Lumbar Disk Cerrahi Sonrası Rehabilitasyon ve Hemşirenin Rolü

Bel fıtığının tedavisinde cerrahi önemli bir yer tutmasına rağmen ameliyat sonrası hastalar hafif veya orta düzeyde bel ve bacak ağrısı, engellilik, aktivite kısıtlaması, iş performansında düşüş gibi sorunlar yaşayabilmektedir. Hastalar ameliyat sonrası ağrı şikayetlerinin azalıp fonksiyonel kapasitelerinin artırmak için rehabilitasyona ihtiyaç duyabilirler. Etkin bir rehabilitasyon programı içinde egzersiz terapisi, fizyoterapi, iş ve fiziksel aktivite de dahil olmak üzere günlük yaşam aktivitelerinin yeniden başlamasını ve ağrıyla başa çıkma stratejilerinin geliştirilmesini hedefleyen çok disiplinli programlar yer almaktadır. Multisipliner iş birliği gerektiren rehabilitasyon programında hemşirenin önemli rollerinden biri sağlığın yeniden kazanılması, sürdürülmesi ve rehabilitasyona yönelik etkinlikler konusunda eğitim vermektir. Bu bağlamda derleme multidisiplener ekip içinde yer alan hemşirenin bel fıtığı ameliyatı sonrası rehabilitasyon aşamasında rol ve sorumluluklarını belirtmek amaçlı yazılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İntervertebral disk, Cerrahi, Rehabilitasyon Hemşireliği

Rehabilitation After Lumbar Disc Surgery and the Role of the Nurse

Although surgery has an important place in the treatment of lumbar hernia, patients may experience mild or moderate lumbar and leg pain, disability, limitation of activity, decrease in work performance. Patients may need rehabilitation after surgery to decrease their pain symptoms and increase their functional capacity. An effective rehabilitation program includes multi-disciplinary programs aiming at the resumption of daily living activities, including exercise therapy, physiotherapy, work and physical activity, and the development of coping strategies for pain. One of the important roles of the nurse in the rehabilitation program, which requires multisiplinary cooperation, is to provide training in health recovery and rehabilitation activities. In this context, the compilation was written to indicate the role and responsibilities of the nurse involved in the multidisiplener team in the rehabilitation stage after lumbar hernia surgery.

Keywords:

