OTOMOTİV SEKTÖRÜ İÇİN ENDÜSTRİ İÇİ TİCARETİN VARLIĞI: GRUBEL – LLOYD`UN EİT ÖLÇÜM YÖNTEMİNE DAYALI 2000-2016 TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Uluslararası iktisat literatüründe, dış ticaretin sebebi çok sayıda farklı teorilerle açıklanmaya çalışılmaktadır.Adam Smith ile başlayan, David Ricardo ile devam eden faktör yoğunluğu teoremi ile sonuca varılan klasik dışticaret teorisi, ülkeler arasında faktör yoğunluklarına bağlı ortaya çıkan üretim maliyetlerine dayalı olarak dışticaretin yapıldığını öne çıkarırken, diğer teoriler bunun dışındaki sebeplerle dış ticaretin yapıldığını ilerisürmektedirler. Klasik dış ticaret teorisi endüstriler arası ticareti ifade ederken, diğer teoriler endüstri içi ticaretinvarlığını iddia etmektedirler. Bu çalışmanın amacı nispeten ileri teknoloji ürünü sayılan otomotiv sektörü içinTürkiye’nin AB ile endüstri içi ticaretin ölçülmesidir. Grubel – Lloyd`un EİT Ölçüm Yöntem uygulanarakotomotiv sektörünün Türkiye-AB ticaretinde durum tespiti yapılacaktır. 2000-2016 dönemini kapsayan buçalışma bulguları, otomotiv sektörünün önemli ölçüde endüstri içi ticarete dayalı yapıldığını göstermektedir.GTİP 4’lü koda göre seçilen 8 alt alanın 4’ünde Endüstri İçi Ticaretin net varlığı tespit edilmiştir. Diğer dördündeise nispeten EİT varlığı görülmektedir.

DOMESTİC TRADE INDUSTRY PRESENCE FOR AUTOMOTİVE SECTOR: GRUBEL - ECO 2-21 LLOYD` TURKEY'S EXAMPLE- BASED MEASUREMENT METHODS6

The reasons of foreign trade had been explained by so many different theories in the international economics literature. Ricardian foreign trade theory as also called as classical foreign trade theory put forward production costs emerging from factor densities but the other theories put forward that foreign trade is conducted because of other reasons. Classical foreign trade expresses the trade ammong industries, other theories claim the being of intra industry trade. In this research, in the automotive industry which is a high technology product, intra industry trade between Turkey and EU is being measured. Grubel - Measurement Methods Lloyd` the ECO is made by applying the due diligence of the Turkey-EU trade in the automotive sector The findings cover the period 2000-2016, and indicate that the automotive industry is highly based on intra industry trade. Grubel - Measurement Methods Lloyd` the ECO is made by applying the due diligence of the Turkey-EU trade in the automotive sector In 4 of the 8 subdomains selected according to the code 4 of GTIP, the net presence of intra-industry trade was determined. In the other four, the presence of ECO is relatively visible.

