ÖDEMİŞ İLÇESİNDE OKUL LOKASYONLARININ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ (CBS) İLE ANALİZİ
Araştırma İzmir iline bağlı Ödemiş ilçe merkezini oluşturan Ödemiş şehrinde uygulanmıştır. Çalışmanın amacı daha iyi bir eğitimin verilebilmesi için okul yeri seçiminin ulaşım bakımından ne kadar uygun olduğunun belirlenebilmesidir. Araştırma kapsamına eğitimin anayasal bir hak olması sebebiyle sadece devlet okulları dahil edilmiştir. Erişilebilirliğin uyguluğunun tesbitinde alınan ölçüt Mekânsal Planlar Yapı Yönetmeliğinin Dördüncü Bölüm Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar, Yürüme mesafeleri Madde: 12’nin 2. Bendinde belirtilen mesafelerdir. Bunun yanında benzer çalışmalarda yararlanılmış daha uzun mesafelere de analiz uygulanmıştır. Çalışmada ArcMap 10.2 programı kullanılarak Ödemiş şehrinde Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde eğitim veren devlet okullarının erişilebilirliği belirlenmiştir. Anaokulu(3), anasınıfı(11), ilkokul(9), ortaokul(8), lise(8) düzeyinde toplam 39 okula Network (ağ) analizi yasal mevzuatta belirtilen mesafelere ve alternatif mesafelere uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda erişilebilirliği açısından sahada en önemli problemin okulöncesi ve ilkokullarda olduğu tespit edilmiştir. Eğitim seviyesi arttıkça yönetmelikteki sınırların artmasına paralel olarak problemin de azaldığı görülmektedir. Yapılan analiz sonucunda erişilebilirlik açısından sahada en önemli problemin anaokullarında olduğu tespit edilmiştir. Bu problemin temel sebebi ise sahada yalnızca üç anaokulunun bulunmasıdır. Analiz kapsamında anaokulu çağında yer alan 3401 öğrencinin sadece %15,3’ ü yönetmelikte belirtilen mesafelerde eğitime erişebilmektedirler. Ödemiş şehrinde bulunan anaokulları Türkmen, Anafartalar ve Hürriyet mahallelerinde yer almakta olup bu mahallelerin dışında devlete ait anaokulu bulunmamaktadır. Şehirde anaokullarının eksikliğinden doğan boşluk anasınıflarıyla doldurulmaya çalışılmış ancak erişilebilirlik oranı yine de %53,9’u geçmemiştir.
THE ANALYSIS OF SCHOOL LOCATIONS IN ÖDEMİŞ DISTRICT VIA GEOGRAPHICAL INFORMATIONS SYSTEM (GIS)
The research has been applied to Ödemiş city which constitutes administrative center of Ödemiş district in İzmir province. The aim of the study is to determine how suitable the choice of school location is in terms of transportation in order to provide a better education. Only public schools were included in the research because education was a constitutional right.It is clear that private schools take into account different criteria for site selection due to their commercial concerns. The criteria taken in determining the applicability of accessibility Mekânsal Planlar Yapı Yönetmeliğinin Dördüncü Bölüm Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar, Yürüme mesafeleri in Article 12, Paragraph 2. In addition, the analysis has been applied to longer distances that provide a better explanation of the situation used in similar studies. In this study, the accessibility of public schools in Ödemiş was determined by using ArcMap 10.2 program. Network analysis was applied to the distances and alternative distances specified in the legal regulations to 39 schools in preclass (3), preschool (11), primary (9), secondary (8), high school (8) levels. As a result of the analysis, it was found that the most important problem in terms of accessibility in preschool and primary schools. As the level of education increases, it is seen that the problem decreases in parallel with the increase in the regulations. As a result of the analysis, it was found that the most important problem in the field in terms of accessibility is in primary schools. The main reason for this problem is that there are only three primary schools in the field. Within the scope of the analysis, only 15.3% of the 3401 students in kindergarten age have access to education at the distances specified in the regulation. Primary schools in Ödemiş are located in Turkmen, Anafartalar and Hürriyet neighborhoods and there are no public primary schools outside these neighborhoods. In the city, the gap arising from the lack of primary schools was tried to be filled with primary schools, but the accessibility rate still did not exceed 53.9%.
___
- Alptekin Y. (2012). Yeni bir dünya algısı olarak dünya şehir-sistem Yaklaşımı. JASS- The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), p. 75-88.
