5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABININ SÖZ VARLIĞI AÇISINDAN DERLEM TEMELLİ SIKLIK LİSTELERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI

Ders kitapları daima eğitim öğretim alanında kullanılan en işlevsel araçlar olmuştur. Eğitim sürecinin niteliğine etkisi kesin kabul edilen ders kitapları, bu yönüyle çok önemli bir rol üstlenmektedir. Ders kitapları özellikle öğrencilerin söz varlığının gelişmesinde önemli bir kaynaktır. Öğrenciler ders kitaplarında karşılaştıkları metinler ve etkinliklerde farklı söz varlığı unsurlarıyla karşılaşma fırsatı yakalamaktadır. Temel kelimeler, deyimler, atasözleri, ikilemeler, kalıp sözler, terimler ve yabancı sözcükler söz varlığı kapsamına girmektedir. Öğrencilerin söz varlığı gelişimi açısından bu unsurların derlem temelli olarak belirlenmesi, Türkçede en sık kullanılan unsurların ders kitaplarında yer alması ve öğretiminin hedeflenmesi gerekmektedir. 2018-2019 eğitim öğretim yılında ortaokul düzeyinde kullanılan 7 Türkçe ders kitabı bulunmaktadır. Ortaokul sınıf düzeyleri için MEB Yayınları ve özel yayınevleri tarafından hazırlanan farklı Türkçe ders kitapları bulunmaktadır. Ancak ortaokul 5. sınıf düzeyi için yürürlükte MEB tarafından yayımlanmış sadece bir Türkçe ders kitabı bulunmaktadır. Bu çalışmada beşinci sınıf düzeyi için MEB tarafından hazırlanan beşinci sınıf Türkçe ders kitabının söz varlığı bakımından incelenmesi yapılmıştır. Çalışmada söz konusu kitabın söz varlığı unsurlarının kullanım sıklıkları belirlenmiştir. Elde edilen sıklık listeleri derlem temelli sıklık listeleri ile karşılaştırılarak Türkçenin en sık kullanılan kelimelerine ne oranda yer verdiği ortaya konmuştur. Çalışmada elde edilecek sonuçların kelime öğretimi bakımından alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe ders kitabı, söz varlığı, kelime sıklığı, sözlük

PDF

___

Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. & Demirhan, U. U. (2017). A frequency dictionary of Turkish. London and New York: Routledge.
Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının bazı yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 317-328.
Arıcı, A. F. (2008). Üniversite öğrencilerinin yazılı anlatım hataları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 209-220.
Dağ, M,, Mete F. (2017). İlköğretim 5 ve 8. sınıf öğrencilerinin yazma ve konuşma becerilerinde söz varlığı kullanımının başarı puanlarıyla ilişkisinin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 126-137.
Esendemir, N. (2019). Türkçe öğretmenlerinin yazma stratejilerine ilişkin görüş ve farkındalıkları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı.
Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karadağ, Ö. (2017). Dil eğitimi araştırmaları için bir değişken önerisi: Kelime hazinesi katsayısı, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6 (2), 532-537.
Karadağ, Ö. (2019). Neden bir çocuk dili derlemine ihtiyacımız var?. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 765-780.
Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2006). Ortak kelime hazinesi kazandırmada ilköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının durumu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), s.335-343.
Mete, F. (2015). Yabancı dilde kelime öğretiminde resimlerin seviye ve taksonomiye uygun kullanımı, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, Yıl 2, Sayı 2 Kış, 81-95.
Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
Thornbury, S. (2004). How to teach vocabulary. Essex: Pearson Education Limited.
Vygotsky, L. S. (1998). Dil ve düşünce. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm.