Yöneticilerine Göre Anadolu İmam Hatip Liselerindeki Program Çeşitliliği ve Proje Okul Uygulamasının Değerlendirilmesi

Bu araştırma, İmam Hatip Okullarında program çeşitliliği ve proje okul uygulamasının Proje AİHL yöneticilerinin görüşleri bağlamında incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve olgu bilim deseni tercih edilmiştir. 2019 yılında 21 farklı ilde bulunan toplam 30 Proje AİHL’de görev yapan 30 okul müdürü ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmamızda görüşmelerin yapılacağı örneklem illerin tespitinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun Türkiye bölgeler sınıflamasından yararlanılmıştır. Bu araştırmayla 2014 yılından itibaren AİHL’lerde yeni bir model olarak uygulamaya konulan program çeşitliliği ve 2016 yılında başlayan proje okul uygulamasına yönelik sürdürülen çalışmalara katkı sunulması hedeflenmektedir. Araştırmada elde edilen bulgularda AİHL’lerde uygulamaya konulan proje okul uygulamalarının yerinde ve faydalı bir uygulama olduğu, proje okul uygulaması ile akademik, sosyal, kültürel, sportif ve mesleki alanlarda İHL’lerin beklenilen nitelik ve kaliteyi yakalayarak okullar içerisinde cazibe merkezi haline geldiği, proje okul uygulamasının sürdürülebilir bir uygulama olduğu ve bu uygulamanın, okul yönetimine ve diğer okul paydaşlarına, eğitimdeki temel unsurların işlevselliğine daha fazla avantajlar sağlaması sebebiyle de yaygınlaştırılması gerektiği yöneticiler tarafından belirtilmiştir. Ayrıca Proje AİHL yöneticileri, proje okulu olmayan AİHL’lerden farklı olarak Proje AİHL’lerde öğrencilerin merkezi sınav ile alınmasını, okul yönetim yapı ve işleyişindeki farklılıkları, öğretmenlerin seçilerek görevlendirilmesini, program çeşitliliği sayesinde farklı programların bir arada verilmesini, ulusal/uluslararası proje ve yarışmalara yoğun bir şekilde katılımın olmasını öne çıkan hususlar olarak ifade etmektedirler.

Anahtar Kelimeler:

İmam Hatip Lisesi, Proje Anadolu İmam Hatip Lisesi, Proje Okul uygulaması, Program Çeşitliliği, Okul Yöneticisi

According To The Administrators, The Variety Of Programs in Anatolian Imam Hatip High Schools And The Evaluation Of The Project School Application

This research aims to examine the diversity of programs and Project School implementation in Imam Hatip schools in the context of the views of project AIHL managers. Qualitative research method and case science pattern were preferred in the research. In 2019, a total of 30 projects in 21 different provinces were interviewed by 30 school principals working in AIHL. In our research, the classification of regions of Turkey by the Turkish Statistical Institute was used to determine the sample provinces where the interviews will be held. With this research, it is aimed to contribute to the variety of programs implemented as a new model in AIHL since 2014 and to the ongoing work on the project school implementation that began in 2016. AIHL in the research findings being implemented in the school is a useful application and implementation of the project, the project application with the school's academic, social, cultural, sporting and vocational schools in areas of expected quality and the quality IHL capturing that has become the center of attraction in the project of the application, and this application is a sustainable school application, school administration and other school stakeholders, it has also been stated by administrators that basic elements in education should be expanded because they provide more advantages to their functionality. In addition, project AIHL managers, unlike non-project AIHL, express the differences in school management structure and functioning, the selection and appointment of teachers, the combination of different programs thanks to the diversity of programs, intensive participation in national/international projects and competitions as outstanding considerations.

Keywords:

Imam Hatip High School, Project Anadolu Imam Hatip High School, Project School Application, Program Diversity, School Manager,

