KADET PARTİSİ'NDE (ANAYASAL DEMOKRAT PARTİSİ) İKİ FARKLI MİLLET VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞI

Kendine özgü bir gelişim çizgisi olan Rus liberalizminin partileşme süreci 1905 İhtilali ortamında gerçekleşti. Tam bağımsız liberal doktrine sahip olmaktan ziyade, kurulan partiler sağ ve sol kanat fikirlere yakınlık ve uzaklıklarına göre değerlendirildiler. Ancak partinin sol ya da sağ liberal olarak değerlendirilmesi yine de homojen bir parti yapısı olduğu anlamına gelmemektedir. Anayasal Meşrutiyet dönemine damga vuran sol liberal eğilimli Kadet Partisi"ni de bu şekilde değerlendirmek gereklidir. Partinin sol, merkez ve sağ muhafazakâr kanadını oluşturan üyeler arasında gündemdeki konular arasında belirgin farklılıklar olabiliyordu. Bu görüş farklılıkları en fazla Rusya İmparatorluğu"ndaki milliyetler meselesinin çözümü konusunda olmuştur. Merkez kanadın temsilcisi ve partinin başkanı P. N. Milyukov"un görüşleri parti programında gayri-Ruslara "kültürel özerklik ve bölgesel otonomi" vaadi olarak hayat bulmuştur ve partiyi bu konuda baskın şekilde yönlendirmiştir. Sağ kanat temsilcisi P. B. Struve de kendine özgü muhalif düşüncelerini açıklamıştır ve önemli ölçüde destek görmüştür. Her ikisi de kültürel özerklik ve bölgesel otonomi uygulamasını kendi millet ve milliyetçilik anlayışlarına göre yorumladılar. P. B. Struve, "Millî Rus Liberalizmi" anlayışını savunmuş, en sonunda anlaşmazlık Birinci Dünya Savaşı"nda had safhaya varınca partiden ayrılmıştır. Milyukov da "Kozmonasyonalist" anlayışı savunmuş ancak parti dışında gayri-Ruslar haricinde destek görmemiştir. Bu makalede, Struve ve Milyukov"un millet ve milliyetçilik konularındaki düşüncelerini açıklamak ve temel farklılıkları ortaya koymak amaçlanmıştır

TWO DIFFERENT NATIONS AND NATIONALISM APPROACHMENT IN KADET PARTY (CONSTITUTIONAL DEMOCRATIC PARTY)

The partition process of Russian liberalism has an idiocratic development line actualized in the ambiance of 1905 Revolution. The established parties were evaluated as of their closeness and distance to the right and left wing ideas rather than having a fully independent liberal doctrine. But anyhow evaluating the party as left or right-liberal does not mean it has a homogeneous party structure also. It is required to evaluate the left-liberal inclined Kadet Party which left its mark into Constitutional Monarchy Period by this way. There could be specific differences about the matters in question between the members generate the left, center and right conservative wing of the party. This diversity of views were mostly seen on the subject of solving the nationalities in Russian Empire. The views of P.N. Milyukov who is the delegate of the center wing and the party leader were animated as the commitment to ,,cultural autonomy and regional autonomy" for the nonRussians in the party program. P. B. Struve who is the delegate of the right wing explained his dissident opinions and was supported significantly. Both of them commented the cultural autonomy and regional autonomy application by their nation and nationalism approachment. P. B. Struve defended the opinion of ,,National Russian Liberalism" and finally left from the party when the disagreement reached to the advanced stage in the First World War. Milyukov defended the ,,Cosmonationalist" approachment but was not supported except non-Russians out of the party as well. Purposed in this article that explaining the opinions of Struve and Milyukov about nationalism and revealing the main differences