PDF

___

Abd–El–Rahman, Kamal (1991). “Firm`s Competitive and National Comparative Advantages as Joint Determinants of Trade Composition Weltwirtschaftliches Archiv, 127 :
Altay, H., & Şen, A. (2009). Türkiye’nin Avrupa Birliği (15) pazarındaki endüstri-içi ticaret performansının rakip ülke performanslarıyla karşılaştırmalı analizi: 1995-2007. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 127-140.
Aturupane, C., Djankov, S., & Hoekman, B. (1999). Horizontal and vertical ıntra-industry trade between Eastern Europe and the European Union. Weltwirtschaftliches Archiv,135 (1), 62-81. Aydın, A. (2006). Türkiye ekonomisinde endüstri içi ticaretin yapısı. Yönetim ve Ekonomi Araştırmalar Dergisi, 9.
Can, M. (2011). Türkiye’nin bölge ülkeleriyle endüstri-içi ticaretinin gelişimi: 1995-2009. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Çalışkan, Ö. (2010). Türkiye -AB ticaretinde endüstri-içi ticaret olgusu, 1990-2007. Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28( 2), 1-45.
Çepni, E., & N. Köse (2003). Intra-ındustry trade patterns of Turkey: A panel study. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 5( 3), 13-28.
Dağlı, G., & Kılıç, D. (2009). “Türkiye İmalat Sanayinin Endüstri-içi Ticaret Profili”. https://www.academia.edu/1633990/T%C3%BCrkiye_%C4%B0malat_Sanayinin_End%C3%BCstrii%C3%A7i_Ticaret_Profili
Deviren Vatansever, N. & Karataş, M. (2007).Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki endüstri-içi ticaret. İktisat İşletme ve Finans. 22( 250), 16-32.
Deviren Vatansever, N. (2004). Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki sınai ürünleri endüstri-içi ticareti. İktisat İşletme ve Finans, 222, 107-127.
Eşsiz, F. (2001). Endüstri içi ticaret teorisi kapsamında Türkiye otomotiv sektörünün değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erün, G. (2010). Türkiye ile AB, gıda ve canlı hayvan sektörü dış ticaretinde endüstri içi ticaret analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 71-78.
Greenaway, D. & Mılner, C. (1987).Intra–industry Trade : Current Perspectives and Unserolved Issues. Weltwirtschaftliches Archiv, 123(1).
Greenaway, D. (1983). Intra–İndustry and ınter–industry trade in Switzerland 1965-1977. Weltwirtschaftliches Archiv,119(1), 109 –121.
Greenaway, D., Mılner, C.R. (1983). On the measurement of ıntra–industry trade, The Economic Journal, 93, 900–908.
Grubel, Herbert G. & P. J. Lloyd (1970). The emprical measurement of ıntra-industry trade. Economic Record, 47, 494-517.
Herbert, G. & Lloyd, P.J. (1975). Intra–industry Trade: The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products. London: Macmillan (ve New York: JohnWiley & Sons).
Helpman, E., P. R. Krugman (1985).Market Structure and Foreign Trade: Increasing Return, Imperfect Competition and the International Economy. Cambridge Massachusettes: MIT Press.
Karbuz, F., Silahçı, A., & Çalışkan, Ç.(2008). Otomotiv sektör raporu. İstanbul Ticaret Odası Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Şubesi
Kaya, A. A. & Atış, A. (2007). Türkiye kimya endüstri içi ticaretinin statik ve dinamik analizi: Avrupa Birliği üye ve aday ülkeleri, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Çin. Ege Akademik Bakış, 7(1), 251-291.
Koçyiğit, A., & Şen, A. (2007). The extent of ıntra-ındustry trade between Turkey and The European Union: The ımpact of customs union, Journal of Economic and Social Research, 9(2), 61-84.
Lee, Young, S (1989). A Study of the determinants of ıntra–industry trade: among the Pasific Basin countries. Weltwirtschaftliches Archiv, 125, 346–358.
Lundberg, L. (1982). Intra–industry trade: the case of Sweeden. Weltwirtschaftliches Archiv, 118 (2), 302–316.
Mılner, C. (1988). Weighting considerations in the measurement and modelling of ıntra– industry trade. Applied Economics, 20(3), 295-301.
Nıroomand, F, (1988). Inter-versus Intra–industry Trade: A note on U. S. trends , 1963 – 1980. Weltwirtschaftliches Archiv, 124
Posner, M. V. (1961). International trade and technical change. Oxford Economics Papers, 13 (3). Özdamar, G. & Albeni, M. (2009). Türkiye-AB arasında sermaye ve teknoloji yoğun ürünlerin endüstri içi ticaret düzeyinin gelişimi. internet üzerinden ulaşılan bildiri.
Pişkin, S., (2017). Otomotiv Sektörü Raporu, Türkiye Otomotiv Sanayii Rekabet Gücü ve Talep Dinamikleri Perspektifinde 2020 İç Pazar Beklentileri, Türkiye Sanayi Kalkınma Bankası. Şahin, İ., (2015). Otomotiv Sektörü, İktisadi Araştırmalar Bölümü, Türkiye İş Bankası.
Şimşek, N. (2005). Türkiye’nin yatay ve dikey endüstri-içi dış ticareti. D.E.Ü İ.İ.B.F Dergisi, 20(1), s. 43-62.
Türkcan, K.(2005). Determinants of ıntra-ındustry trade in final goods and ıntermediate goods between Turkey and selected OECD countries. Ekonometri ve İstatistik, 1, 20-40. Ünsal, E. (2005). Uluslararası iktisat. İmaj Yayıncılık.
Seyidoğlu, H. (2009). Uluslararası iktisat. İstanbul: Gizem Can Yayınları.
Vernon, R. (1966). International ınvestment and ınternational trade in the product cycle. Quarterly Journal Of Economics.
Yılmaz, Ş. (1987). Endüstri–içi ticaret kavramı üzerine bir deneme. Gazi Üniversitesi İ. İ. B.F. Dergisi, 241 – 253.