Çukurova Çevresindeki Yaylalarda Kaçak Yapılaşmayı Önleme Açısından A Tipi Mesire Yerlerine Bir Örnek; Olukbaşı A Tipi Mesire Yeri (Osmaniye)*

Türkiye’deki geçici yerleşmelerden olan rekreasyon amaçlı yaylacılık faaliyeti, Akdeniz bölgesinde yaygındır. Yaylacılık faaliyetinin bölgede yaygın olması, yaz döneminde havaların çok sıcak ve bağıl nem oranının oldukça yüksek orana ulaşmasından kaynaklanmaktadır. Artan nüfus ve refah düzeyinden dolayı, yörede yaylalara olan talep giderek artmakta ve artan talebi karşılayamayan yaylalarda ise orman arazisi üzerinde kaçak ve plansız yapılaşmalar oluşmaktadır. Yaylalardaki önlenemeyen bu kaçak yapılaşma, yayla sakinleri ile orman işletme müdürlüklerini karşı karşıya getirmiş ve yayla sakinleri aleyhine işgalden dolayı davalar açılmıştır. Bu durumla ilgili olarak çıkarılan kanun ve yönetmelikler de sorunların çözümünde yeterli olmamış, yayla yeri olmaya elverişli orman alanlarının işgali devam etmiştir. Orman Genel Müdürlüğü’nün 2015 yılında 300 sayılı Mesire Yerleri Uygulama Tebliği yayınlamasıyla, yöre halkının rekreasyon ve sosyal ihtiyaçlarının giderilmesi, insanların rekreasyon ihtiyaçları için orman arazisi üzerindeki baskının ve tahribatın azaltılması amacıyla Olukbaşı A Tipi Mesire Yeri oluşturulmuştur. İşletmeci firmaya ihale yoluyla 2017 yılında 29 yıllığına kiraya verilen Olukbaşı A Tipi Mesire Yeri’nde, Orman Genel Müdürlüğü’nün tebliğine uygun olarak, toplumun dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çadır, karavan, motor-karavan ve kır evi, kır lokantası kır kahvesi gibi çok katlı olmayan, doğayla uyumlu yapı ve tesislere izin verilmektedir. Mesire yeri ilan edilmeden önce, yaylacıların kaçak geçici konutlarıyla işgal edilen arazide, motorhom tarzındaki kır evlerinin sayısı 620 adet olarak planmış olup, alt ve üst yapı ile güvenlik hizmetleri gibi birtakım hizmetler üstlenici firma tarafından sağlanmaktadır. Ayrıca ihtiyaçları karşılamak amacıyla mesire yerinde sosyal ve spor tesisleri ile ticari iş yerleri de bulunmaktadır. Yörede yaşayanların yayla taleplerini karşılamak üzere yayla yeri olmaya uygun alanlardaki, kaçak ve plansız yapılaşmanın engellenmesi bakımından, Olukbaşı A Tipi Mesire Yeri ilk örneği oluşturmuştur. Uygun yerlerde bu tip mesire yerleri oluşturularak yayla amaçlı kaçak yapılaşma engellenebilecektir. Bu çalışmada yöre ve konuyla ilgili literatür taraması dışında, sahada 2019 yılı Ağustos ayında gözlem yapılarak, Orman İşletme Müdürlüğü yetkilileri ve Olukbaşı A Tipi Mesire Alanını kiralayan şirket yöneticileri ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış gerekli notlar tutularak elde edilen verilerin analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular, saha ve konuyla ilgili daha önceki çalışmaların ışığında düzenlenmiş ve yorumlanmıştır

An Example of A Type Recreation Sites in Terms of Preventing Illegal Construction in the Yaylas Around Çukurova; Olukbaşı A Type Recreation Area (Osmaniye)

Yayla facilities as a temporary settlement type is common in the Mediterranean region. The fact that it is widespread in this region is due to the facts that the summer period is very hot and the relative humidity reaches a very high rate. Because of the increasing population and welfare level, the demand for yayla is increasing and illegal and unplanned constructions have occurred on the forest land in the yayla due to the high demand. This illegal settlement in the yayla areas brought the inhabitants of the highlands and the forestry directorates against each other, and lawsuits were filed against the inhabitants of the yayla areas. However, these regulations weren’t enough to solve problems, and the forest areas suitable for being yayla settlements continued to be occupied. In order to prevent illegal and uncontrolled construction in Turkey, for the first time in Turkey, Olukbasi Type A Picnic/Recreation Area was created to serve to social and recreational needs of the locals and decrease pressure and destruction on forestry. In accordance with the definition of Type A Recreation Area in the Communiqué numbered 300 of the General Directorate of Forestry, in order to meet the resting needs of the community in the recreation area, the buildings and facilities which are compatible with nature and aren’t multi-storey such as tents, caravans, motor-caravans and country houses, country restaurant are allowed. Before announcing this area as a recreation centre, this area was occupied by shanty settlements of yayla people. After making this area a recreation center, the targeted total number of country houses in the recreation area is planned as 620, and the services such as substructure, superstructure and security are provided by the contractor company. In order to meet the needs of yayla people, there are social and sport facilities and commercial shops. Olukbaşı Type A Recration Centre can be considered a first example which meets the yayla demands of the people living in the region and prevents from shanty and unplanned settlements. Establishing these type of recreation centres has the potential of preventing from shanty settlements for yayla purposes. In this study, apart from the literature review on the region and the subject, observations were made in the field in August 2019, a semi-structured interview was held with the officials of the Forestry Management Directorate and the managers of the company that rented the Olukbaşı Type A Recreation Area, and the data obtained were analyzed by taking the necessary notes. The content of these notes was analysed. The findings of this analysis were organized in the light of the previous studies on this field and subject, and this discussion helped to interpret the results.

