Niğde’nin UNESCO Dünya Miras Listesindeki Yeri ve Bölgesel Kalkınmasında Turizm İşletmelerinin Rolü

Niğde, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Kapadokya Havzası’nda bulunan bir ildir. Tarihi süreçte günümüze miras bırakılmış, soyut ve soyut olmayan miras ögelerine ev sahipliği yapmaktadır. Bunu tescillemek adına yapılan girişimler içerisinde uluslararası anlamda yapılan en önemli adımlardan birisi Niğde ili için UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne başvurularak 2012’de Geçici Listeye adının yazdırılması gösterilebilir. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde “Niğde’nin Tarihi Anıtları” olarak belirtilen alanlar kent merkezinin sınırları dâhilinde gösterilen Alaaddin Tepesi Bölgesi’ndeki eserlerdir. Bunlar; Kale, Alaeddin Camii, Sungur Bey Camii, Rahmaniye Camii, Sokullu Mehmet Paşa Bedesteni, Nalbantlar Çeşmesi, Ermeni ve Rum Kiliseleri vb. yapılardır. Birçok farklı kültürün etkisinde kalan bu çekirdek bölgede yaşanan mimaride, sosyal hayatta ve yaşam tarzındaki dinamiklik, bölgenin kent gelişimi üzerindeki etkisinin önemini göstermektedir. Ancak, Niğde önemli tarihi yapılara sahip olmasına rağmen, turizmde yeterli düzeyde faaliyet gösterememektedir. Tarihi bölgelerin günümüzde öneminin bilinmesi, değerinin korunması ve miras alanı olarak sonraki nesillere aktarılması adına yapılabilecek en önemli girişim bu alanları turizm yoluyla kamuya açmak olabilir. Yaşamaya devam eden bu alanların korunmasında etkili bir araç olan turizm özellikle küçük kentlerde ekonomiyi canlandıran temel faktörlerden birisi olarak görülmektedir. Kent gelişimi adına yüksek bir öneme sahip bu bölgenin kalkınması için turizm işletmelerinin yaygınlaştırılarak bu açığı kapatacak seviyeye ulaşmaları öngörülmektedir. Turizm işletmeleri ekonomik kalkınmada ülkeler için önemli bir rol oynamaktadır. Bunun yanı sıra bölgesel kalkınma açısından turizm işletmelerinin etkin bir rolü olduğu düşünülmektedir. Turizm işletmelerinin kentlerin bölgesel olarak kalkınması hususunda literatürde çok fazla çalışma yer almamaktadır. Bu nedenle mevcut çalışma, örneklem olarak Niğde'yi ele alarak turizm işletmelerinin Niğde'nin bölgesel kalkınması konusunda var olan durumunu ortaya koymayı ve bu hususta neler yapılabileceğini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Bu bağlamda, Niğde'nin önemli bir kültürel mirası olan Niğde Kalesi çevresinde faaliyet gösteren 30 işletme sahibi ile yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre hem tarihi alanlardaki koruma zemininin sağlamlaştırılmasının hem bölgeye ziyaretçi çekmeyi amaçlayarak bölgesel kalkınmayı destekleyen turizm faktörünün Niğde adına tam olarak istenilen amaca hizmet edemediği görülmüştür. Niğde'nin bölgesel kalkınmada yeterli yatırım ve tanıtım desteği görmediği, var olan kültürel mirasın bölgesel kalkınma açısından bir rolü bulunmadığı, ancak geliştirilebilir bir nitelikte olduğu, konaklama işletmeleri ve yöresel restoranlar konusunda yetersiz olduğu görülmüştür. Tespit edilen bu sorunun çözümü için kültürel mirasa sahip çıkabilecek nitelikte turizm işletmelerinin arttırılması, soylulaştırma çabasından uzak bölgesel kalkınmanın gerçekleştirilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.

The Place of Nigde's on UNESCO World Heritage List and the Role of Tourism Businesses in Regional Development

