Beypazarı (Ankara) kuzeyinde Miyosen yaşlı bitümlü birimlerin organik jeokimyasal özellikleri

Beypazarı (Ankara) kuzeyinde Miyosen yaşlı birimler çakıltaşı, aglomera, kumtaşı, silttaşı, kiltaşı, linyit, bitümlü şeyi, kireçtaşı ve tüflerden oluşmaktadır. Linyit seviyesinin üzerinde bulunan bitümlü bölümler bölgede oldukça yaygındır. Birimde ölçülen toplam organik karbon değerleri herbir lokasyon için değişiklik göstermekte olup % 0.37'den % 7.07'ye kadar yükselmektedir. Algal organik maddelerin egemen olduğu organik madde tipleri 1. ve 2. tip kerojenlerden meydana gelmiştir. Vitrinit yansıması değerleri % 0.27-0.56, Rock-Eval pirolizlerinde.n elde edilen Tmax değerleri ise 407-437oC arasındadır. Bu sonuçlar çökelen organik maddelerin yeterli derecede organik olgunluğa ulaşmadıklarını belirtir. Biomarker karakteristikleri de bu sonuçları desteklemektedir. Ts/Tm oranı 1.5'dur ve bu değer organik maddenin olgunlaşmadığına işaret eder. Pr/n-C17 ile Ph/n-Cl8 oranlarına göre kaynak kaya depolanmasının indirgeyici bir ortamdan kaynak kayanın da şeylden oluştuğunu gösterir.

Organic geochemical characteristics of Miocene bituminous units, north of Beypazarı (Ankara)

Miocene units, at the north Beypazarı (Ankara) are represented by conglomerate, agglomerate, sandstone, siltstone, claystone, coal, bituminous shale, limestone and tuffs. Exposures of bituminous horizons just above coal are observed in extensive areas in the region. Total organic carbon content obtained from different outcrops of this bituminous horizon varies from % 0.37 to % 7.07 organic matter, mainly dominated by algal origin, is of type 1 and 2 kerogen. Vitrinite reflection measurements vary between % 0.27 - % 0.56 and Tmax values obtained from Rock -Eval pyrolysis are in the range of 407 - 437"C. These data point out that organic matter is immature. Biomarker characteristics also verify this results. The Ts/Tm ratio is 1.5 and show immaturity of organic matter. According to the Pr/n-Cn and Plı/n-C/s, Miocene units were generated in reducing environments and their source is shale.

