Odun dışı bitkisel orman ürünlerine ilişkin nihai tüketici özelliklerinin belirlenmesi (Isparta İline yönelik bir araştırma)

Bu makalede, Isparta kent merkezinde odun dışı bitkisel orman ürünlerine ilişkin nihai tüketicilerin yapısının, tüketim eğilimlerinin ve tercihlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; (1) Tüketiciler, genel sağlık, tedavi ve keyif amacıyla bu bitkileri kullanmaktadır, (2) Tüketim biçimi büyük oranda infüzyon ve dekoksiyon şeklindedir, (3) Alınacak dozaj ve yan etkiler konusunda önemli bir bilgi eksikliği bulunmaktadır, (4) Doğadan toplanan bitkilerin, toplandığı haliyle tüketimi tercih edilmektedir, (5) Tüketim alışkanlığının oluşmasında etkili olan faktörler arasında ilk sırada aile ve yakın çevrenin tavsiyeleri yer almaktadır. Bu açıdan tüketim alışkanlığının oluşmasında geleneksellik hakimdir.

Anahtar Kelimeler:

anket, Isparta, tüketiciler, odun olmayan orman ürünleri, tüketici tercihi, Türkiye, tıbbi bitkiler

Determination of final consumer characteristics of non-wood forest products (A case study for Isparta City)

The aim of this article is to determine the structure, consumption tendency and preference of final consumers in relation to non-wood forest productions in Isparta city center. The method of the research is based on a questionnaire survey. According to the results of this research; (1) The consumers use these plants for general health, therapy and for pleasure, (2) They are consumed as infusion and decoction on large scale, (3) There is a big deficiency by means of using dose and side effect, (4) It is prefered in form naturally collected from the area, (5) Among the factors affecting consumption behaviors, recommendations of family and relatives come first. In this regard, traditionality dominates the formation of consumption habits.

Keywords:

questionnaires, Isparta, consumers, non-wood forest products, consumer preferences, Turkey, medicinal plants,

PDF

___

Anonim, 2001. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu, DPT Yayınları, ISBN 975-19-2555–X, Ankara, 539 s.

Anonim, 2004. Ulusal Ormancılık Programı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara, 95 s.

Anşin, R., Okatan, A., Özkan, Z.C., 1994. Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Önemli Yan Ürün Veren Odunsu ve Otsu Bitkileri, TUBİTAK, Proje No: TOAG-903, Sonuç Raporu, 173 s.

Başer, H.C., 1990. Tıbbi Bitkiler ve Baharatların Dünyada ve Türkiye’deki Ticareti ve Talep Durumu, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Sayı: 53, Ankara.

Baydar, H., 2005. Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 51, Isparta, ISBN: 975-7929-79-4, 216 s.

Bozkurt, Y., Yaltırık, F., Özdönmez, M., 1982. Türkiye’de Orman Yan Ürünleri (Tanıtımı, Üretim Tekniği, Kullanma Yeri, İhracatı), İ.Ü. Orm.Fak Yayın No: 2845/02, Taş Matbaası, İstanbul.

Büyükgebiz, T, Fakir, H., Negiz, M. G., 2008. Sütçüler (Isparta) Yöresinde Doğal Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünleri ve Geleneksel Kullanımları, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 1, s. 109-120.

Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and the Aegean Islands, Vol. :I-IX, Edinburgh Univ. Press., London.

Davis, P.H., Tan, K. and Mill, R., 1988. Flora of Turkey and tha Aegean Islands, Vol. :X (supplement), Edinburgh Univ. Press., London.

Ertuğ, F. 2000. An ethnobotanical study in Central Anatolia (Turkey), Journal of economic Botany 54 (2):155-182.

Fakir, H., Güller, B., 2006. Etnobotonical Characteristics of Some Non-wood Vegetal Forest Products Naturally Distributed in Gebiz Region (Province Antalya), Turkey, 1 st International Non-wood Forest Products Symposium, 1-4 November 2006, Trabzon, Turkey, s. 273-282.

İlçim, A., Varol, Ö., 1996. Hatay ve K.Maraş (Türkiye) İllerindeki Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri, Ot Sistematik Botanik Dergisi 3 (1):69-74.

İlusulu, K., 1992. İlaç ve Baharat Bitkileri, A.Ü. Ziraat Fak. Yayın No: 1256/360, Ankara.

Karasar, N., 2005. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, ISBN 975-591-046-8, Ankara, 292 s.

Karayılmazlar, S., Yazıcı, H., 2002. Türkiye’nin Odun Dışı Orman Ürünleri İçerisinde Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Defne’nin (Laurus nobilis L.) Ekonomik Değeri ve Önemi, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiri Kitabı, Cilt: 1, 15-18 Mayıs 2002, Trabzon, s. 289-295.

Özgökçe, F., Özçelik, H., 2005. Ethnobotanical aspect of some taxa in East Anatolia(Turkey), Economic Botany, 58, 4, 697-704.

Özkan, Z. C., Merev, N., Terzioğlu, S., Üçler, A.Ö., Gümüş, C., Toksoy, D., 2002. Gümüşhane Yöresi Doğal Tıbbi Bitkilerinin Tanınması, Yetiştirilmesi ve Değerlendirilmesi, Proje Sonuç Raporu, Gümüşhane Valiliği, Gümüşhane, 102 s.

Sezik, E., Tabata, M., Yeşilada, E., Honda, G., Goto, K., Ikeshiro, Y., 1991. Traditional medicine in Turkey I. Folk medicine in North-East Anatolia; Journal of Ethnopharmacology 35:191-196.

Sezik, E., Yeşilada, E., Tabata, M., Honda, G., Takaishi, Y., Fujita, T., Tanaka T., Takeda, Y., 1997. Traditional medicine in Turkey VIII. Folk medicine in East Anatolia; Erzurum, Erzincan, Ağrı, Iğdır Provinces, Journal of Economic Botany 51 (3): 195-211.

TÜİK, 2008. Isparta kent Merkezi Nüfusu, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11, Erişim: 05/03/2008

Türker, M.F., Öztürk, A., Pak, M., Tiryaki, E., 2001. Türkiye Ormancılığında Odun Dışı Orman Ürünleri İşletmeciliğinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, I. Ulusal Ormancılık Kongresi, Türkiye Ormancılar Derneği, 19-20 Mart 2001, Ankara, s. 306-316.

Türker, M.F., Öztürk, A., Tiryaki, E., 2002. Ülkemiz Ormancılık Sektöründe Odun Dışı Orman Ürünleri Kapsamında Değerlendirilen Odun Dışı Bitkisel Ürünlerin İşletmeciliği, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiri Kitabı, Cilt: 1, 15-18 Mayıs 2002, Trabzon, s. 270-279.