H. Cemal GÜLTEKİN, Abdullah Gezer, CENGİZ YÜCEDAĞ

Bazı ahlat (Pyrus L.) türlerinin tohum özellikleri ve çimlendirme olanakları üzerine araştırmalar

Bu çalışmada, ahlat (Pyrus elaeagnifolia Pall.), yabani armut (P. communis L.) ve badem yapraklı ahlat (P. amygdaliformis Vill.)’ta bazı tohum özellikleri ve farklı soğuk- ıslak katlama işlem kombinasyonları ile değişik ekim zamanlarının bu türlerin tohumlarının çimlenme yüzdelerine olan etkileri incelenmiştir. Tohumlara uygulanan soğuk-ıslak katlama işlem kombinasyonları ile ekim zamanı işlemleri sonucunda elde edilen çimlenme verilerin analizi “SPSS İstatistik Paket Programı”nda değerlendirilmiştir. Yapılan Varyans Analizi ve Duncan Testi sonuçlarına göre; her 3 türde de ekimden önce uygulanan değişik soğuk-ıslak katlama işlem kombinasyonları ile ekim zamanı işlemlerinin çimlenme yüzdeleri bakımından aralarında 0.001 olasılık düzeyinde anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Buna göre; her 3 türde de 9 (2 Kasım 2004 tarihinde doğrudan ekim), 11 (2 Ocak 2005 tarihinde doğrudan ekim) ve 2 (6-7°C sıcaklıkta 2 ay soğuk-katlama 2 Mart tarihinde ekim) nolu ön işlemler çimlenme yüzdesini olumlu yönde en fazla etkileyen ön işlemler olmuştur. Buna karşılık, her 3 türde de tohumun çimlenme yüzdesini en az etkileyen ön işlemler 15 (2 Mayıs 2005 tarihinde doğrudan ekim) ve 14 (2 Nisan 2005 tarihinde doğrudan ekim) nolu ön işlemler olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

istatistiksel analizler, armut, Pyrus communis, Pyrus, tohum, Pyrus elaeagrifolia, varyans analizi, çimlenme, tohum çimlenmesi, ekim zamanı, katlama, Isparta

The studies on seed characteristics and germination probabilities of some pear (Pyrus L.) species

In this study, some seed characteristics of the species of pear (Pyrus elaeagnifolia Pall.), common pear (P. communis L.) and wild pear (P. amygdaliformis Vill.) and the effects of different sowing time and cold-wet stratification combination treatments on germination percentage of those species were investigated. The germination data relating with those of treatments were separately analyzed by using SPSS Statical Software and controlled by Duncan Test. The variance analysis showed that there are significant differences between the sowing times at 0.001 probability level and different cold-wet stratification combination treatments of the three species. In this connection, it was found that the highest germination percentages were obtained from direct sowing time made on 2 nd November of 2004, direct sowing time made on 2 nd January of 2005 and sowing time made on 2 nd March after two monthly cold-wet stratification treatment at 6-7 °C temperatures, respectively. The poorest germination percentages were obtained from the latest direct sowing time made on 2 nd May of 2005 and direct sowing time made on 2 nd April of 2005.

Keywords:

statistical analysis, pears, Pyrus communis, Pyrus, seeds, Pyrus elaeagrifolia, analysis of variance, germination, seed germination, sowing date, stratification, Isparta,

PDF

___

Anşin, R., Özkan, Z. C., 1993. Tohumlu Bitkiler (SPERMATOPHYTA) Odunsu Taksonlar. KTÜ Orman Fak. Yayın No: 19, Trabzon.

AOSA (Association of Official Seed Analysts), 1993. Rules for Testing Seeds. Journal of Seed Technology 16(3): 1-113.

Bell, R.L., Quamme, H.A., Layne R.E.C. and Skırvın R. M., 1996. Pears. p. 441-514. In: J. Janick and J.N. Moore (eds.). Fruit Breeding Vol. I Tree and tropical fruits. John Wiley & Sons, New York.

Davis, P.H., 1972, Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburg at the Universty Press., Vol.4.

Dirr, M.A., 1998. Manual of woody landscape plants: Their identification, ornamental characteristics, culture, propagation and uses. Fifth Ed. Stipes Publishing Co. Champaign, IL.

Ellis, R.H., Hong, T.D., Roberts, E.H., 1985. Handbook of Seed Technology for genebanks. Volume 2, Compendium of Specific Germination and Test Recommendations, Rome: FAO International Board of Plant Genetic Resources.

Hummel, R. L., 1999. Update on the Landscape Plant Development Center Pyrus Breeding Project: Promising Selections, Washington State University Puyallup Research and Extension Center,USA.

Hummer, K., Postman, J., 2003. Pyrus L. Pear. USDA Forest Service Research Notes.

ISTA, (International Seed Testing Association), 1993. Rules Rules for Testing Seeds: Rules. Seed Science and Technology, 21 (suppl.): 1-259.

Kalıpsız, A., 1994, İstatistik Yöntemler, İ.Ü. Yayın No: 3835, Fakülte No: 427, İstanbul.

Larsen, S.U. and Eriksen, E.N., 2004. Delayed Release of Primary Dormancy and Induction of Secondary Dormancy in Seeds of Woody Taxa Caused by Temperature Alternations. Acta Hort.(ISHS) 630: 91-100, XXVI International Horticultural Congress: Nursery Crops; Development, Evaluation, Production and Use.

Macdonald, B., 1986. Practical Woody Plant Propagation for Nursery Growers. Portland, OR: Timber Press. 660 p.