KARLUKLARIN COĞRAFİ DAĞILIMI ÜZERİNE

Elinizdeki çalışma 627 yılında Gök Türk hanedanına yakın bir boy olarak tarih sahnesine çıkan Karlukların uzun süre yaşadıkları muhtelif bölgeleri Çin ve Arap kaynakları esas alınarak incelemektedir. Çin, Uygurlar ve Arap güç merkezleri ile kurmuş oldukları siyasi ilişkilerle Karluklar Doğu ve Batı Türkistan güç dengesinin önemli bir unsurunu teşkil etmişlerdir. Uygur devletinin kurulmasına yardımcı olan, Talas savaşının kaderini değiştiren, Karahanlı ve Gazneli devletlerinde önemli roller oynayan Karluklar Altay-Tanrı dağları ve Fergana bölgesi gibi farklı alanlarda uzun süre etkili olmuşlardır.Anahtar Kelime: Karluklar, Çin ve Arap kaynaklarında Karluklar, Altay-Tanrı dağları, Fergana bölgesi.

-

This study deals with an important Turkish clan which had appeared in historical realm in 627 as a close clan to Gök Türk khanate and its geographical distribution in a vast and various regions by using Chinese and Arabic sources. Karluks had been one of the prominent components of the regions balance of power, and had established relationship with China, Uygurs and different Arab authorities. They had played an important role in the foundation of Uygur polity, in the changing of the destiny of Talas War and in the emergence of Karakhanid and Ghaznevid. Karluks, at first, had lived mountainside of Altay-Tanri, then moved to the Fargana region.

___

  • ARAT, R. R., Karluk mad., İA, VI. Atamelik Cuveynî, Tarih-i Cihan-guşa, (Terc. M. Öztürk) Ankara 19 BARTHOLD, V., Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Terc. H. D. Yıldız), İstanbul 1981. BAYPAKOV, K. M., Srednevekovie Goroda Kazahstana, Almatı, 19 BUCHER, V., Samaniler mad, İA, VI. CHANG, Jen-t’ang, Doğu Göktürkleri, T'ai-pei 1968. CHAVANNES, E., Documents sur les Tou-kioue Occidentaux, Paris 19 CHAVANNES, E., Notes Additional sur les Tou-kioue (turc), Occidentaux, Paris 1941. Chiou T'ang Shu , 199B. DONUK, A., Eski Türk Devletlerinde Askeri İdari Unvan ve Terimler İ stanbul 1988. DUNLOP, D. M., “A New Source of Information on the Battle of Talas or Atlakh”, Ural-Altaische Jahrbücher (Wiesbaden), 36, 3-4, s. 3263 GIBB, H. A. R., Orta Asyada Arap Fütuhatı, (Türk. terc.), İstanbul 19 GOLDEN, P. B., “The Turkic Steppe in Early Samanid Times”, The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge 1990, s. 343, 348. HAMILTON, J., “Toquz Oguz et On Uighur”, Journal Asiatique, 1962, s. 33-54. Hsin T'ang Shu , 217B. HOFFMANN, H., “Die Qarluq in der Tibetischen Literatur”, Oriens, S. 3, 1950. Hudud’ül-alem, (İng. terc. V. Minorsky), London 1937. İ bn el-Esir, İslam Tarihi, (Terc. A. Özaydın), V, 1993.