PDF

___

ÇALIŞKAN, Ülkü, Rusya İmparatorluğu'nda Anayasal Demokrat Partisi'nin Milliyetler Politikası (Kadet Partisi 1905-1917), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2014.
??????????????? ??????? ?????? ?II-?????? XX ?. ?Gosudarstvennıye Deyateli Rossii XIX-Naçala XX v.-19.-20. Yüzyıl Başları Rus Devlet Adamları ??????????? (Haz.) ?. ?. ???????, ?. ?. ???????,?. ?. ????????, ???????????? ??????????? ????????????, Moskova, 1995.
??????????????? ???? ?????????? ??????? 1906-1917 ?Gosudarstvennaya Duma Rossiiskoy İmperii 1906-1917- Rusya İmparatorluğu Devlet Duması 1906-1917?, ???. (red.) ?. ?. ??????, ?. ?. ?????????, ?. ?. ?????????, ???????????? ?????????? ???????????? ????????????, Moskova, 2008.
KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917'ye Kadar, TTK, Ankara, 1948.
MALİNOVA, Olga, Liberal Nationalism: A Historical and Critical Analysis of Conseptions, Research Support Scheme, Moskova, 2000.
???????, ?. ?., "?????????? ??????????????? ???????????, ????????, ??. ???????? ?Razlojeniye Slavyanofilstva Danilevskiy, Leontyev, Vl. Solovyev-Slavseverliğin Ayrışması Danilevskiy, Leontyev, Vladimir Solovyev?", ??????? ????????? ? ?????????? ?Voprosı Filosofii i Psihologii-Felsefe ve Psikoloji Meseleleri?, ???????????? ????-???. ?-??, Moskova, 1893, s. 46-96.
???????, ?., ?????? ?? ??????? ??????? ???????? ?Oçerki po İstorii Russkoy Kulturı-Rus Kültür Tarihi Kaynakları?, Ç. 3, ?????? 1, ?????????? ?. ?. ???????????, S. Petersburg, 1901.
???????, ?., ?????? ?? ??????? ??????? ???????? ?Oçerki po İstorii Russkoy Kulturı-Rus Kültür Tarihi Kaynakları?, Ç. 3, ?????? 2, ?????????? ?. ?. ???????????, S. Petersburg, 1903.
???????, ?. ?., "????????????? ? ???????????? ???????? İstoriçeskaya Traditsiya-Entelijansiya ve Tarihî Gelenek?", ????????????? ? ?????? ??????? ?????? ?İntelligentsiya v Rossii Sbornik Statey- Rusya'da Entelijansiya Makalelerin Derlemesi?, ????????????????? ?????, S. Petersburg, 1910, s. 89-191.
???????, ?. ?., ???????????? (1859-1917) ?Vospominaniya-Hatıralar (1859-1917)?, ??? ???. (red.) ?. ?. ?????????, ?. ?. ???????, T. I, ???????????? ????? ??????, New York, 1955.
???????, ?., "??????????? ?????? ???????????? ?Natsionalizm protiv Natsionalizma-Milliyetçiliğe ???????? 1909-1917 Polemik ???????????????? ?????, Moskova, 2000, s. 40-43. ???????????: 1909-1917?, ????. (Haz.) ?. ?. ????????, ???
???????, ?., "???????????? ??? ?????????? ?Ottalkivaniye ili Prityajeniye- İteleme ya da Çekim?", ???????????: ???????? 1909-1917 ?Natsionalizm: Polemika 1909-1917-Milliyetçilik: Polemik 1909-1917?, ????. (Haz.) ?. ?. ????????, ??? ???????????????? ?????, Moskova, 2000, s. 68-71.
???????, ?. ?., ???????????? ?????? ?Natsionalnıy Vopros-Milliyet Meselesi?, ??????????????? ????????? ???????????? ?????????? ??????, Moskova, 2005.
PIPES, Richard, Struve: Liberal on the Left 1870-1905, Vol. 1, Harvard University Pres, 1970.
PİPES, Richard, Struve: Liberal on the Right, 1905-1914, Vol. 2, Harvard University of Press, 1980.
??????? ???????? ???????????? ?????? ? ?????? ?Sbornik Program Politiçeskih Partii v Rossii- Rusyada Politik Parti Programları Derlemesi?, Petrograd, 1917.
SMITH, Anthony D., Millî Kimlik, terc. Bahadır Sina Şener, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
SOLTAN, Elnur, "Coğrafya, Tarih ve Rus Kimliği", Avrasya Dosyası, C. VI, S. 4, 2001, s. 64-94.
STOCKDALE, M. K., "Miliukov, Nationality and National Identity", ?. ?. ??????? ??????? ??????? ???????? (????????? ????????????? ??????? ??????????? ?????? 26-27 ??? 1999) ?P. N. Milyukov; İstorik, Politik, Diplomat (Materialı Mejdunarodnoy Nauçnoy Konferentsii Moskva 26-27 Maya 1999-) P. N. Milyukov Tarihçi Politikacı Diplomat (Uluslararası Bilim Konferansı Belgeleri Moskova 26-27 Mayıs 1999)?, ???????????? ?????????? ???????????? ????????????, Moskova 2000, s. 275-287.
??????, ?. ?., "??? ???????????? ?Dva Natsiyonalizma-İki Milliyetçilik?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 289-304.
??????, ?. ?., "????????????? ? ???????????? ???? ? Natsionalnoye Litso-Entelijansiya ve Millî Kişilik?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905- 1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 370-374.