- Atalay, İ. ve Mortan, K. (2011). Türkiye Bölgesel Coğrafyası, (Genişletilmiş 5. Baskı.). İstanbul: İnkılap Kitapevi.
- Başeğmez M. (2019). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak En Uygun Okul Yerlerinin Belirlenmesi: Uşak İli Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
- Çetin, B. (2007). Burdur kent coğrafyası. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
- Darkot, B. ve Tuncel M. (1995). Ege Bölgesi Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları
- Deniz, M. (2018). Uşak şehrinde aile sağlığı merkezlerine erişilebilirliğin CBS ile analizi. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 13(26), 475-491.
- Deniz, M., Kocaman, E. & Topuz, M. (2018). Turgutlu ilçesinde aile sağlığı merkezlerinin (ASM) konumlarının erişilebilirlik açısından CBS ile analizi -TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 704-712). Ankara: Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi.
- Erinç, S. (2000). Jeomorfoloji–I. (Ahmet Ertek ve Cem Güneysu, Güncelleyenler.) (5. bs.). İstanbul: Der Yayınları, Yayın No: 284.
- Güray, E. & Kemeç, S. (2016). Van Metropolitan Alanında Bulunan Okul Öncesi, İlk Ve Orta Dereceli Okulların Mekânsal Erişilebilirlik Analizi. 6. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu (UZAL-CBS 2016), 5-7 Ekim 2016, Adana.
- Koçak, H. (2009). Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kentsel Yaşam Kalitesinin Yükseltilmesine Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 141- 148. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/65553 adresinden erişildi.
- Koçman, A. (1989). Uygulamalı Fiziki Coğrafya Çalışmaları ve İzmir-Bozdağlar Yöresi Üzerinde Araştırmalar. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:49.
- Koçoğlu, A. (1998). Ödemiş’in Ekonomik Coğrafyası. İzmir: Ödemiş Belediyesi Yayını.
- Meriç, R. (1988). Antik Dönemde Küçük Menderes Havzası’nın Tarihi Coğrafyasına Genel Bir Bakış, Ege Coğrafya Dergisi, 4, 202-213.
- Meydan, A. & Öner, S. (2014). Coğrafi bilgi sistemleri ile öğretimin öğrencilerin coğrafya dersine yönelik tutumlarına etkisi Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 9(11), 407-417.
- Open Street Map katılımcıları (2018). © Open Street Map katılımcıları Open Street Map turkeylatestfree.shp.zip. Open Street Map. 22 Ocak 2018 tarihinde https://download.geofabrik.de/europe/turkey.html# adresinden erişildi.
- Özşahin, E. (2012). CBS kullanılarak kıbrıs’ta fırtına riski duyarlılık analizi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7(4), 2627-2642.
- Resmi Gazete 19507 (1987). 103 İlçe Kurulmasi Hakkında Kanun yayın tarihi 04.07.1987 Kanun Numarası: 3392 Tertip: 5 Cilt: 26 Resmi Gazete 29030 (2014). Mekânsal Planlar Yapı Yönetmeliği yayın tarihi 14.06.2014, Sayısı: 29030.
- Resmi Gazete 6635 (1947). Yeniden 15 İlçe Kurulması Hakkında Kanun yayın tarihi 18.06.1947, Kanun Numarası: 5071.
- Sezer, A., Deniz, M. & Topuz, M. (2018). Uşak şehrinde okullara erişebilirliğin coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile analizi/analysis of accessibility of schools in Uşak city via geographical ınformation systems (GIS). Journal of History Culture and Art Research, 7(5), 470-494.
- Sezer, A., Deniz, M., Kocaman E. & Topuz, M. (2019). Analysis of accessibility of schools in Turgutlu City via geographical information system (GIS)-Turgutlu şehrinde okulların erişilebilirliğinin coğrafi bilgi sistemleri ile analizi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 40, 190-207.
- Uslu, A., Kızıloğlu, K., İşleyen, S. K. ve Kahya, E. (2017). Okul Yeri Seçiminde Coğrafi Bilgi Sistemine Dayalı AHP-TOPSIS Yaklaşımı: Ankara İli Örneği. Politeknik Dergisi, 20(4), 933-943. doi:10.2339/politeknik.369099
- Yasak, Ü. (2019). An Analysis on the Accessibility of Family Health Centers in Kula City.
- Özüdoğru, H., Çetin, T. ve Kara, H. (Ed.), New Trends in SocialSciences (s.93- 104).Lithuanian: SRA Academic Publishing