23, Sa.1, Ankara.