Surgery, Intervertebral disk, Rehabilitation nursing,

PDF

___

1. Müslümanoğlu L. Bel Ağrısı Nedenleri. In: Özcan E, Ketenci A. Bel Ağrısı Tanı ve Tedavi. İstanbul: Nobel Kitabevi; 2002. 145-187.
2. Özcan Yıldız E. Bel Ağrısı. In: Beyazova M, Gokce Kutsal Y. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon. Ankara: Güneş Kitabevi; Cilt 2, 2000. 1465-1483.
3. Postacchini F, Postacchini R. Operative management of lumbar disc herniation: theevolution of knowled geand surgical techniques in the last century. Acta Neurochir Suppl. 2011; 108:17-21.
4. Özbayır T. Nörolojik travmalar. In: Karadakovan A, Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 2.Baskı. Adana: Nobel Kitabevi; 2011. 1275-1289.
5. Güven MB, Çırak B, Işık HS, Kıymaz N. Lomber disk hernilerinde retrospektif bir çalışma. Van Tıp Dergisi. 1999; 6:20-23.
6. Camino Willhuber G, Kido G, Mereles M, Bassani J, Petracchi M, C. Elizondo C. et al. Factors associated with lumbar disc hernia recurrence after microdiscectomy. Rev Esp Cir Ortop Traumatol. 2017; 61(6): 397-403.
7. Puolakka K, Ylinen J, Neva MH, Kautiainen H, Hakkinen A. Risk factors for back pain-related loss of working time after surgery for lumbar disc herniation: a 5-year follow-up study. Eur Spine J .2008; 17: 386–392.
8. Sarı S, Aydoğan M. Bel ağrısının önemli bir sebebi: lomber disk hernisi .TOTBİD Dergisi. 2015; 14: 298–304.
9. Suri P, Hunter DJ, Joueve C, Hartigan C, Limke J, Pena E, et al. Inciting events associated with lumbar disc herniation. Spine J. 2010; 10(5): 388–95.
10. Aydoğan N. Lomber Disk Hernisi Nedeniyle Cerrahi Girişim Uygulanan Hastaların Taburculuk Aşamasındaki Bilgi Gereksinimleri (Yüksek Lisans Tezi) . Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2005
11. Dönmez YC, Dolgun E, Kabataş M, Özbayır T. Lomber Disk Hernili Hastalarda Risk Faktörlerinin İncelenmesi. F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Dergisi. 2010; 24(2): 89 – 92.12. Jordan J, Konstantinou K, O'Dowd J. Herniated lumbar disc. BMJ Clin Evid. 2011; 6:11-18.
13. Öngel K. Birinci basamakta bel ağrısı olan hastalara yaklaşım. Aile Hekimliği Dergisi. 2007; 1:54-58.
14. Karataş Y, Keskin F. Lomber dejeneratif disk hastalarında konservatif tedavi yöntemleri. Türkiye Klinikleri J Neurosurg- Special Topics 5. 2015; 38-43.
15. Çetinkaya Yıldırım M. Disk Hernisi Cerrahisi ve Hemşirelik Bakımı. Turkiye Klinikleri J Surg Nurs-Special Topics 2015;1(2): 100-6
16. He J, Xiao S, Wu Z, Yuan Z. Microendoscopic discectomy versus open discectomy for lumbar disc herniation: A metaanalysis. Eur Spine J ournal. 2016; 25: 1373-1381.
17. Kamper SJ, Ostelo RW, Rubinstein SM, Nellensteijn JM, Peul WC, Arts MP, van Tulder MW. Minimally invasive surgery for lumbar disc herniation: A systematic review and metaanalysis. Eur Spine J. 2014; 23: 1021-1043.
18. Jasper J. den Boer, Rob A. B. Oostendorp, Tjemme Beems, Marten Munneke, Margreet Oerlemans, Andrea W. M. Evers. A systematic review of bio-psychosocial risk factors for an unfavourable outcome after lumbar disc surgery. Eur Spine J. 2006;15: 527–536.
19. Oosterhuis T, Costa LOP, Maher CG, de Vet HCW, van Tulder MW, Ostelo RWJG. Rehabilitation after lumbar disc surgery. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2014; 14(3).
20. Hayden JA, Van Tulder MW, Tomlinson G. Systematic review: strategiesfor using exercise therapy to improve outcomes in chronic lowback pain. Ann Intern Med 2005; 142: 776-85.
21. Özcan E. Bel ağrılı hastaların konservatif tedavisi In: Özcan E, Ketenci A. Bel Ağrısı Tanı ve Tedavi .İstanbul: Nobel Kitabevi; 2002: 187-219.
22. Schiltenwolf M. Aspects of conservative sciatic pain therapy. Orthopade.1999; 28:966-974.
23. Hagen KB, Hilde G, Jamtvedt G, Winnem MF. The Cochrane review of bed rest for acute low back pain and sciatica. Spine Journal. 2000; 25: 2932-2939.
