Psikoloji Çalışmaları ve Sanat Üretimi Bağlamında; Théodore Géricault ve Étienne-Jean Georget Örneği

19. yüzyılda düşünsel, sanatsal ve bilimsel çalışmaların, değişimlerin hız kazandığı bir dönem başlamıştır. 20. yüzyılda yaşanacak yeni dünya düzenine bir hazırlık niteliğindeki 19. yüzyılda yaşanan duygu durumları, duygusal evrim; Romantizm sanat akımı ile sanatta yansımalarını bulmuştur. Romantizm resim geleneği, aynı zamanda portre sanatındaki gelişim ile birlikte sanatta güçlü ifadenin kullanımına dair büyük bir dönüşümü de beraberinde getirmiştir. Bu dönemde gerçekleşen yeni teşhis ve psikoloji tartışmalarının sanat üretimindeki etkilerini Romantizm sanat akımı sanatçılarından Theodore Gericault’un çalışmalarında izlemek mümkündür. Salpêtrière Hastanesi'nde tedavi olan on akıl hastasının portrelerini yapan Theodore Géricault (1791–1824), bu çalışmaları, 1821- 1824 yılları arasında; Étienne Jean Georget’in (1795–1828) isteği üzerine üretmiştir. Makalede, Théodore Géricault’un ürettiği on portreden günümüze ulaşan beş portre çalışması olan; “Compulsive Kidnapping (Monomanie du vol des enfants)/ Adam Kaçıran”, “Delusion of Military Command (Monomanie du commandement militaire)/ Askeri Delüzyonları Olan Bir Adam”, “Kleptomania (Monomanie du vol)/ Bir Kleptomani”, “Gambling Mania (Monomanie du jeu)/ “Bir Kumarbaz” ve “Obsessive Envy (Monomanie de l'envie)/ Kıskançlıktan Hasta Bir Kadın” eserleri örneklem olarak seçilmiştir. Bu bağlamda; Théodore Géricault’un ürettiği on portreden günümüze ulaşan beş portre çalışması, Étienne Jean Georget’in dönem psikoloji çalışmalarına paralel olarak incelenecek, bu inceleme kapsamında portre eserler üzerinden psikoloji ve sanat tarihi araştırmaları aracılığı ile disiplinler arası boyutlu bir analiz gerçekleştirilecektir.

