Gökhan ABAY, Güray UYAR, BARBAROS ÇETİN, TAMER KEÇELİ

Fırtına Vadisi (Çamlıhemşin, Rize) Buxus sempervirens L.toplumlarının yayılış gösterdiği alanların karayosunu (MUSCI) florası

Kaçkar Dağları’nın kuzey yamaçlarında yer alan Fırtına Vadisi’nde Buxus sempervirens L.’in saf veya diğer bazı odunsu taksonlarla oluşturduğu meşcerelerdeki karayosunu (musci) florası araştırılmıştır. 2005 yılı Haziran ve Ağustos aylarında toplanan karayosunu örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda 18 familya ve 34 cinse ait 47 takson tespit edilmiştir. Araştırma alanında bulunan karayosunlarından 6 tanesi ( Tetraphis pellucida Hedw., Dicranoweisia crispula (Hedw.) Milde, Dicranodontium denudatum (Brid.) E.Britton var. denudatum, Oncophorus virens (Hedw.) Brid., Pseudoleskeella nervosa (Brid.) Nyholm, Eurhynchium schleicheri (R.Hedw.) Jur.) Henderson (1961) tarafından uygulanan Türkiye kareleme sistemine göre A4 karesi için yeni kayıttır. Araştırma alanında içerdiği takson sayısı en yüksek olan ilk 5 familya; Dicranaceae (7), Hypnaceae (6), Brachytheciaceae (5), Mniaceae (5), Polytrichaceae (4) dir. İçerdiği takson sayısı en yüksek olan cinsler ise Plagiomnium (4), Polytrichum (3), Hypnum (3) dur. Araştırma alanından toplanan karayosunu örneklerinin yaşam formları, tercih ettikleri substrat ve nemlilik gibi ekolojik özellikleri Dierßen (2001)’e göre ve yaşam formlarına ait bilgiler de Mägdefrau (1982)’ye göre düzenlenmiş olup, bu bilgilerin ışığında taksonların ekolojik tercihleri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Rize, topluluk, flora, karayosunu, Buxus sempervirens

The moss flora of the communities of Buxus sempervirens L. in Fırtına Valley (Çamlıhemşin, Rize)

This paper deals with a moss floristic study of the communities of Buxus sempervirens L. in Fırtına valley, on northern slopes of the Kaçkar Mountains. After the identification of 85 moss specimens collected from the research area between June and August in 2005, total 47 taxa were defined. These taxa belong to 18 families and 34 genera of the bryophytes. Among them 6 taxa (Tetraphis pellucida Hedw., Dicranoweisia crispula (Hedw.) Milde, Dicranodontium denudatum (Brid.) E.Britton var. denudatum, Oncophorus virens (Hedw.) Brid., Pseudoleskeella nervosa (Brid.) Nyholm, Eurhynchium schleicheri (R.Hedw.) Jur.) are new records for A4 grid-square which was adopted by Henderson (1961). The families which have the richest species with high taxon number are as follows: Dicranaceae (7), Hypnaceae (6), Brachytheciaceae (5), Mniaceae (5), Polytrichaceae (4). The richest genera on account of the number of species, subspecies and varieties are: Plagiomnium (4), Polytrichum (3), Hypnum (3). The ecological spectrums of these taxa are considered, comprising their preferred substrate, humidity and life forms have been assessed using Dierßen (2001) and Mägdefrau (1982).

Keywords:

Rize, communities, flora, mosses, Buxus sempervirens,

PDF

___

Abay, G., 2005. The Moss Flora (Musci) of Kıyıcık Village (Fındıklı / Rize), The Herb Journal of Systematic Botany, baskıda.

Akman, Y., 1999. İklim ve Biyoiklim. Kariyer Matbaacılık, Ankara, 350 s.

Aksoy, N., 1995. Fırtına Vadisi’ndeki Buxus sempervirens Toplumlarının Yayılışı ve Floristik Bakımdan İncelenmesi, I. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiriler 3. cilt, Trabzon, 7-15.

Aksoy, N., 1998. Expeditions to the Box (Buxus sempervirens) Forest at Fırtına Cachment Area (Çamlıhemşin, Rize), The Karaca Arboretum Magazine, Volume 4, Part 3, 97-108.

Avcı, M., Özhatay, N., 2005. Doğu Karadeniz Dağları, Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı, WWF Türkiye, İstanbul, 123–128.

Baydar, S., Özdemir, T., 1996. Altındere Vadisi Milli Parkı Karayosunları (Musci), Tr. J. of Botany, 20:53–57.

Corley, MFV., Crundwell, AC., Dull, R., Hill, HO., Smith, AJE., 1981. Mosses of Europe and Azores: An annotated list of species with synonyms from recent literature. J. Bryol 11:609–689.

Corley, MFV., Crundwell, AC., 1991. Additions and amendments to the mosses of Europe and the Azores, Journal of Bryology, 16:337-356.

