19684

ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNE ETKİSİ: HAVACILIK SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Küreselleşen dünyada uluslararası ticaretin artması, bilişim, iletişim ve ulaşım teknolojilerinde yaşanan baş döndürücü gelişmeler hızlı, güvenli ve konforlu ulaşımın en avantajlı yolu olan havacılık ulaşım sektöründe müşteri sayılarında artışlar yaşanmasına neden olmuştur. Müşteri sayılarındaki artışlar ise bu sektördeki havacılık işletmeleri arasında rekabetin şiddetlenmesine ve bu sektördeki işletmelerin başta insan kaynakları olmak üzere tüm örgütsel kaynaklarını stratejik açıdan yönetme arayışlarına yönelmesine zemin hazırlamıştır. Böylece sektörde çalışanların örgütsel bağlılık gibi pozitif davranışlar geliştirmesine katkı sunacak; işten ayrılma niyeti gibi örgütsel verimliliği azaltan negatif çalışan davranışlarını terk etmesini sağlayacak akademik araştırmaların sayısı artmıştır. Temel amacı sivil havacılık yer hizmetleri işletmelerinde çalışanların üç boyutta oluşan örgütsel bağlılık davranışlarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini tespit etmek olan bu araştırma nicel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın hipotezleri geliştirildikten sonra, örneklem kütlesini Ankara Esenboğa havaalanı çalışanlarından 242 kişinin oluşturduğu örneklemin katılımıyla bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anket formları aracılığıyla toplanan veriler SPSS ve AMOS programlarında güvenilirlik, geçerlilik ve doğrulayıcı analizler yardımıyla sınandıktan sonra araştırma hipotezi test edilmiştir. Araştırma hipotezinin testinde sırasıyla korelasyon ile YEM analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda çalışanların örgütsel bağlılıklarının işten ayrılma niyeti üzerinde negatif yönde etkisinin olduğu anlaşılmıştır.

THE IMPACT OF ORGANIZATIONAL COMMITMENT ON INTENT TO LEAVE: A RESEARCH ON AVIATION SECTOR

Increasing international trade in the globalizing world as well as the rapid growth in information, communication, and transportation technologies have led to an increase in customer numbers in the aviation transportation sector, which is the most advantageous way of fast, safe, and comfortable transportation. The increase in the number of customers has laid the foundation for the intensification of competition among the aviation enterprises in this sector and the tendency of enterprises in this sector to search for strategic management of all organizational resources, especially human resources. Thus, the number of academic research that will contribute to the development of positive behaviors, such as organizational commitment, negative employee behaviors that reduce organizational productivity, such as intent to leave, has increased. This research was conducted in combination with qualitative and quantitative research methods to determine the impacts of the three dimensions of organizational commitment behaviors of workers in civil aviation ground services on the intention to leave. The literature on the subject of the research was examined and research hypotheses on the collected information were developed. A questionnaire was conducted with 242 samples from Ankara Esenboğa Airport employees. Research hypotheses have been tested after the data collected via questionnaire forms have been tested in SPSS and AMOS programs for the reliability, validity, and confirmatory analyses. In the test of research hypotheses, correlation, and SEM analysis were used respectively. Finally, as a result of the research, it was understood that the organizational commitment of the employees has negative effects on the intention to leave.