PDF

___

Aquino Neto, F.R., Trendel, J.M., Restle, A., Albrecht, P., ve Connan, J., 1981.
Occurrence and formation of tricyclic and tetracyclic terpanes in sediments and petroleum: In (M. Bjoroy et al., eds), Ad. In Organic Geochemistry, 659-667.
Blanc, P.H., ve Connan, J., 1992. Origin and occurrence of 25-norhopanes: a statistical study: Organic Geochemistry, 18, 813-828.
Clarck, J., ve Philp, R.P., 1989. Geochemical characterization of evaporite and carbonate depositional environments and correlation of associated crude oils in the Black Creek basin: Bull. Can. Pet. Geol., 37, 401-416.
Espitalie, J., Madec, M., ve Tissot, B., 1977. Source rock characterization: 9 th offshore technology conference. 3 pp, 439-444.
Gündoğdu, M.N., Tenekeci, Ö., Öner, F., Dündar, A., ve Kayakıran, S., 1985. Beypazarı Trona yatağının kil mineralojisi: Ön çalışma sonuçları, II Ulusal Kil Sempozyumu, 141-153.
Gürgey, K., 1993. Petrol jeologları için organik jeokimya: TPAO Araştırma Grubu, Eğitim yayınları (Editörler. Ediger, V.Ş., ve Soylu, C,),No:23, S97-123.
Huang, W.Y., ve Meinschein, W.G., 1979. Sterols as ecological indicators: Geoch. Cosm. Acta, 43, 739-745.
Hunt, J.M., 1993. Organic Geochemistry and Geology: 743p.
Iijima, A., 1978. Geological occurrences of zeolite in marine environments: In: Natural zeolites occurrence, properties, use: (Eds. L.B. Sand and Mumpton), p. 175-198.
Iijima, A., 1988. Applications of zeolites to petroleum exploration (Kallo, D. ve Sherry, H.S. Edits.), Occurrence, properties and utilization of natural Akademiai, Budapest. zeolites, 29-37, in the Lower Toarcian of SW-Germany: Advances in Organic Geochemistry, 10, 915- 926.
İrkeç, T., 1991. Bolu - Kıbrısçık sepiyolitinin mineralojik ve kimyasal özellikleri ve Eskişehir - Sivrihisar sedimanter sepiyoliti ile karşılaştırılması: V Ulusal kil sempozyumu bildirileri, 3, 17.
İrkeç, T., ve Ünlü, T., 1993. Volkanik kuşaklarda hidrotermal sepiyolit oluşumuna bir örnek: Kıbrısçık (Bolu) sepiyolti: MTA Derg., 115, 99-118.
Jackson, K.S., Hawkins, P.J., ve Bennet, A.J.R., 1985. Regional facies and geochemical evaluation of the southern Denison trough: AAEA Journal, 20, 143-158.
Kazancı, N., Varol, B.5 ve Tunç, M., 1984. Seben (Bolu) bölgesi Üst Kretase karbonat ve volkanojenik fliş fasiyesleri: Jeoloji Mühendisliği, 20, 61-77.
Lijmbach, G.W.M., Vander Veen, F.M., ve Engelhardt, E.D., 1983. Geochemical characterisation of crude oils and source rock using field ionisation mass spectrometry: Ad. In Org. Geochemistry (Ed. M.Bjoroy), 788- 798, John-Wiley, Chichester.
Mathur, S., Jain, V.K., Tripathi, G.K., Jassal, J.K., ve Chandra, K., 1988. Biological marker geochemistry of crude oils of Cambay Basin, India: In: (Kumar, R.K., Dwivedi, P., Banerjie, V., Gutpa, V.,), Petroleum Geochemistry and Exploration in the Afro- Asian Region, 459-473, Rotterdam-Belkama.
Mello, M.R., Gallianone, P.C., Brassel, S.C., ve Maxwell, J.R., 1988. Geochemical and biological marker assesment of depositional environments using Brazilian offshore oils: Mar. Pet. Geol., 3, 205-223.
Moldowan, J.M., Sundaraman, P., ve Schoell, L., 1985. Sensivity of biomarker properties to depositional environment and/or source input Peters, K.E., ve Moldowan, J.M., Biomarker Guide: s210 - 252.
1993. The Philip, R.P., ve Gilbert, T.D., 1986. Biomarker distributions in Australian oils predominantly derived from terrigenous source material: Organic Geochemistry, 10, 73-84.
Poole, F.G., vb Claypool, G.E., 1984. Petroleum source rock potential and crude oil correlation in the Great Basin: In (Woodward, J., Meissner, F.F., ve Clayton, J.L., Eds), Hydrocarbon Source Rocks of the Greater Rocky Mountain Region, Rocky Mountain Association of Geologist, p. 179- 229, Denver.
Seifert, W.K., Moldowan, J.M., ve Jones, R.W., 1980. Application öf -biological marker chemistry to petroleum exploration: Proceding of the 10th World Petrol Congress, 2, 425-438.
Seifert, W.K., ve Moldowan, J.M., 1981. Paleoreconstruction by biological markers: Geochemica et Cosmochimica Acta, 45, 783- 794.
Staplin, .F.L., 1975. Interpretation of thermal history from colour particulate organik matter: Palynology, 1, 9-18.
Stein, R., 1986. Surface - water paleo-productivity as inferred from sediments deposited in oxic and anoxic deep water environments of the Mesozoic Atlantic Ocean, (Bio-geochemistry of the black shales: (E.T. Degens, P.A., Meyers, and S.C., Brassel eds.), Mitteilungen aus dem Geologisch - Palaontologischen Institut der Universitat Hamburg (Spec, issue), 60, 55-70.
Şener, F., 1981. Ankara-Beypazarı soda aramaları öi raporu: MTA Raporu No: 6926.
Şengör, A.M.C., Görür, N. and Şaroğlu, F., 1985. Strike - slip faulting and related basen formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study. In: K.T.Biddle and N. Christie Blick (Editors), Strike - Slip Deformation, Basin Formation and Sedimmentation: Spec. Publ. Soc. Econ. Paleont. Mineral. 37: 227 - 264.
Taka, M., 2000. Bolu güneyi Miyosen volkanitleri altı enerji olanakları: MTA Raporu (Yayınlanmamış). Tenekeci, Ö.5 Kayakıran, S., ve Çelik, E., 1983. Ankara-Beypazarı Trona yatağı ara değerlendirme raporu: MTA Raporu No:7321.
Ten Haven, H.L. de Leaux, J.W., Rulkötter, I, ve Sinnighe-Damste, J.S., 1987. Restricted utility of the Pristane / Phytane ratio as a paleoenvironmental indicator: Nature, v.330, 641-643.
Tissot, B., Pelet, P., Roucache, J., ve Combaz, A., 1977. Utilisation des n-alcanes comme fossiles geochimiques indicateurs des environnements geologiques: Ad. In organic Geochemistry (Ed. Campos, R., ve Goni, J.), 117-154.
Tissot, B., and Welte, D., 1984. Petroleum formation and occurrence: (2.edition) Springer-Verlag, Berlin, 699p.
Tunç, M., 1980. Davutoğlan (Beypazarı) - Seben (Bolu) arasında kalan ve Aladağçay boyunca olan bölgenin stratigrafisi: A.Ü.Fen Fak., Doktora Tezi (yayınlanmamış).
Tunç, M., 1984. Seben (KB Ankara) yöresindeki Üst Kretase tortullarının biyostratigrafı incelemesi: C.Ü.Mühendislik Fak. Yerbilimleri Derg., 1, 1, 19-30.
Varol, B., ve Kazancı, N., 1981. Nallıhan - Seben (Bolu) Bölgesinde Üst Jura - Alt Kretase karbonat istifinin lito ve biyofasiyes özellikleri: TJK Bük., 24, 2, 31-38.
Waples, D.W., ve Machihara, T., 1990. Application of sterane and triterpane biomarkers in petroleum exploration: Bull. Can. Petrol. GeoL, 38, 357-380.
Zumberge, J.E., 1987. Prediction of source rock characteristics based on terpane biomarkers in crude oils. A multivariate statistical approach: Geochim. Cosmochim. Acta, 51, 1625-1637.