PDF

___

Akşit, B. & Coşkun, M. K. (2004) Türkiye’nin modernleşmesi bağlamında İmam-Hatip Okulları. Y. Aktay (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: İslamcılık 6 (399-414) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
Altıntaş, M. S. (2017). Yabancı dil hazırlık sınıfı olan Proje İmam Hatip Liselerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri - Nitel bir araştırma. İ. Erdem vd. (Ed.), Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları II (61-62) içinde. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi.
Arslan, S. (2018). Proje okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre iş rotasyonu uygulamasının analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
Aşlamacı, İ. (2017a). Paydaşlarına göre İmam Hatip Ortaokullarında din eğitimi. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
Aşlamacı, İ. (2017b). İmam Hatip Liselerindeki din eğitiminin niteliği ile ilgili sorunlar: okul yöneticilerinin görüşlerine dayalı nitel bir araştırma. Turkish Studies 12 (10), 49-80.
Ayhan, H. (1999). Türkiye’de din eğitimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Buyrukçu, R. (2007). Kurumsal değişim ve gelişim boyutlarıyla Türkiye’de mesleki din eğitimi-öğretimi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
Büyüköztürk, Ş., vd. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Creswell, J, W. (2009). Research design qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (2nd). London: Sage Publisher.
Creswell, John W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (3. Baskı). Ankara: Siyasal Yayınevi.
Dinçer, N. (1998). 1913’ten günümüze imam-hatip okulları meselesi. İstanbul: Şule Yayınları. İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2012, 11 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 28261). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm
Kara, İ. (2016). Cumhuriyet Türkiye’sinde bir mesele olarak İslam 2 (1. Basım). İstanbul: Dergah Yayınları.
Karateke, T. (2015). İmam-Hatip Liselerinde idarecilerin karşılaştıkları sorunlara yönelik nitel bir çalışma. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (5), 145-171. https://doi.org/10.18498/amauifd.51200
Karasoy, M. (2015). 100. Yılında, Yönetici ve Öğrenci Görüşlerine Göre İmam Hatip Liselerinin Değerlendirilmesi (İstanbul Örneği). R. Kaymakcan (Ed.), 100.Yılında İmam Hatip Liseleri (1075-1099) içinde. İstanbul: Dem Yayınları.
Kaya, A. (2018). Proje okullarının yapısına ve işleyişine ilişkin bir örnek olay incelemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Koç, A. (2019). Proje okullarının etkili okul özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları açısından incelenmesi. (Doktora Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan, (Çev.), Ankara: Nobel Yayınları.
Meydan, H. (2017). Anlamlı öğrenmenin oluşumuna katkı açısından İmam-Hatip okullarında dini, akli ve tecrübi ilimlerin kardeşliği üzerine bir değerlendirme. İ. Erdem (Ed.), Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları I (81-100) içinde. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Anadolu İmam Hatip Liselerinde program çeşitliliği (proje okulları) kitapçığı. Ankara: Din Öğretimi Genel Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. Din Öğretimi Genel Müdürlüğüne Bağlı Okullar. http://dogm.meb.gov.tr /bilgisistemi/okul_listesi Erişim Tarihi: 10.06.2020.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. Anadolu İmam Hatip Liseleri, İmam Hatip Ortaokulları Vizyon Belgesi. https://dogm.meb.gov.tr/www/anadolu-imam-hatip-liseleri-ve-imam-hatiportaokullari-vizyon- belgesi/icerik/526 Erişim tarihi: 12.06.2020.
Milli Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2014, 1 Mart). Resmi Gazete (Sayı: 28941). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/03/20140314- 1.htm.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumları Yönetmeliği (2016, 1 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 29818). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/09/20160901-32.htm.
Öcal, M. (2007). Türk hukuk mevzuatında din eğitim ve öğretiminin yeri ve uygulama biçimi. Avrupa Birliği Sürecinde Dini Kurumlar ve Din Eğitimi İlmi Toplantısı (17-19 Kasım 2006). İstanbul: Ensar Neşriyat. 511-559.
Öcal, M. (1994). İmam-Hatip Liseleri ve ilköğretim okulları. İstanbul: Ensar Neşriyat.
Öcal, M. (2012). İmam Hatip Liselerinde din eğitimi. N. Altaş & M. Köylü (Ed.), Din Eğitimi. (2. Basım). İstanbul: Ensar Neşriyat.
Öcal, M. (2013). 100. yılında İmam-Hatip Liseleri (1913-2013). İstanbul: Ensar Neşriyat. Parmaksızoğlu, İ. (1966). Türkiye’de din eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Saldana, J. (2011). Fundamentals of qualitative research. New York: Oxford Universty Press.
Ünsür, A. (2005). Kuruluşundan günümüze İmam-Hatip Liseleri. İstanbul: Ensar Neşriyat.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. London: Guilford Publisher.
Zengin, M. (2017). Modern Türkiye’de din ve eğitim politikaları ekseninde İmam Hatip Okulları üzerine bir analiz. İ. Erdem vd. (Ed.), Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları I (41-55) içinde. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi.
Zengin M. & Karaman D. (2020). Öğrencilerin Proje Anadolu İmam Hatip Liselerini tercih nedenleri ve mesleki eğilimleri. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 54 (2), 403-431. Doi: 10.29288/ilted.763282.