Çetin, B., 1988. Checklist of the Mosses of Turkey, Lindbergia, 14: 15–23.

Dierßen, K., 2001. Distribution, ecological amplitude and phytosociological characterization of European bryophytes, Bryophytorum Bibliotheca, Band:56, Stuttgart, 289 s.

Fındık, T., 2001. Kaçkar Dağları, Homer Kitabevi, İstanbul, 137 s.

Frey, W., Kürschner, H., 1991. Conspectus Bryophytorum Orientalum et Arabicorum. An Annotated Catalogue of the Bryophytes of Southwest Asia, Bryoph Bibl, Band:39, Stuttgart, 181s.

Frey, W., Frahm, JP., Fischer, E., Lobin, W., 1995. Kleine Kryptogamenflora, Gustav Fischer Verlag, Band:4, Stutgart, 426 s.

Güner, A., Vural, M., Sorkun, K., 1987. Rize Florası, Vejetasyonu ve Yöre Ballarının Polen Analizi, TÜBİTAK Matematik, Fiziki ve Biyolojik Bilimler Araştırma Grubu, Proje No: T.B.A.G.-650, Ankara, 269 s.

Henderson, DM., 1961. Contributions to the Bryophyte Flora of Turkey IV, Notes Royal Botanical Garden, Edinburgh, 23, pp. 263–278.

Hedenäs, L., 1992. Flora of Madeiran Pleurocarpous mosses (Isobryales, Hypnobryales, Hookeriales), Bryophytorum Bibliotheca, Band 44, Stuttgart, 165 s.

Herrnstadt, I., Heyn, CC., 2004. The Bryophyte Flora of Israel and Adjacent Regions, The Israel Academy of Sciences and Humanities, Israel, 719s.

Kurdoğlu, O., 1996. Doğu Karadeniz’in Doğal Yaşlı Ormanları, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, 24 s.

Kurdoğlu, O., Kurdoğlu, B., Eminağaoğlu, Ö., 2004. Doğal ve Kültürel Değerlerin Korunması Açısından Kaçkar Dağları Milli Parkı’nın Önemi ve Mevcut Çevresel Tehditler, Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Dergisi, DKOA Yayın No:21, Trabzon, 134-150.

Kürschner, H., Erdağ, A., 2005. Bryophytes of Turkey: An Annotated Reference List of the Species with Synonyms from the Recent Literature and an Annotated List of Turkish Bryological Literature, Turk J Bot, 29: 95-154.

Lawton, E., 1971. Moss Flora of the Pacific Northwest, Hattori Botanical Laboratory, Suppl. No: 1, Nichinan, 362 s.

Mägdefrau, K., 1982. Life forms of Bryophytes, In: Smith AJE, ed. Chapman and Hall, Bryophyte ecology, London, pp. 45–58.

Nyholm, E., 1981. Illustrated Moss Flora of Fennoscandia, Swedish Natural Science Research Council, Fasc. 1-6, Kungalv, 799 s.

Özdemir, T., 1994. Sürmene (Trabzon) Yöresi Karayosunu (Musci) Florası, Tr. J. of Botany, 18: 331–335.

Özdemir, T., Çetin, B., 1999. The Moss Flora of Trabzon and Environs, Tr. J. of Botany, 23: 391–404.

Özdemir, T., 2000. Checklist of the Bryophyta of A4 square of Turkey, Energy, Education, Science & Technology, 4 (2): 60–79.

Özdemir, T., 2001. The Bryophyta Flora of Giresun Province Centre and Near Vicinity, Tr. J. of Botany, 25: 275–283.

Pedrotti, CC., 2001. Flora dei muschi d’Italia (Sphagnopsida, Andreaeopsida, Bryopsida, I parte), Antonio delfino Editore medicina-scienze, Italy, 817 s.

Savicz, Li., Jubitzkaja, L., Smirnova, ZN., 1970. The Handbook of The Mosses of the U.S.S.R, The Academy of Sciences of the U.S.S.R, The Komarov Botanical Institute, 824 s.

Smith, AJE., 1980. The Moss Flora of Britain And Ireland, Cambridge University Pres, Cambridge, 706 s.

Smith, AJE., 2004. The Moss Flora of Britain And Ireland, Cambridge University Pres, Cambridge, 1012 s.

Townsend, CC., 2005. Mosses from the Caucasian region and eastern Turkey, Journal of Bryology,27:143-152.

Uyar, G., Çetin, B., 2004. A New Check-List of the Mosses of Turkey, Journal of Bryology, 26: 203-220.

Watson, EV., 1981. British Mosses and Liverworts, Cambridge University Press, Cambridge, 518 s.

Vural, M., 1996. Rize’nin Yüksek Dağ Vejetasyonu, Tr. J. of Botany, 20:83-102.