Türkçenin anadolu’da yazı dili gelişmesi olarak

Bu makalede X. yüzyılda Siriderya boyları ile Aral gölü kıyılarında merkezi Yenikent olmak üzere bir yabgu devleti meydana getiren Oğuz Türklerinin Anadolu’ya gelerek konuştukları Türkçeyi bir yazı dili haline getirmeleri ve Eski Anadolu Türkçesi olarak adlandırılan bu yazı dilinin Türkçenin Anadolu’daki gelişmesi üzerine etkisi konu edilmektedir.

Theprogress of Turkish as a written language through anatolia

This study examines Oguz Turks which built a yabgu polity in 10th century in Yenikent along the Syr Darya and the Aral Sea, and later came to Anatolia. They had transformed the spoken Turkish into the written form, which was named as “Old Anatolian Turkish”, this paper also shed a light on the spread and progress of this new form through Anatolia.

___

  • ARAT, Reşit Rahmeti, "Anadolu Yazı Dilinin Tarihî İnkişfına Dair", V. Türk Tarih Kongresi 1956, Ankara 1960, s. 225-232;
  • ATEŞ, Ahmed, "Hicrî VII-VIII. (XII-XIV) Asırlarda Anadolu'da Farsça Eserler", TM, VII-VIII/ 2, 1945, s. 94-135.
  • Azîz b. Erdeşîr-i Esterâbâdî, Bezm u Rezm (Trc. Mürsel Öztürk), Ankara 1990.
  • BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, I, İstanbul 1971, s, 299.
  • BARTHOLD, W., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, İstanbul 1927.
  • BİLGİN, Azmi, "Eski Anadolu Türkçesi Döneminde Karışık Dil Unsurları Taşıyan Eserler ve Dil Özellikleri", Türk Dünyası Araştırmaları, 69, Aralık 1990, s. 63-74.
  • BİLGİN, Azmi, Nazmü'l-hilâfiyyât Tercümesi, Giriş-Metin-Dil Özellikleri, (doktora tezi), İstanbul 1990.
  • BULUÇ, Sadettin, "Şeyyad Hamza'nın Bilinmeyen Bir Mesnevisi", TM, XV (1968), s. 247-257.
  • BULUÇ., Sadettin, "Şeyyad Hamza'nın Lirik Bir Şiiri", TDED, XIII (1963), s. 139-142.
  • CANPOLAT, Mustafa,"Behcetü'l-hadâik'ın Dili Üzerine", TDAY-Belleten, 1967, Ankara 1968, s. 165-175.
  • DOERFER, Gerhard, "Das Chorasan-turkische", TDAY-Belleten 1977, s. 127-204.
  • FLEMMING, B., "Türkler-Anadolu Beylikleri", İA, XII/2, s. 280-286.
  • Kerimüddin Mahmud, Müsâmeretü'l-ahbâr (Nşr. Osman Turan), Ankara 1944.
  • KORKMAZ, Zeynep, "Selçuklular Çağı Türkçesinin Genel Yapısı", TDAY-Belleten, 1972, s. 17-37.
  • KORKMAZ, Zeynep, “Eski Anadolu Türkçesinin Türk Dili Tarihindeki Yeri ve Yapısındaki Temel Nitelikler Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Eski Anadolu Türkçesi Araştırmaları Çalıştayı Bildirileri, İstanbul 2013, s.267-287.
  • KÖPRÜLÜ, Fuat "Gazneliler Devrinde Türk Şiiri", Edebiyat Fakültesi Mecmuası, VII/2 (1929) s. 81-83.
  • KÖPRÜLÜ, Fuat, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ankara 1994.
  • KÖPRÜLÜ, Fuat, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1980, s. 245- 246.
  • MANSUROĞLU, Mecdut, Sultan Veled'in Türkçe Manzumeleri, İstanbul 1958.
  • MANSUROĞLU, Mecdut, Ahmad Fakih Çarhnâme, İstanbul 1956;
  • MANSUROĞLU, Mecdut, "Anadolu'da Türk Yazı Dilinin Başlama ve Gelişmesi", TDED, IV/3 (1951), s. 215-229;.
  • MANSUROĞLU, Mecdut, "Mevlana Celâleddin Rumî'de Türkçe Beyit ve İbareler", TDAY-Belleten 1954, s. 207-220.
  • MANSUROĞLU, Mecdut, Dehhanî ve Manzumeleri, İstanbul 1947.
  • MAZIOĞLU, Hasibe, Ahmed Fakih Kitabu Evsafı Mesâcidi'ş- şerîfe, Ankara 1974.
  • MERÇİL, Erdoğan, "Anadolu Beylikleri", DİA, III, s. 138-139.
  • MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Ankara 1993.
  • ÖZKAN, Mustafa “Âşık Paşa ve Çağdaşlarının Türk Diline Hizmetleri” ÖZKAN, Mustafa, “Türkçenin Anadolu’da Yazı Dili Olarak Teşekkülünde Yunus Emre’nin Rolü”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 41, İstanbul 2011, s.25-68.
  • ÖZKAN, Mustafa, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi, 4. Baskı, İstanbul 2013.
  • SADETTİN, Buluç, "Şeyyad Hamza'nın Beş Manzumesi", TDED, VII/1-2, 1956, s. 5-12.
  • SÜMER, Faruk, Oğuzlar, Ankara 1967.
  • Şeyyad Hamza, Yusuf ve Zeliha (Nakleden: Dehri Dilçin), Ankara 1946.
  • TEKİN, Şinasi, "1343 Tarihli Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni ve Türk Dili Tarihinde 'olga-bolga' Sorunu", TDAY-Belleten 1973- 1974, s. 70.
  • TİMURTAŞ, Faruk Kadri, "Türkçenin Yenilenmesi ve Yunus", Tercüman 16 Haziran 1972.
  • Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 37, İstanbul 2008, s. 85-104.
  • UZLUK, Feridun Nafiz, "Karamanoğulları Hakkında İki Ağıt", TDAY-Belleten, 1962, s. 68.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, Ankara 1988.
  • YAŞAR, Ocak Ahmet, Babaîler İsyanı, İstanbul 1980.
  • YÜCEL,Yaşar,Çobanoğulları-Candaroğulları Beylikleri,Ankara 1980.