PDF

___

Bakker, A.B., Schaufeli, W.B., (2004). “Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi sample study” Journal of Organizational Behavior, 25, s. 293-315.
Bakker, A.B., Schaufeli, W. B., Salanova, M. (2006), “The measurement of work engagement with a brief questionnaire: A cross-national study”, Educational and Psychological Measurement, 66, s.701-716.
Balay, Refik, (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayınevi.
Bateman, T.S., ve Strasser, S.A. (1984). “Longitudinal analysis of the antecedents of organizational commitment”, Academy of Management Journal, 27 (1). ss.95-112.
Becker, H. S. (1960). “Notes On The Concept Of Commitment”, American Journal Of Sociology, 66/1, 32-40.
Beckers, T.E., Billings, R.S., Eveleth, O.M. and Gilbert, N.L., (2004). “Foci and Basses of Employee Commitment: Emplications For Job Performance”, Academy of Management Journal, 39, ss.482.
Byrne, B. M. (2001). Structural equation modeling with AMOS: basic concepts, applications, and programming. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Chen, L.Y. (2007). “Examining the Effect of Organization Culture and Leadership Behaviors on Organizational Commitment Job Satisfaction an Job Performance at Small and Midill Sized Firms of Taiwan”, Journal of American Academy of Business, Cambridge; Sep, 5(2):432-438.
Çakar, N.G. ve Ceylan, A. (2005). “İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1): 52-66.
Çekmecelioğlu, H.G. (2006). “Örgüt iklimi, duygusal bağlılık ve yaratıcılık arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi: bir araştırma”. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 295-310.
Çetin, F Ve Basım, H.N. (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü. İşgüç, 13: 82-94.
Demir, N., (2007). Örgüt Kültürü ve İş Tatmini, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Erdil O. ve Keskin H., (2003), ‘‘Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması’’, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C: 32, No: 1, 21- 33.
Ersoy, S., ve Bayraktaroğlu, S., (2010). Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Davranışta Güncel Konular, (Ed.) Derya Ergun Özler, İstanbul: Ekin Yayın Evi.
Fournier, C., Tanner, J.F., Chonko, L. ve Manolis C. (2010). The moderating role of ethical climate on salesperson propensity to leave. Journal of Personal Selling & Sales Management, 30 (1), 7-22.
Harter, J.K. ve Jones J.R., (2005). “Race effects on the employee engagement-turnover intention relationship”, Journal of Leadership and Organizational Studies, Vol:11, ss. 78-88.
Harter, J.K., Schmidt, F.L., ve Hayes, T.L. (2002), “Business-unit-level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: A meta-analysis” Journal of Applied Psychology, 87, ss. 268-279.
Hox, J. J. ve Bechger, T. M., (1998). An introduction to structural equation modeling. Family Science Review, 11., 4.
İnce, M. ve Gül., H., (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
Kim, T.H. ve Chang, K.R. (2005). “Interactional Effects of Occupational Commitment and Organizational Commitment of Employees in Sport Organizations on Tiomover Intentions and Organizational Citizenship Behaviors”, International journal of Applied Sports Sciences, 19(2):63-79Koç, 2008
Kowalski, J. ve Steve, W., (2012). The Oxford Handbook of Organizational Psychology, University Press, Oxford. Lambert, E. G. (2006) “I Want to Leave: A Test of A Model of Turnover Intent Among Correctional Staff”, Applied Psychology in Criminal Justice, c.2, s.1, 57–83.
Meydan, C. H.,Basım, H. N., Çetin, F. (2001). Örgütsel Adalet Algısı Ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Türk Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Bilig, 57, 175-200.
Meyer, J. P. Ve Allen, N. J. (1984). Testing The Side-Best Theory Of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations. Journal Of Applied Psychology, 69, 3, 372-378.
Meyer John P. Allen, Natalie J. Ve (1990). “The Measurement And Antecedents Of Affective, Continuance And Normative Commitment To The Organization”. Journal Of Occupational Psychology, 63: 1-18.
Meyer, J.P., Allen, N.J. (1991). A Tree-Component Conceptualitazation Of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1, 61-89.
Meyer, John P. ve Natalie J. Allen (1996). “Affective, Continuance And Normative Commitment To The The Organization: An Examination Of Construct Validity”, Journal Of Vocational Behavior, 49:252-276.
Meyer, J.P. Ve Allen, N.J. (1997). Commitment in The Workplace. Theory, Research And Application. London: Sage Publications.
Meyer, John P. ve Lynne Herscovitch, (2001). Commitment In The Work Place Toward A General Model, Human Resource Management Review, vol.11, 301-317.
Meyer, John P., Becker, T. E ve Van Dick, R., (2002), “Social identities and commitment at work: Toward an integrative model”, Journal of Organizational Behavior, 27, pp.665-683.