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. & Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Kitabevi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
DiCicco-Bloom, B. & Crabtree, B. F. (2006). The qualitative research interview. Medical Education, 40(4), 314-321.
Doğanay, H. & Orhan, F. (2016), Türkiye beşerî coğrafyası, Pegem Akademi.
Doğanay, H., (2017), Coğrafya bilim alanları sözlüğü, Pegem Akademi.
Eren, H. (1999), Türk dilinin etimolojik sözlüğü. (2. baskı) Bizim Büro Basım Evi.
Erol, O. (2004), Genel klimatoloji, (6. baskı) Çantay.
Güçlü, Y. (2008). Alanya-samandağ kıyı kuşağında konforlu olma süresi ve deniz turizmi mevsiminin iklim koşullarına göre belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (50), 1-20.
İbret, B. Ü. (1999). Türkiye’de rekreasyonel amaçlı kullanılan yayla yerleşmelerine Osmaniye’den iki örnek: Zorkun ve Almanpınarı yaylaları. Kastamonu Eğitim Fak. Dergisi, 7(1), 49-66.
İzbırak, R. (1986), Coğrafya terimler sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi.
Kahraman, S. A. (2011). Günümüz Türkçesi ile Evliya Çelebi Seyahatnamesi. 1 (9) Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
Kaleli Yılmaz, G. (2014). Durum çalışması. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (261-285. ss.). Pegem Akademi Yayınları.
Koca, N. (2001). Türkiye’nin en büyük geçici yerleşmesi: Zorkun Yaylası. Doğu Coğrafya Dergisi, 6(3), 75-101.
Koca, N. (2011). Doğal ve sosyo-ekonomik özellikleri açısından Osmaniye yaylaları, Pegem Akademi Yayınları.
Koca, N. Yazıcı H. (2014), 6292 sayılı yasanın orman arazilerindeki yaylaların mülkiyet ve kullanım sorunları açısından kritiği, Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(3), 55-72.
Koca, N. (2015). Geçmişten Günümüze Osmaniye Yaylaları. H. Tunçel (Ed.), Yayla Kültürü ve Yaylacılık Sempozyumu 2014 Bildiriler Kitabı içinde (215-252).
Koday, Z. (1999). Akarca yaylası. Türk Coğrafya Dergisi, 34, 489-505.
Mağmumi, Ş. (C. Kayra, Çev.). (2008). Bir Osmanlı doktorunun anıları yüzyıl önce Anadolu ve Suriye, Boyut Yayıncılık.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd Edition). SAGE Publications.
Somuncu, M., (2011). Kırsal ve kentsel alanlardaki sosyo-ekonomik değişime bağlı olarak Türkiye yaylalarının fonksiyonlarındaki farklılaşma. 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Afrika Çalışmaları Kongresi (10-15 Eylül 2007) Bildiriler Kitabı, 1, 815-834
Şahin, İ. (2007), Türkçe yer adlarının yapısı üzerine. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (32), 1-14. http://dx.doi.org/10.14222/Turkiyat812
Tıraş, M. (2001). Zorkun yaylası. Türk Coğrafya Dergisi, 36, 161-170.
Tıraş, M. (2009). Yarpuz Çayı Havzası’nda yayla yerleşmeleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22), 17-18.
Üçeçam Karagel, D. & Karagel, H. (2010). Kadirli ilçesinde yaylacılık faaliyetleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 29-54.
Yalman, A.R. (2000). Cenup'ta Türkmen oymakları: 2, S. Emir (Ed.) Kültür Bakanlığı Yayınları: 256.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (2. baskı). Seçkin Yayıncılık.
Zaman, S. (2007). Fonksiyonel değişim sürecinde Antalya Beydağları yaylaları. Atatürk Üniversitesi Yayınları:967
Yönetmelik ve Raporlar
Orman Genel Müdürlüğü (2013). Devlet ormanlarındaki yayla alanlarının tespiti ve idaresi hakkında yönetmelik. RG. Tarih: 7.3.2013, RG. Sayı: 28580
Orman Genel Müdürlüğü (2013). Mesire yerleri yönetmeliği. RG. Tarih:5.3.2013, RG. Sayı: 28579
Orman Genel Müdürlüğü (2014). Mesire yerleri uygulama tebliği. Sayı: 300, RG. Tarih: 31.12.2014 RG. Sayı: 29222
Orman Genel Müdürlüğü Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı (2018). Olukbaşı A Tipi Mesire Yeri gelişim ve yönetim planı ve plan raporu.
T. C. Sayıştay Başkanlığı (2019). Orman Genel Müdürlüğü döner sermaye işletmesi 2018 yılı sayıştay düzenlilik denetim raporu.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