PDF

___

American Psychiatric Association. (1980). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (3rd ed.), (3rd Edition) (DSM-III). American Psychiatric Association.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Tanı ölçütleri başvuru elkitabı. (E. Köroğlu, Çev.). Hekimler Yayın Birliği.
Arslan, Ö. (2020). 19. yüzyıl erken dönem psikiyatri fotoğrafçılığının gelişimi ve hugh welch diamond. Sanat ve Tasarım Dergisi, 25, 65-82.
Athanassoglou-Kallmyer, N. (2010). Théodore Géricault. Phaidon.
Baudelaire, C. (2004). Modern hayatın ressamı, (A. Berktay, Çev.). İletişim Yayınları.
Beccalossi, C. (2010). Nineteenth-century European psychiatry on same-sex desires: pathology, abnormality, normality and the blurring of boundaries. Psychology and Sexuality, 1(3), 226-238. https://doi.org/10.1080/19419899.2010.494896
Berger, J. (2018). Portreler. (B. Eyüboğlu, Çev.). Metis Yayınları.
Boime, A. (1991). Portraying monomaniacs to service the alienist's monomania: Géricault and Georget, Oxford Art Journal, 14(1), 79-91. https://doi.org/10.1093/oxartj/14.1.79
Bolen, D. W. & Boyd, W. H. (1968). Gambling and the gambler: a review and preliminary findings. Archives of General Psychiatry, 18, 617-630. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1968.01740050105018
Buda, O. (2010). The face of madness in Romania: the origin of psychiatric photography in Eastern Europe. History of Psychiatry, 21(3), 278-293. https://doi.org/10.1177/0957154X09355726
Bynum, W. (1988). Jan Goldstein. console and classify. The french psychiatric profession in the nineteenth century. Cambridge University Press.
Cobb, J. & Marrs, I. (1979). Morbid jealousy featuring as obsessive compulsive neurosis: Treatment by behavioural psychotherapy. J. Psychiatry, 133(300), 679-683. https://doi.org/10.1192/bjp.134.3.301
Dostoyevski, F. (1887). The Gambler. Fyodor Stellovsky.
Ekmekçi, P.E. (2018). Psikiyatri tarihinde bir dönüm noktası: 19. yüzyılda Avrupa’daki gelişmeler ve etkileri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 26(2), 77-85.
Esquirol, E. & Hunt, E. K. (1845). Mental maladies; a treatise on insanity. Hafner Publishing. Esquirol, J. D. (1879). Melancholie. in dictionaire des sciences médicales, (32), 148-150.
Gibbens, T. C. N. (1962). Shoplifting. Medico-Legal Journal, 30(1), 6–19. https://doi.org/10.1177/002581726203000102
Gilman, S.L. (1976). The face of madness: Hugh W. Echopoint Books.
Gilman, S.L. (1982). Seeing the insane. John Wiley & Sons.
Goldman, M. J. (1992). Kleptomania: an overview. Psychiatric Annals, 22(2), 68–71. https://doi.org/10.3928/0048-5713-19920201-08
Goldman, M.J. (1991). Kleptomania: making sense of the nonsensical. Am J Psychiatry; 148, 986- 96. https://doi.org/10.1176/ajp.148.8.986
Goldstein, J. (1987). Console and classify: The French psychiatric profession in the nineteenth century. Cambridge University Press.
Goldstein, J. (1998). Professional knowledge and professional self-interest: the rise and fall of monomania in 19th-century France. Int J Law Psychiatry, 213(8), 5- 38. https://doi.org/10.1016/s0160-2527(98)00029-6
Goldstein, J. (2001). Console and classify: The French psychiatric profession in the nineteenth century. The University of Chicago Press.
Grant, J.E. & Kim, S.W. (2002). Adolescent kleptomania treated with naltrexone--a case report. Eur Child Adolesc Psychiatry; 11(2), 92-95.
Harris, J.C. (2003). The obsession of envy (Monomanie de l'envie). Arch Gen Psychiatry, 60(8), 764-779. https://doi.org/10.1001/archpsyc.60.8.764
Hauser, A. (2006). Sanatın toplumsal tarihi (Y. Gölönü, Çev.). Deniz Yayınları.
Healy, D. G. (2007). Did Géricault’s “madwoman obsessed with gambling” have parkinson’s disease?. Movement Disorders, 22(8), 1069-1070. https://doi.org/10.1002/mds.2116
Hocaoglu.C. & Kandemir, G. (2004). The use of SSRI (Selective Serotonin Inhibitors) in kleptomania’s treatment: case reports. Bull Clin Psychopharmacol. 14, 204-208.
Hollingsworth, M. (2003). Dünya sanat tarihi. İnkılap Yayınları.
Honour, H. & Fleming, J. (2016). Dünya sanat tarihi. Alfa Yayıncılık.
Hunter, R. & Macalpine, I. (1963). Three hundred years of psychiatry. Oxford University Press.
James, I.P. (1977). A case of shoplifting in the eighteenth century. Med Sci Law, 17(3), 200-202. https://doi.org/10.1177/002580247701700310
Jonsson, J. (2019). Preventing problem gambling: focus on overconsumption. Doctoral Thesis in Psychology at Stockholm University.
Kaplan, I.H. & Saddock, J.B. (1994). Synopsis of psychiatry. Lippincott Williams and Wilkins, 503-512.
Karaim, T. (2013). Representatıons of insanıty in art and scıence of nıneteenthcentury France: from the demonıc to the degenerate. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kansas Üniversitesi.
Lane, R.C. (1990). Successful fluoxetine treatment of pathological jealousy. Journal of Clinical Psychiatry, 51, 345-346.
Mamukelashvili, D. L. (2017). Portraits of the most sane. Senior Projects Spring.
Miller, M. (1941). Géricault's paintings of the ınsane. Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 4(3/4), 151-163. https://doi.org/10.2307/750413
Pankhurst, A. & Hawksley, L. (2018). Sanatı büyük yapan nedir. (G.C. Altun ve S. Yüzgüller, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
Paulson, R. (1971). Hogarth: His life, art and times. Yale University Press.
Pietikainen, P. (2015). Madness: A history. Routledge/Taylor & Francis Group.: a History, 106- 113.
Pinel, P. (1801). A treatise on insanity. (D.D. Davis, Çev.). Hafner.
Prichard, J.C. (1835). A treatise on insanity and other disorders affecting the mind. Sherwood, Gilbert, and Piper.
Prichard, J.C. (1999). Moral insanity. History of Psychiatry, 10, 117–26. https://doi.org/10.1177/0957154X9901003707
Ray, I. (1838). A treatise on the medical jurisprudence of ınsanity. Freeman and Bollen.
Raylu, N. & Oei, T. P. (2002). Pathological gambling: A comprehensive review. Clinical Psychology Review, 22(7), 1009–1061. https://doi.org/10.1016/S0272-7358(02)00101-0
Sass, H. & Herpertz, S. (1999). Personality disorders. In G.E. Berrios & R. Porter (Eds.), A History of clinical psychiatry: The origin and history of psychiatric disorders (pp. 633–44). Athlone Press.
Seguier H. (1966). Historical review of the concept of kleptomania. Encephale, 55(4), 336-369. Shiner, L. (2018). Sanatın icadı. (İ. Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Soyka, M., Naber, N. & Völeker, A. (1991). Prevalance of delusional jealousy in different psychiatric disorders: An analysis of 93 cases. Br d Psychiatry, 158, 549-553. https://doi.org/10.1192/bjp.158.4.549
Spitzer, M. (1990). On defining delusions. Comprehensive psychiatry, 31, 377-397. https://doi.org/10.1016/0010-440X(90)90023-L
Sülün, E.N. (2020). 19. yüzyılda Paris sanat ortamı, sanat üretimi ve Halil Şerif Paşa, SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 13(26), 517-543. https://doi.org/10.21602/sduarte.794211
Tezcan, A. E. & Ülkeroğlu, F. (1995). Patolojik bir kıskançlık vakası. Düşünen Adam, 8(3), 15-17. Torpy, J. M. (2008). The madwoman. JAMA, 300(7), 769-770.
Tükel, U. (1997). Jean-Louis-Andre Theodore Gericault. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Yem Yayınları, 671.
White R. (1990). The trial of Abner Baker, Jr., MD: monomania and McNaughtan rules in antebellum America. The Bulletin of the American Academy of Psychiatry and the Law, 18(3), 223-234.
Winer, J.A. & Pollock, G.H. (1980). Adjustment and impulse control disorders, in Comprehensive Textbook of Psychiatry. Edited by Kaplan H.I., Freedman, A.M., Sadock, B.J. Baltimore, Williams & Wilkins.
World Health Organization (WHO) (1992). The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. World Health Organization. Zerner, H. (2006). Sanatçıların bakışı. Yapı Kredi Yayınları, 67-86.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