Toros Sediri' nde (Cedrus libani A. Rich.) boy, çap ve hacim için yaşlar arası fenotipik ilişkiler

Bu çalışmada; İsparta yöresinde tesis edilen bir Toros sediri plantasyonundaki bireyler üzerinde, 3, 6 ve 9 yaşındaki çap ve boylar ölçülerek hacimler hesaplanmış, elde edilen değerler yardımıyla bu türün, çalışmaya konu özellikler bakımından yaşlar arasındaki ilişkileri (yaş-yaş korelasyonu) belirlenmeye çahşılmıştır.Çalışma sonucunda, aynı özellik bakımından yaşlar arasında istatistik bakımdan anlamlı (p < 0,05) pozitif fenotipik ilişkiler olduğu, yani ilk yıllarda çap, boy ve hacim değerleri yüksek olan bireylerin ileriki yıllarda da bunu devam ettirdiği belirlenmiştir.Elde edilen bu sonuçlar, türün bakım çalışmaları, tohum kaynaklarının belirlenmesi ve ıslah programı sırasında üstün ağaç seçiminde göz önüne alınabilir. Bununla birlikte, yaşlar arasındaki genotipik ilişkiler ile optimum seleksiyon yaşını belirlemek amacıyla aile seviyesinde çalışmalar yapılarak, bu türe özgü eşitlikler geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

hacim, yaş, fenotipik korelasyon, Cedrus libani, çap, yükseklik

Phenotypic age-age correlations for height, diameter and volume in Cedrus libani A. Rich.

Phenotypic age-age correlations among height, diameter, volume, at ages 3, 6, and 9 years were examined in a plantation of Cedrus libani established in İsparta. Phenotypic correlations among ages for the same character were all positives at significant level (p < 0.05), This result should be used for early thinning, selection of plus trees and seed sources in the breeding program of the species. In addition to estimate genotypic age-age correlation and optimum selection age, new equations should be developed for the species using family level.

Keywords:

volume, age, phenotypic correlation, Cedrus libani, diameter, height,

PDF

___

Bariteau, M., Pommery, J. and Vauthier, D. 2000. Adaptation of Cedrus provenances tested in France in comparative plantations. Conference of Adaptation and Selection of Mediterranean Pinus and Cedrus for Sustainable Afforestations of Marginal Lands, Thessaloniki, pp. 15-19.

Boydak, M. 1996. Toros Sediri'nin (Cedrus libani A.Rich.) Ekolojisi, Silvikültürü ve Doğal Ormanlarının Korunması. Orman Bakanlığı Yayınları, No: 12, Ankara, 78 s.

Boydak, M. ve Ayhan, A.S. 1990. Anamur yöresinde çıplak karstik alanların Sedir ekimleriyle ağaçlandırılması. O.A.E. Dergisi 36(1): 7-21.

Boydak, M., Bozaltı, A. ve Ayhan, A.S. 1990. Mersin yöresinde çıplak karstik alanların Sedir ekimleriyle ağaçlandırılması. Uluslararası Sedir Sempozyumu, 22-27 Ekim 1990, Antalya, s. 409-421.

Burdon, R.D., Bannister, M.H. and Low, C.B. 1992. Genetic survey of Pinus radiata. 5: between-trait and age-age correlations for growth rate, morphology, and disease resistance. New Zealand Journal of Forestry Science, 22(2/3): 211-227.

Cotterill, P.P. and Dean, C.A. 1988. Changes in the genetic control of growth of radiata pine to 16 years and efficiencies of early selection. Silvae Genetica, 37(3-4): 138-146.

Çalışkan, T. 1998. Hızlı gelişen türlerle ilgili rapor. Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar Workshop, 8-9 Aralık 1998, Ankara, s. 109-143.

Eler, Ü., Keskin, S. ve Örtel, E. 1993. Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarında kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. O.A.E. Teknik Bülten No: 242, Ankara, s 81-105.

Falconer, D.S. 1981. Introduction to Quantitative Genetics. Second Edition, Longman Group Ltd., New York, 340 pp.

Foster, G.S. 1986. Trends in genetic parameters with stand development and their influence on early selection for volume growth in loblolly pine. Forest Science, 32: 944-959.

Gwaze, D.P., Woolliams, J.A. and Kanowski, PJ. 1997. Optimum selection age for height in Pinus taeda L. in Zimbabwe. Silvae Genetica 46(6): 358-365.

Kalıpsız, A 1984. Dendrometri. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, No: 3194/354, Istanbul, 407 s.

Kantarcı, M.D. ve Odabaşı, T. 1990. Doğal Sedir meşcerelerinin çeşitli gelişme çağlarında uygulanacak işlemlerin ekolojik ve silvikültürel bakımdan değerlendirilmesi. Uluslararası Sedir Sempozyumu, 22-27 Ekim 1990, Antalya, s. 492-506.

Koski, V. and Antola, J. 1993. National Tree Breeding and Seed Production Programme for Turkey 1994-2003. The Res. Dir. of For. Tree Seeds and Tree Breeding. Press, Ankara, 53 pp.

La Farge, T. 1975. Correlations between nursery and plantation height growth in slash and lobolly pine. Forest Science 21: 197-200.

Lambeth, C.C. 1980. Juvenile-mature correlations in Pinaceae and implications for early selection. Forest Science 26: 571-580.

Lambeth, C.C, Buijtenen, J.P. and Duke, S.D. 1983. Early selection is effective in 20-year-old genetic tests of loblolly pine. Silvae Genetica, 32(5/6): 210-215.

Larsen, J.B. and Wellendorf, H. 1990. Early test in Picea abies full sibs by applying gas exchange, frost resistance and growth measurements. Scand. J. For. Res. 5: 369-380.

Li, B., Williams, C.G., Carlson, W.C. and Lambeth, C.C. 1992. Gain efficiency in short-term testing: experimental results. Can. J. For. Res. 22:290-297.

Namkoong, G. and Conkle, M.T. 1976. Time trends in genetic control of height growth in Ponderosa pine. Forest Science 22: 2-12.

Panetsos, K.P. and Aravanopoulos, F.A. 2000. Cedrm species-provenance test in Greece. Conference of Adaptation and Selection of Mediterranean Pinus and Cedrus for Sustainable Afforestations of Marginal Lands, Thessaloniki, pp. 63-66.

Riemenschneider, D.E. 1988. Heritability, age-age correlations, and inferences regarding juvenile selection in jack pine. Forest Science 34: 1076-1082.

Williams, D.J., Dancik, B.P. and Pharis, R.P. 1987. Early progeny testing and evaluation of controlled crosses of black spruce. Can. J. For. Res. 17: 1442-1450.

Ying, C.C. and Xie, C.Y. 1996. Heritabilities, age-age correlations, and early selection in lodgepole pine (Pinus contorta ssp. latifolia). Silvae Genetica 45(2/3): 101-107.