NİĞDE ARKEOLOJİ MÜZESİ’NDEN İKİ HEYKELCİK: APHRODİTE ANADYOMENE VE ÇIPLAKLIK

Bu yayının konusunu Yunan aşk tanrıçası Aphrodite’nin Hellenistik Dönem sonlarında yoğun olarak yapılan veRoma İmparatorluk Dönemi’nde çok sayıda kopyası olduğu bilinen Aphrodite Anadyomene heykellerinin ortayaçıkışı, gelişimi ve bu kapsamda ele alınan Niğde Arkeoloji Müzesi’ndeki iki Aphrodite Anadyomene heykelciğioluşturmaktadır. Tanrıçanın doğuş mitosunun esas alınarak geliştirildiği bu heykel tipinin ve ortaya çıkışsürecinin müzede bulunan eserler ile beraber değerlendirmesi yapılıp Anadyomene’nin gelişimi ve yayılımıortaya konmuştur. Çalışmada kullanılan temel kaynaklar ise eski çağ şair ve yazarların aktarımları ve konuylailgili orijinali Hellenistik Döneme tarihlendirilen Roma Dönemi kopyası heykeltıraşlık eserleridir. Buna göreAphrodite Anadyomene’nin ayakta duran, çömelen ve oturan olmak üzere üç farklı duruş tarzında betimlendiğigörülür. Ayrıca bu üç tasvir de kendi içinde farklı ikonografik özellikler taşımaktadır. Niğde ArkeolojiMüzesi’nde bulunan eserler ise ayakta duran çıplak Aphrodite Anadyomene’nin Roma Döneminde yapılmışbronz adak heykelcikleri örnekleri arasında yer alır.

TWO STATUETTES AT NIGDE MUSEUM OF ARCHAEOLOGY: APHRODITE ANADYOMENE AND NAKEDNESS

This study investigates the rise and development of Aphrodite Anadyomene statuettes which are known to have had many examples in Roman Empire based traditionally on Aphrodite, the Greek goddess of love, towards the late Hellenistic Era and accordingly the two statuettes of Aphrodite Anadyomene located in Nigde Museum of Archaeology. The typology and emergence of this type of statuettes, which is based on the birth myth of the goddess, are analysed along with the aforementioned statuettes in the museum, and the development and spreading of Anadyomene are described. The primary sources of the study are the narratives by poets and composers of ancient times and the Roman sculpture replicas based on the Hellenistic original. Accordingly, Aphrodite Anadyomene is seen to be depicted in three distinct positions as standing, crouched, and sitting. Additionally, the three depictions possess distinctive iconographic features. The pieces in Nigde museum are among the bronze sacrificial statuette samples of standing nude Aphrodite Anadyomene created in Roman period.