24. VanTulder MW, Koes B, Malmivaara A. Outcome of non-invasive treatment modalities on backpain: an evidence-basedreview. EurSpine J.2006; 15 (1): 64-81.
25. Yılmaz F, Yılmaz A, Merdol F. Dinamik Lomber Stabilizasyon Egzersizinin Lomber Mikrodiskektomide Etkinliği. Turkiye Klinikleri J. 2004; 4: 73-80.
26. Dolan P, Greenfıeld K, Nelson R.J, Nelson IW. Can exercise therapy improve the outcome of microdiscectomy. Spine. 2000; 25(12): 1523-32.
27. Machado GC, Witzleb AJ, Fritsch C, Maher CG, Ferreira PH, Ferreira ML. Patients with sciatica still experience pain and disability 5 years after surgery: asystematic review with meta-analysis of cohort studies. Eur J Pain. 2016; 20: 1700–1709.
28. Goodrich DE, Larkin AR, Lowery JC, Holleman RG, Richardson CR. Adverse events among high-risk participants in a home-based walking study: a descriptive study. Int J Behav Nutr Phys AcT. 2007; 4(20): 1-12.
29. Pahor M, Blair SN, Espeland M, Fielding R, Gill TM, Guralnik JM et al. Life Study Investigators. Effects of a physical activity intervention on measures of physical performance: results of the lifestyle interventions and independence for Elders Pilot (LIFE-P) study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2006; 61: 1157–1165.
30. Kim YS, Park J, Shim KJ. Effects of Aquatic Backward Locomotion Exercise and Progressive Resistance Exercise on Lumbar Extension Strength in Patients Who Have Undergone Lumbar Diskectomy Arch Phys Med Rehabil. 2010; 91(2): 208-14.
31. Grazio S, Curkovic B, Vlak T, Kes VB, Jelic M, Buljan D, et al. Diagnosis and conservative treatment of low back pain: review and guidelines of the Croatian Vertebrologic Society. Acta Med Croatica .2012; 66: 259-94.
32. Ladeira CE. Evidence based practice guidelines for management of low back pain: physical therapy implications. Rev Bras Fisioter. 2011; 15(3): 190-199.
33. Smıth K., Smıth E. İntegrating pilates – based core strangthening into older adult fitness programs. Topics in geriatric rehabilitation. 2005; 21(1): 57-67.
34. Johannsen F, Remvıg L, Kryger P, Beck P, Lybeck K, Larsen L.H, et al Supervised endurance exercise training compared to home training after first lumbar discectomy: a clinical trial. Clin Exp Rheumatol. 1994; 12: 609-614.
35. Karda M, Aksoy G. Lomber Disk Herni Ameliyat ında Hastaların Evde İyileşmelerini Hızlandırmada Hemşirenin Eğitici Rolünün Etkisi. Düşünen Adam; 2002, 15(4): 245-253
36. Erdil F. Nöroşirurjide hemşirelik bakımı. In Erdil F, Elbaş NÖ. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. 4. Baskı. Ankara: Aydoğdu Ofset; 2001. 210-4.
37. Erkal S. İntervertebral Disk Herniler. Egemen N, Arslantaş A, editörler. Nörolojik Bilimler Hemşireliği. Ankara: Alter Yayıncılık; 2006. 212-20.
38. Harris H, Crawford A. Recognizing and managing osteoarthritis. Nursing 2015: 36-42.
39. Zileli M. Lomber Disk hastalığında tedavi endikasyonları ve hasta yönetimi. In: Zileli M, Özer AF. Omurilik ve Omurga Cerrahisi. 2. Baskı. İzmir: Meta Basım; 2002. 647-60.
40. Beyazova M. Omurganın dejeneratif sorunlarında cerrahi olmayan tedavi yaklaşımları. In: Altun N, Yazar T, Benli Tİ. Dejeneratif Omurga Hastalıkları. (İnternet) Güncellenmiş ve genişletilmiş 2.baskı. Ankara: Türk Omurga Derneği yayınları; 2016. 125-152 (Cited 2018 Eylül 22) Available from http://www.turkomurga.org.tr/portalYonetim12/images/6/kitaplar/05mDEJENERATIF%20OMURGA%202.%20BASKI-2016.
41. Akbaş NB. Lomber Disk Hastalığında Cinsel Tavsiyeler. Türk Nöroşirurji Derneği Spinal ve Periferik Sinir Cerrahisi Öğretim ve Eğitim Grubu Bülteni 2008; 39: 25-6.42. Mendoza L, Horta P, Espinoza J. Pedometers to enhance physicalactivity in COPD: a randomised controlled trial. Eur Respir J.2015; 45(2): 347–354.