Morrel, K., Loan-Clarke, J. ve Wilkinson, A., (2001). “Unweaving Leaving: The Use of Models in the Management of Emplpyee turnover”, International Journal of Management Reviews, 3, 219- 244.
Noor, Harun A. K. ve Noor, Hasrul N. M., (2006). “Evaluating The Psychometric Properties Of Allen And Meyer’s Organizational Commitment Scale: A Cross Cultural Application Among Malaysian Academic Librarians”, Malaysian Journal of Library &Information Science, vol. 11, no. 1, July, pp. 89–101.
Oliver, N., (1990). Rewards, Investments, Alternatives And Organizational Commitment: Empirical Evidence And Theoretical Development, Journal Of Occupational Psychology, Vol:63, No:1, 19-31.
Örücü, E., Esenkal, F. (2005). “Konaklama İşletmelerinde İş Gören Tatminini Etkileyen Faktörler (Bandırma ve Erdek Örneği)”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:14, (2005):141-166.
Özcan, E., Vardarlıer, P., Karabay, M., Konakay, G. ve Çetin, C. (2012) “Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü”, c.10. s.37, 1-13
Polat, M. ve Meydan, C.H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172
Polat, M., (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Bursa, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Reichers, A.E., (1985).“A review and reconceptualization of organizational commitment”, Academy of Management Review, 10, s.465- 476.
Rusbelt, C. A., Farrell , D., Rogers, Maınous, (1988). Impact of Exchange Variables On Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction, Academy of Management Journal, Cilt 31(3): 599-627.
Saks, A.M., Ashforth, E. Blake ve D.M. Sluss, (2008). “Socialization Tactics, Proactive Behavior and Newcomer Learning: Integrating Socialization Models”, Journal of Vocational Behavior, 70, ss.447-462.
Salanova, M., Rosa, G., ve J.M. Peiro, (2006), “Moredator Effects of Self-Efficiency on Occupational Stress”, Psychology in Spain, Vol.5, No.1, pp.63-74
Schaufeli, B. W., Taris, W. T., ve Rhenen, V.W. (2008). “Workaholism, Burnout, and Work Engagement: Three of a Kind or Three Different Kinds of Employee Well-Being? Applied Psychology An International Review, 57(2), s. 173-203.
Schaufeli, W. B., Bakker, A.B., Salanova, M. (2006). “The measurement of work engagement with a brief questionnaire: A cross-national study”, Educational and Psychological Measurement, 66, s.701-716.
Sığrı, Ü., (2007). "İşgörenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Meyer Ve Allen Tipolojisiyle Analizi: Kamu Ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7, Sayı:2,.
Spiegel, M. R., ve Stephens, L. J. (1999). Schaum's outline of theory and problems of statistics (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
Steers, R. M. (1977). Antecedents And Outcomes Of Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 22, 45-46.
Şimşek, M. Ş.; Akgemici, T. ve Çelik, A. (2005). Davranış Bilimlerine Giriş Örgütlerde Davranış, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tak, B. ve Çiftçioğlu, B.A. (2009). Mesleki Bağlılık ile Çalışanların Örgütte Kalma Niyeti Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Görgül Bir Çalışma, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63 (4), 155- 178.
Tett. R.P. ve Meyer. J.P. (1993). Job atisfaction, organizational commitment, turnover intention and turnover: Path analysis based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46, 342-346.
Tınaz, P. (2005). “Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz”, Çalışma ve Toplum, 3: 11–22.
Üner M.M., Karatepe O. ve Halıcı, A. (1998), “Bir Hizmet Kalitesi Modeli Yardımıyla Hizmet Kalitesi, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Kavramlarının Yapılandırılmasına Yönelik Bir Deneme”, 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Akdeniz Üniversitesi Yayını, , ss. 470-481.
Varoğlu, D. ve Ü. Sığrı, (2013). “Örgütsel Davranışın Karanlık Yüzü: İşyerinde Üretkenlik Karşıtı Davranışlar,” S. Gürbüz ve Ü. Sığrı (Derl.). Örgütsel Davranış içinde, İstanbul: Beta Yayınları, 623-654.
Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. VIII Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirisi, Nevşehir.
Wasti, S. Arzu, (2003). “The influence of cultural values on antecedents of organizational commitment: An individual–level analysis”, Applied Psychology:An International Review, 52, ss.533-554.
Yıldırım, F. (2002). Çalışma Yaşamında Örgüte Bağlılık Ve Örgütsel Adalet İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, M.H., Erul, E.E. ve Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki banka çalışanları üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34- 44.
Yılmaz, B. ve Halıcı, A. (2010, Kış). İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Cilt:2, Sayı:4, 94-107.
Yousef, D.A. (1999). “Satisfaction with Job Security As a Predictor of Organizational Commitment and Job Performance in a Multicultural Environment”, International Journal of Manpower, 19 (2), 184–194.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