PDF

___

Aphrodisias Kazıları (t.y.). Aphrodite Alınlığı. Erişim Adresi: http://aphrodisias.classics.ox.ac.uk/tr/traphrodite_pediment.html#prettyPhoto Erişim tarihi: 23.10.2019
Aybek, S., Tuna, M. & Atıcı, M. (2009). İzmir Tarih ve Sanat Müzesi Kataloğu. Orijinaller, Roma Kopyaları, Portreler ve Kabartmalar. Ankara: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
Cyrino, M.S. (2010). Aphrodite. London-New York: Routledge.
Barrow, R.J. (2018). Gender, ıdentity and the body in Greek and Roman sculpture. Cambridge: Cambridge University Press.
Boedeker, D.D. (1974). Aphrodite’s Entry Into Greek Epic. Leiden: E.J. Brill.
Brinkerhoff, D. (1978/1979) . Hypotheses on the History of the Crouching Aphrodite Type in Antiquity. The J. Paul Getty Museum Journal, Vol. 6/7, 83-96.
British Museum, (t.y.). Aphrodite Anadyomene Heykelciği. Erişim Adresi: https://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_ object_ details/collection_image _gallery.aspx?partid=1&assetid=425279001&objectid=420311 Erişim Tarihi: 24.10.2010.
Budin, S.L. (2014). Before Kypris was Aphrodite. Transformation of a Goddess. Ishtar-AstarteAphrodite, David T. Sugimoto (Ed.), Fribourg Switzerland: Academiz Press Fribourg.
Charbonneaux, J. (1943). Torse féminin du type de la « Vénus de l'Esquilin » au Musée du Louvre. Monuments et mémoires de la Fondation Eugène Piot, tome 39, 35-48.
D’alfonso, L., Gorrini, M.E. & Mora, C. (2015). Archaeological Excavations at Kınık Höyük, Niğde. Preliminary Report of the Fourth Campaign (2014). Athenaeum, Volume Centotreesimo, II, 103/2, 619-640.
D’Alfonso, L., Campana, D., Crabtree, P., Ergürer, H., Fantone, F., Ferrandi, C., Gürel, A., Nighcock, N., Kuzucuoğlu, C., Lanaro, A., Matessi, A. & Trameri, A. (2016). Archaeological Excavations At Kınık Höyük-Niğde. Report of the Fourth Campaign (2014). 37. Kazı Sonuçları Toplantısı, Cilt 2, Ankara, 301-330.
Flemberg, J. (1995). The Transformations of the Armed Aphrodite. Greece and Gender., B. Berggeren, N. Marinatos, Ed.), 109-121.
Foucault, M. (1990). The History of sexuality: The use of pleasure. New York: Vintage Books. Furtwängler, A. (1901). Aphrodite Diadumene und Anadyomene. Helbings Monatshefte für Kunstwissenschaft, 1/4, 177-181.
Gardner, E.A. (1920). The Aphrodite from Cyrene. The Journal of Hellenic Studies, Vol. 40, Part 2, 203-205.
Getty Museum (t.y.). Venüs Genetrix. Erişim Adresi: http://media.getty.edu/museum/images/web/download/00763501.jpg Erişim Tarihi: 24.10.2019
Getty Museum (t.y.). Çömelen Aphrodite. Erişim Adresi: http://www.getty.edu/museum/media/images/web/larger/00756701.jpg Erişim Tarihi: 24.10.2019
Getty Museum (t.y.) Ayakta duran Aphrodite Anadyomene, Vatikan. Erişim Adresi: http://www.getty.edu/art/collection/objects/218202/james-anderson-venus-anadyomene-vaticanbritish-1859/?dz=0.5000,0.5000,1.01 Erişim Tarihi: 24.10.2019
Havelock, C.M., (2007). The Aphrodite of Knidos and Her successors: A historical review of the female nude in Greek Art. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Hildebrandt, F. (2008). Aphrodite Anadyomene. Museum Für Kunst und Gewerbe, Erişim adresi: http://www.academia.edu/7148134/Aphrodite_Anadyomene Erişim Tarihi: 23.10.2019
Işın, G. (2007). Patara terrakottaları, Hellenistik ve Roma dönemleri. İstanbul: Ege Yayınları.
Jessen, O. (1894). Anadomene. Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Neubearb. Und hg. Von G. Wissowa, W. Kroll u.a. Reihe 1.2. Suppl. 1ff., Stuttgart, Band I/2, 2019– 2021.
Kasapoğlu, H. (2018). Parion Theater Terracotta Figurines. Parion Studies I, Roman Theater of Parion. Excavations, Architecture and Finds from 2006-2015 Campaigns, (C. Başaran, H. Ertuğ Ergürer, Ed.) Çanakkale, İÇDAŞ, 237-276.
Louvre Museum (t.y.). Aphrodite Anadyomene: Mısır. Erişim Adresi: https://www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/aphrodite-anadyomene Erişim Tarihi: 24.10.2019
Merker, G. S. (2000). The Sanctuary of Demeter and Kore: Terracotta Figurines of the Classical, Hellenistic, and Roman Periods. Vol. XVIII, Part IV, Princeton, New Jersey: The American School of Classical Studies at Athens.
Michaelis, Ad. (1887). The Cnidian Aphrodite of Praxiteles. The Journal of Hellenic Studies, Vol. 8, 324-355.
Museibologna, (t.y). Aphrodite Anadyomene torso. Erişim Adresi: http://www.museibologna.it/archeologicoen/percorsi/66288/id/74705/oggetto/74714/ Erişim Tarihi: 24.10.2019
Rosenzweig, R. (2007). Worshipping Aphrodite: Art and Cult in Classical Athens. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Sande, S. (2017). The Ludovisi “throne”, the Boston “throne” and the Warren cup: Retrospective Works or forgeries?”, Acta ad Archaeologiam et Artivm Historiam Pertinentia, Volvmen XXIX (n.s. 15), 23-51.
Schaus, G.P. (2014). Stymphalos: The Acropolis Sanctuary. Vol. 1, Toronto/Buffalo/London: University of Toronto Press.
Schintlmeister, L. (2013). Aphrodite in Ephesos, (Magistra der Philosophie). Erişim adresi: http://www.academia.edu/6233977/Aphrodite_in_Ephesos_Diplomarbeit_Universit%C3%A4t_Wien_ 2013_ Erişim Tarihi: 23.10.2019
Solomonson, J.W. (1995). Furthwänglers ‘Anadyomene’. BaBesch, Vol. 70, 1-53.
Stewart, A. (2012). Hellenistic Free-Standing Sculpture from the Athenian Agora, Part 1. Hesperia, 81, 267-342.
Stewart, A. (2013) . Sculptors’s Sketches, Trial Pieces, Figure Studies, and Models in Poros Limestone from the Athenian Agora. Hesperia, 82, (Susan Lupack, Ed.), 615-650.
Zanker, P. (2007). The Power of Images in the Age of Augustus, (Tr: Alan Shapiro), Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Talloen, P., Poblome, J., ve Ekinci, H.A. (2015). Sagalassos Yakınlarındaki Kaya Kült Alanında
Kurtarma Kazıları 2014, ANMED, 13, (Ayrıbasım), Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü. Erişim adresi: http://www.academia.edu/12909076/Salvage_excavations_at_a_rock_sanctuary_near_Sagalassos_in_ 2014 Erişim Tarihi: 23.10.2019
Uğurlu, E. (2002). Heykeltraş praxiteles. Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3, 377- 400.