??????, ?. ?., "?? ?????? ????...??? ?? ????? ?????? ?Na Raznıye Temı... Çto je Takoye Rossiya-Değişik Konularda...Rusya Nedir??", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları) ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 506-525.
??????, ?. ?., "??????? ? ??????????? ?Otrıvki o Gosudarstve-Devlet Hakkında Parçalar?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 97-108.
??????, ?. ?., "???????????? ??????? ? ??????????????? ?????? ?Polemiçeskiye Zigzagi i Nesvoyevremennaya Pravda-Polemiksel Zigzaglar ve Zamansız Gerçek?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 375-379.
??????, ?. ?., "???????? ?????????? ? ???????? ??????? ?Politika Vunutrennaya i Politika Vneşnaya-İç Politika ve Dış Politika?", ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905- 1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 274-288.
??????, ?. ?., "???? ? ?. ?. ???????????? ??? ?? ??? ??????????? ????????? ?????? ?Spor s D. S. Merejkovskim Kto iz Nas Maksimalist Nekotoriye İtogi?-D. S. Merejkovskiy"le Tartışma Bizden Kim Maksimalist Bazı Sonuçlar??", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)- Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 119-127.
??????, ?. ?., "???? ? ?. ?. ???????????? ?????? ????? ?Spor s D. S. Merejkovskim Pervıy Otvet-D. S. Merejkovskiy"le Tartışma İlk Cevap?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg 1911, s. 109-118.
??????, ????, "? ??? ?? ???????? ?a?????????? ?V Çem je İstınnıy Natsionalizm- Gerçek Milliyetçilik Nedir??", ?? ?????? ???? (1893-1901 ??.) ??????? ?????? ?Na Raznıya Temı (1893-1901 gg.) Sbornik Statey- Değişik Konularda (1893-1901 yılları) Makalelerin Derlemesi?, ?????????? ?. ?. ???????????, S. Petersburg, 1902, s. 526-555.
??????, ?. ?., "??????? ?????? Velikaya Rossiya-Büyük Rusya?", Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ??????? ?????? ?? ???? ??? (1905-1910 ??.) ?Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları)?, ???????????? ?. ?. ??????????, S. Petersburg, 1911, s. 73-96.
??????, ?. ?., Patriotica: ????????, ????????, ???????, ????????? ?Patriotica Politika Kultura Religiya Sotsializm-,-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm?, ????. (Haz.) ?. ?. ??????, ?. ?. ????????, ???????????? ??????????, Moskova, 1997.
??????, ?. ?., "? ??? ?? ???????? ?a?????????? ?V Çem je İstınnıy Natsionalizm?-Gerçek Milliyetçilik Nedir??", ????????? ????????? ?İzbrannıye Soçineniya-Seçme Eserler?, ???????????? ????????????, Moskova, 1999, s. 13-44. ???????????? ??????????
??????, ????, "???????????? ???? ? ???? ???????????. ????? ??. ?. ?. ?????????? ?Natsionalniy Eros i İdeya Gosudarstva Otvet Kn. E. N. Trubetskomu-Millî Eros ve Devlet Fikri. Knez E. N. Trubetskoy"a Cevap?", ???????????: ???????? 1909-1917 ?Natsionalizm: Polemika 1909-1917- Milliyetçilik: Polemik 1909-1917?, ????. (Haz.) ?. ?. ????????, ??? ???????????????? ?????, Moskova, 2000, s. 223-229.
?????? ? ??????????? ??????????????-??????????????? ??????: 1905- 1907 ??. ?Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii: 1905-1907 gg.-Anayasal Demokrat Partisi'nin Kongre ve Konferansları 1905-1907 yılları?, T. I, ???????????? ?????????? ???????????? ????????????, Moskova, 1997.
?????? ? ??????????? ??????????????-??????????????? ??????: 1915- 1917 ??. ?Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii: 1915-1917 gg.-Anayasal Demokrat Partisi'nin Kongre ve Konferansları 1915-1917 yılları?, T. III, K. 1, ???????????? ?????????? ???????????? ????????????, Moskova, 2000.
????????, ?. ?., ????????? ? ???????????? ??????????? ?????????? ??????????? ?????????. 1907-1914 Organizatsiya Rossiiskoy Liberalnoy Burjuazii 1907-1914 gg.-Rus Liberal Burjuvazisinin İdeolojik ve Politik Organizasyonu?, ???????????? ?????, Moskova, 1991.
?İdeologiya i Politiçeskaya
????????, ?. ?., ??????????? ?????? ?????????????? ?????? ?Liberalnaya Düzenlenmesinin ???????????? ????????????, Moskova, 1996. ???????????? Yeniden Liberal Modeli?, ??????????
??????????, ?., ?????? ? ????? ?Kadetı i Evrei-Kadetler ve Yahudiler?, ?????????? ?. ?. ?????????, ?????????, 1916.