Nigde located in Turkey's Central Anatolia Region is a province situated in Cappadocia Basin. In the historical process, it is home to tangible and intagible heritage elements that have been inherited today. One of the most important international steps taken is to apply to the UNESCO World Heritage List for the province of Niğde in 2012 and show its name on the Temporary List. The areas designated as Historical Monuments of Niğde in the UNESCO World Heritage List are the creations in the Alaaddin Hill Region which is shown within the boundaries of the city center. These are Castle, Alaeddin Mosque, Sungur Bey Mosque, Rahmaniye Mosque, Sokullu Mehmet Pasha Bedesten, Nalbantlar Fountain, Armenian and Greek Churches and so on structures. The dynamism in the social life and lifestyle of the architecture in this core region, which has been influenced by many different cultures, shows the importance of the region's impact on urban development. However, although Niğde has important historical buildings, it does not operate sufficiently in tourism. The most important initiative that can be done in order to recognize the importance of historical regions, to preserve their value and to transfer them to the next generations as a heritage site, may be to open these areas to the public through tourism. Tourism, which is an effective tool for the protection of these areas, is seen as one of the main factors that stimulate the economy, especially in small cities. For the development of this region, which has a high importance in terms of urban development, tourism enterprises are expected to be widespread and reach the level to cover this gap. Tourism enterprises play an important role for countries in economic development. In addition, tourism enterprises are thought to have an active role in terms of regional development. There are not many studies in the literature regarding the regional development of tourism enterprises. Therefore, the present study aimed to reveal the existing situation of tourism enterprises in the regional development of Nigde by taking Nigde as a sample and to find out what can be done in this regard. In this context, semi-structured in-depth interviews were conducted with 30 business owners operating around Niğde Castle, an important cultural heritage of Nigde. According to the results of the research, it was observed that both the strengthening of the protection ground in historical areas and the tourism factor supporting regional development by attracting visitors to the region could not serve the exact purpose on behalf of Niğde. Niğde did not receive sufficient investment and promotion support in regional development, the existing cultural heritage did not play a role in terms of regional development, but was in a quality that could be improved and was insufficient in terms of accommodation establishments and local restaurants. In order to solve this problem, it may be suggested to increase tourism enterprises that can protect cultural heritage and to realize regional development away from gentrification efforts.

PDF

___

Akmaydalı, H. (1985). Niğde Sungurbey Camii., www. http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11352/1464/Akmaydal%20.pdf?s equence=1 (Erişim Tarihi: 10.01.2020).

Bahar, O. (2007). Bölgesel Kalkınmada Turizm Sektörünün Ekonomik Açıdan Yeri ve Önemi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) (19), 4-17. https://doi.org/10.20875/makusobed.455034

Bayram, İ. (2010). Ege Bölgesindeki Turizm Faaliyetleri ve Bölgesel Kalkınma Üzerine Etkileri. Turizm Bakanlığı Uzmanlık Tezleri, Ankara. Binan Can, Mimari Koruma Alanında Venedik Tüzüğü’nden Günümüze Düşünsel Gelişmenin Uluslararası Evrim Süreci, İstanbul, YTÜ Yayını: YTÜ. MF. YK-99.0489, 1999.

Büyükyeğen, G. (2008). Edirne Kent Merkezi ve Yakın Çevresi Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin Sürdürülebilirlik Bağlamında Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bartın. https://doi.org/10.16992/asos.14216

Ceylan, S. ve Somuncu, M. (2018), Kültür Turizmi Alanlarında Turizmin Çeşitlendirilmesine Eleştirel Bir Bakış: Safranbolu UNESCO Dünya Miras Alanı, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1),53-64. https://doi.org/10.26677/tutad.2018.20

Clark, M., & Saade, R. (2011). The role of small business in economic development of the United States: From the end of the Korean War (1953) to the present. http://ippa.org/images/PROCEEDINGS/IPPC4/13ProcurementPreferences/Paper1 3-1.pdf . (Erişim Tarihi: 14.01.2020). https://doi.org/10.2139/ssrn.1803161

Creaco, S., & Querini, G. (2003). The role of tourism in sustainable economic development. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/115956/1/ERSA2003_084.pdf. (Erişim Tarihi: 14.01.2020).

Çeken, H., (2003) Küreselleşme, Yabancı Sermaye ve Türkiye Turizmi, Değişim Yayıncılık, Sakarya. https://doi.org/10.33399/biibfad.530198

Çeken, H. (2008). Turizmin Bölgesel Kalkinmaya Etkisi Üzerine Teorik Bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 293-306.

Dammert J., (1999). Chamber’s role in SMME support and development, http://library.fes.de/fulltext/bueros/botswana/00553004.htm, Erişim Tarihi: 14.01.2020.

Doğan, N. Ş. (2013). Niğde'deki Türk Dönemi (13-15. Yüzyıl) yapılarında taç kapı-mihrap tasarımı ve bezeme ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 115-140.

Durbarry, R. (2002). The economic contribution of tourism in Mauritius. Annals of Tourism Research, 29 (3), 862-865. https://doi.org/10.1016/s0160-7383(02)00008-7

Durgun, A. (2006). Bölgesel kalkınmada turizmin rolü: Isparta örneği (Doctoral dissertation, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). https://doi.org/10.31795/baunsobed.437830

Efe Yavaşcan, E. ve Urak, Z. G. (2019). Tarihsel Katmanlaşmanın Belgelenmesi, Doğal Ve Fiziksel Değerlerin Koruma Bağlaminda Değerlendirilmesi: Kapadokya Bölgesi, Niğde İli Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), 1204-1228. https://doi.org/10.28948/ngumuh.598214

Gabriel, A. (1931). Monuments turcs d'Anatolie: Kayseri-Niğde (Vol. 6). E. de Boccard.

Gabriel, A. (1962). Niğde Türk anıtları. İstanbul:Bengi Matbaası.

