Metin DEMİR, Mehmet Akif IRMAK, Hasan YILMAZ, Turan KARADENİZ

Hidroelektrik enerji santralleri sırasında bozulan sahalarda peyzaj onarım sürecinin Kabaçağlayan Şelalesi örneğinde incelenmesi

Gelişen sanayi, teknoloji ve hızlı nüfus artışı ülkemizde enerji ve hammaddeye olan ihtiyacı arttırmıştır. Ancak, yapılan faaliyetler doğal çevrede birçok değişime neden olmakta, bu değişimler ise doğayı olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuz etkiler, doğa onarım ve rehabilitasyon çalışmaları ile büyük ölçüde onarılabilmekte, biyolojik üretim potansiyelleri ve peyzaj kalitesi arttırılabilmektedir. Araştırma alanı olarak seçilen Kabaçağlayan şelalesi, Giresun ili, Dereli ilçesinde bulunmakta olup, şelale güzergahında bulunan Hidroelektrik santral regülatörü, kazı fazlası malzemeleri şelale çevresinde tahribata sebep olmuştur. Bu çalışma ile alanda meydana gelen tahribatın giderilmesi için uygun peyzaj onarım yöntemi belirlenmiş ve detaylandırılmıştır. Çalışmada biyolojik onarım süreci 5 kısımda ele alınmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda alan için peyzaj onarım çalışmaları kapsamında, toplam 14.627,81 m2 alanın ıslah edilmesi önerilmiştir. Rehabilitasyon alanının 5.719,67 m2 lik bölümünde ağaçlandırma çalışması, 7.852,36 m2 lik alanında ise çelik ağlarla şev koruması yapılması planlanmıştır. Ayrıca onarım sahası için rekreasyonel odaklı peyzaj projesi hazırlanmıştır. Benzer problemlerin yaşandığı onarım alanları için bazı önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Peyzaj onarımı, Biyolojik onarım, Hidroelektrik santral, Kabaçağlayan Şelalesi

Evaluation of landscape restoration process in damaged areas during the construction of hydroelectric power plants in the sample of Kabaçağlayan Waterfall

Evolving industry, technology and the rapid population growth have increased the demand for energy and raw materials in our country. However, the activities cause many changes in the natural environment, so these changes adversely affect the nature. These negative effects can be largely restored by repairing nature and through rehabilitation works. In this way, biological production potential and landscape quality can be improved. Kabaçağlan waterfall, chosen to be the research area, is located in Dereli district in the city of Giresun. Hydroelectric power regulator on the waterfall route, excavation of excessive materials has caused destruction around the waterfall. In this study, landscape restoration method has been determined and detailed to overcome the resulting damage in the area. Biological repairing process is discussed in this study as well. The result of the evaluation, in the context of landscape restoration works, rehabilitation has been proposed for the total area of 14627.81 m2, in 5719.67 m2 and 7852.36 m2 of which were left for reforestation efforts and slope protection made with steel mesh, respectively. In addition, recreational oriented landscape project was prepared for repairing area. Some proposals are given for repairing areas where similar problems are seen.

Keywords:

Landscape repairment, Biological rehabilitation, Hydroelectric power, Kabaçağlayan Waterfall,

PDF

___

Acar, E., Doğan, A., 2008.Türkiye’nin hidroelektrik enerji potansiyeli ve çevresel etkilerinin değerlendirilmesi. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, 17-19 Aralık 2008, İstanbul, s. 675-682.
Akpınar, N., Çelem, H., 2000. Peyzaj mimarlığı kongresi. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, Ankara.
Aksungur, M., Ak, O., Özdemir, A., 2011. Nehir Tipi Hidro. Santrallerinin Sucul Ekosisteme Etkisi: Trabzon Örneği, Journal of Fisheries Sciences, 5(1): 79-92.
Anonim, 2011. Çevre ve Temiz Enerji: Hidroelektrik. Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Anonim, 2012. Kaya ve Taş Düşmesine Karşı Koruma Uygulamaları, Problemler ve Çözümler. Tekno Maccaferri Çevre Teknolojileri, Mühendislik San. ve Ticaret A.Ş. İstanbul,http://www.tekno.com.tr/ images/ gnel/2622013121812843.pdf, Accessed: 16.08.2016
Anonim, 2013. Giresun Orman Bölge Müdürlüğünün, Dereli Orman İşletme Şefliği, İkisu Orman İşletme Şefliği Amenajman haritaları, Giresun.
Anonim, 2014a. Dereli Kaymakamlığı resmi web sayfası. http://www.dereli.gov.tr/. Accessed: 15.08.2016
Anonim, 2014b. Giresun İli, Alucra İlçesi, Çakrak Köyü, Yağlıdere İlçesi, Akpınar Köyü, Çakrak Deresi Üzeri, Göktepe Regülatörü ve HES Projesi. TENET Enerji A.Ş.
Demir, M., Güven, M., 2015. In the Context of Energy Policy on Turkey; Evaluation of Environmental Impact of Hydroelectric Power Plants (HPP). 16-19 September 2015, Florence, Italy, pp. 192-204
Deniz, M., Şen, İ., 2011. AKFEN HES, Saraçbendi HES Erozyon Kontrolü ve Restorasyon Uygulama Projesi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Ankara.
Kocadağistan, M.E., Kırzıoğlu, M.I., Kocadağistan, B., 2007. Kum Ocağı İşletmesinin Yeniden Doğaya Kazandırılması; Esendere Kum Ocağı Örneği, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1: 9-18.
Özbey, D., 2005. Açık Ocak Madenciliği Sonrası Onarım Çalışmalarında Peyzaj Mimarlarının Rolü. Madencilik ve Çevre Sempozyumu, 5-6 Mayıs 2005, Ankara, s. 69-72,
Ulusoy, Y., Ayaşlıgil, T., 2012. Açık Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu ve Doğaya Yeniden Kazandırılmasının “Şile-Avcıkoru” Örneğinde İrdelenmesi. Istanbul University Journal of the Faculty of Forestry, 62 (2): 21-36.
Uzun, O., Yılmaz, O., 2009. Düzce Asarsuyu Havzası Peyzaj Değerlendirmesi ve Yönetim Modelinin Geliştirilmesi, Ankara Üniversitesi Zıraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1):79- 87.
Ürker, O., Çobanoğlu, N., 2012. Türkiye’de Hidroelektrik Santrallerin Durumu (HES) ve Çevre Politikaları Bağlamında Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2):65-88.