Aladağ (Yahyalı - Kayseri) akiferinde fiziksel, kimyasal ve izotopik parametreler ile kloroflorokarbon

Atmosferik kökenli CFC (kloroflorokarbon) gazları 1980'li yıllann sonlarından itibaren yeraltısuyu yaş belirteci olarak kullanılmaktadır. Aladağ karstik akiferinde yürütülen bu çalışmada bölgesel yeraltısuyu akım yolu boyunca seçilen kaynakların CFC yaşlannın 7-8 ile 25 yıl arasında değiştiği belirlenmiştir. Belirlenen yeraltısuyu CFC yaşları yaş belirteci olarak kullanılan diğer fiziksel, kimyasal ve izotopik parametreler ile karşılaştırılması sonucunda, yeraltısuyu CFC yaşları ile fiziksel ve kimyasal parametrelerin uyumluluk gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca, yeraltısuyu trityum içerikleri ile CFC-11 ve CFC-12 yaşlarının nicel ve nitel karşılaştırılması sonucunda bu yaş belirleme yönteminin karstik akiferlerde de etkin biçimde uygulanabileceği anlaşılmıştır.

Relationship between the CFC ages and the physical, chemical and isotopic parametres in the Aladağ aquifer (Yahyalı - Kayseri)

CFC (cholorofluorocarbon) gases of atmospheric origin have been used as groundwater age-indicators since the late 1980s. CFC ages of groundwater samples from Aladağ karstic aquifer have been determined to range between 7-8 to 25 years. Comparison of calculated CFC ages with the physical and chemical properties of groundwater indicates a strong positive correlation. Moreover, the tritium and CFC composition of groundwater along the regional flow path have been found to vary harmoniously.

PDF

___

APHA, AWWA ve WPCF, 1989, Standard Methods for the analysis of water and wastewater, APHA Publication, 1015th Street, N.W. Washington DC, 2005,1133p.
Bayan, C. S., 1991, Aşağı Zamantı Havzası (Aladağlar) Karst Hidrojeolojisi İncelemesi, Doktora Tezi, HÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Ankara, 164 s.
Bayan, C. S., 1994, Aşağı Zamantı Havzası Basılmamış Çevresel İzotop verileri
Bayan, C. S., Çakır, B. ve Tezcan, L., 1998, Kloroflorokarbonlar ile yeraltısuyu yaşının belirlenmesi: 1-Temel İlkeler. Yerbilimleri, HÜ Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi, sayı 20, 123-138.
Busenberg, E. ve Plummer, L. N., 1992 Use of chlorofluorocarbons (CC13F) and (CC12F2) as hydrologic tracers and age-dating tools: The alluvium and terrace system of Central Oklahoma, Water Resources Research. 29,2257-2283
Busenberg, E., Weeks, E. P., Plummer, L. N. ve Bartholomay, R. C, 1993, Age dating ground water by use of chlorofluorocarbons (CC13F and CC12F2) and distribution of chlorofluorocarbons in the unsaturated zone, Snake River Plain aquifer, Idaho National Engineering Laboratory, Idaho, U.S. Geological Survey Water Resources Investigation Report 93- 4054, Us. Government Printing Office, Washington D.C. 47s.
Cook, P. G. ve Solomon D.K. 1997. Recent advances in dating young grounwater: chlorofluorocarbons, 3H/3He and 85Kr. Journal of Hydrology, 191,245-265.
Özyurt, N. N. ve Bayan, C. S. 1998, Kloroflorokarbonlar ile yeraltısuyu yaşının belirlenmesi: 2- Aladağ karsitk akiferi kaynakları, Yerbilimleri, HÜ Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi, sayı 20, 139-154.
Tekeli, O., Aksay, A., Ertan-Evren, L, Işık, A. ve Ürgün, B. 1981. Toros Ofiyolit Projeleri, Aladağlar, MTA Derleme no. 6976, MTA Ankara, 132s.
Tekeli, O., Aksay, A. ve Ürgün, B., 1987, Türkiye Jeolojik Haritalar Serisi, Kozan M34 Paftası, MTA Ankara, 21s.