Gürbüz, A. (2002). Yerel kalkınma stratejisi içinde turizm ve Safranbolu. Bilig, (24), 29-48. Harbalıoğlu, M. Özel, G. & Erkan, B. (2013). Kilis ilinin kırsal turizm potansiyeli ve sosyoekonomik kalkınma açısından değerlendirilmesi. International Journal of Social and Economic Sciences (IJSES) E-ISSN: 2667-4904, 3(2), 55-61

Honey, M., & Gilpin, R. (2009). Tourism in the Developing World: Promoting Peace and Reducing Poverty. Washington: United States Institute for Peace.

International Monetary Fund (IMF) (2006). Growth and poverty reduction strategy paper. Washington. IMF Country Report No 08/121. https://doi.org/10.5089/9781451826487.002

Kılıçoğlu, İ., & Yıldız, Z. (2019). Yerel Kalkınmada Turizm Sektörünün Rolü ve Bartın İli ÖrneğiIn Local Progress The Role’s Of Tourısm Sector And The Example Of Bartın Provınce. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 604- 628. https://doi.org/10.20875/makusobed.455034

Meyer, D. F., & Meyer, N. (2015). The role and impact of tourism on local economic development: a comparative study: tourism and leisure. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 21(1.1), 197-214.

Meydan Uygur, S. ve Baykan, E. (2007). “Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 30-49. https://doi.org/10.17123/atad.439139

Meyer-Stamer, J. (2006). The hexagon of local economic development and LED in South Africa. Mesopartner Working Paper No. 5. Duisburg, Germany.

Modeste, N.C. (1995). The impact of growth in the tourism sector on economic development: The experience of selected Caribbean countries. Economia Internationale, 48, 375-385. Organization of American States (OAS) (2010). Tourism as an economic development tool. www.oas.org/dsd/publications/unit/oea78e/ch10.htm (02.09.2019).

Öcal, T. ve Altuner, H. (2014). The Importance of Historical and Cultural Heritage of Niğde in Terms of Cultural Geography. Current Urban Studies, 2, 74-82. https://doi.org/10.4236/cus.2014.21008

Uğurlu, Ö. ve Somoncu, M. (2018). Niğde Kentinde Kültürel Miras ve Kentsel Kimliğin Korunması Konusunda Bir Araştırma. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 991-1010.

Ulusan, E. (2016). Türkiye’de Kültürel Miras Alanlarında Yönetim Planlaması Deneyimi. İdealkent, 7(19), 372-401.

Richardson, R.B. (2010). The Contribution of Tourism to Economic Growth and Food Security. USAID, Office of Economic Growth, Mali.

Rogerson, C. M. (2005). Unpacking tourism SMMEs in South Africa: structure, support needs and policy response. Development Southern Africa, 22(5), 623-642. https://doi.org/10.1080/03768350500364224

Somuncu, M., Yiğit, T. (2010). “World Heritage Sites in Turkey: Current Status and Problems of Conservation and Management”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 8(1):1-26. https://doi.org/10.1501/cogbil_0000000103

Steiner, C. (2006). Tourism, poverty reduction and the political economy: Egyptian perspectives on tourism’s economic benefits in a semi-rentier state. Tourism Hospitality Planning and Development, 3 (3), 161-177. https://doi.org/10.1080/14790530601132286

Şimşek, G., (2017). Examining the role of cultural landscape in regional development: defining criteria and looking at Ephesus. ICONARP International Journal of Architecture & Planning Received, 5 1, 42-65. https://doi.org/10.15320/iconarp.2017.17

UNCSD, N. (1999). Sustainable Tourism: A Non-Governmental Organization Perspective: Background Paper, New York: Department of Economic and Social Affairs, Commission on Su stainable Development, 4.

UNWTO (2011). Annual Report. https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284415366 (Erişim Tarihi: 14.01.2020). https://doi.org/10.18111/9789284415366

Van Zyl, J. (1994). Development management: a training perspective. Halfway House: DBSA

Yücel, R., Şengül, S., Kurnaz, A., 2017. Turizm Destinasyonlarının Unesco Dünya Miras Listesine Girişinde Paydaşların İş Birliğinin Rolü: Mudurnu Örneği, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 733-750. http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0300983001536913522.pdf, (Erişim Tarihi: 03.12.2019). https://whc.unesco.org/en/about/, (Erişim Tarihi: 06.11.2019). http://whc.unesco.org/en/tentativelists/state=tr, (Erişim Tarihi: 06.11.2019). https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5731/, (Erişim Tarihi: 06.11.2019). http://www.unesco.org.tr/Pages/96/2/UNESCO, (Erişim Tarihi: 11.11.2019). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/nigde/gezilecekyer/aleddn-cam, (Erişim Tarihi: 05.11.2019). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/nigde/gezilecekyer/nigde-kalesi, (Erişim Tarihi: 05.11.2019). http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11352/1464/Akmaydal%20.pdf?sequence =1, (Erişim Tarihi: 03.01.2020). https://kvmgm.ktb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.01.2020).

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