İnsan hakları Avrupa mahkemesi kararları ışığında vergi yargılamasında mülkiyet hakkı

Çalışmada, mülkiyet hakkının tanımı ve kapsamı belirlenerek; sözleşmeci devletler tarafından her türlü iktisadi değere yapılan müdahalenin, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne ek 1 Numaralı Protokolün 1. maddesi ile koruma altına alınan “mülkiyet hakkının” kapsamı dahilinde olduğu ortaya konulmuştur. Mülkiyet hakkına müdahale konusunda devletlerin geniş takdir yetkisine haiz olduğunu kabul eden İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nce söz konusu müdahalenin, “hukuka dayalı olması”, “ölçülü olması” ve “kamu yararına (genel yarara) uygun meşru amacın bulunması” halinde ihlal niteliğinde olmadığına karar verildiği tespit edilmiştir. Kavramın izahına, hakkın kapsamına ve müdahalenin uygunluğu testlerine dair irdelenen her bir başlık altında örnek kararlar verilmiştir.

Right to property in the tax law, in the light of European court of human rights decisions

In this study, by determining the definition and scope of the right to property; all types of interventions in the economic values, by contracting states, the protocol No. 1 to the European Convention of Human Rights (ECHR) protected by article “right to property” are the states wide discretion to intervene in the right of property has been found suitable, confered by ECHR acknowledged that the nature of the interfence in question was not violated, if it is; “based on law” “proportionality” and “legitimate aim in the public interest”. Testing and intervention with in the scope of this right of eligibility decisions are analyzed from the sample under each title.

PDF

___

Ateş Umut: İHAM Karaları Işığında Mülkiyet Hakkı, Hukuk Gündemi, S. 3, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2005, s. 83 - 84.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Basın Birimi: Vergilendirme ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Bilgi Notu – Vergilendirme (Çeviren: T.C. Adalet Bakanlığı), Strazburg 2012.
Baykan Metin: “Temel Hak Ve Hürriyetler Açısından Vergilendirme”, http://www. turkhukuksitesi.com/makale_1172.htm (Erişim Tarihi 12.07.2013).
Bilir Faruk: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Yargılama Yetkisi, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
Çağan Nami: “Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme”, AÜHF Dergisi,, C.: XXXVII, S.:1-4, Ankara 1980, s. 129-151. Danıştay Dergisi, S. 129, 2012, s. 32-35.
Demirkol Selami: “Haksız Olarak Ödendiği Tespitiyle İadesine Hükmolunan Vergi Aslına, Vergi Yargı(sının)/cının Faiz Yürütmeme Çelişkisi – Anayasa Yargısının Vergi Yargı(sına)/cına Yön Verme Sürecinde Vergi Usulü – İdari Yargılama Usulü Uygulamasının Yargıç Tercihine Bırakılamazlığı Üzerine Bir Deneme”, Mali Çözüm Dergisi, Eylül – Ekim 2011, s.45 -84.
Etgü Mehmet Akif: Kamu Hukukunda Mülkiyet Hakkı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Mülkiyet Hakkına Bakışı, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2009.
Gemalmaz Haydar Burak: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı, 1. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2009.
Gözübüyük, A. Şeref - Gölcüklü Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi 11. Ek Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2005.
Gözübüyük A. Şeref - Tan Turgut: İdare Hukuku İdari Yargılama Hukuku, 1. Baskı, C. II, Turhan Kitabevi, Ankara 1999.
Gümüşkaya Gamze: Mülkiyet Hakkına Vergisel Müdahaleler Bakımından İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’ne Kişisel Başvuru, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010.
Güneş Gülsen: Verginin Yasallığı İlkesi, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2008.
Kaboğlu İbrahim Ö. : Özgürlükler Hukuku İnsan Haklarının Hukuksal Yapısı, 4. Baskı, AFA Yayınları, İstanbul 1998.
Öncel Mualla – Kumrulu Ahmet – Çağan Nami: Vergi Hukuku, 11. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2003.
Sarı H. Gürbüz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek 1. Protokole Göre Malvarlığı Haklarının Korunması, 1. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2006.
Şimşek Suat: “Vergi Politikaları, Mülkiyet Hakkı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi”, Maliye Dergisi, S. 159, Temmuz –Aralık 2010, s. 323 - 345.
Yaltı Billur: Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Basım, 1. Bası, İstanbul 2006 (Kısaltma: Hak).
Yaltı Soydan Billur: “Mülkiyet Hakkı versus Vergilendirme Yetkisi: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesine Göre Mülkiyet Hakkına Müdahalenin Sınırı”, Vergi Dünyası, S. 227, Temmuz/2002, s. 103-114 (Kısaltma: Mülkiyet).