Nepotizm ve Örgütsel Sinizm İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

İnsanoğlu ihtiyaçlarını karşılamak ve daha iyi bir yaşam düzeyine sahip olabilmek için çalışmak zorundadır. Çalışma hayatı yapılan işin doğası gereği çoğu zaman birden fazla bireyi kapsamaktadır. Bu durum bizleri örgütsel konuları incelemeye yöneltmektedir. Nitekim bu çalışmada da söz konusu konulardan nepotizm ve örgütsel sinizm ile aralarındaki ilişki incelenmektedir. Nepotizm, işin gerektirdiği niteliklere sahip olmayan kişilerin sadece akrabalık ilişkileri esas alınarak istihdam edilmesi veya terfi ettirilmesi durumudur. Örgütsel sinizm ise, bireyin örgütü hakkındaki olumsuz düşüncelerini ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, nepotizmin, örgütsel sinizmin boyutları olan bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyutlarla ilişkisini incelemektir. Bu amaçla Adana İli Seyhan İlçesi’ndeki bir kamu kuruluşunun bölge müdürlüğü ve bağlı birimlerindeki çalışanlar ile görüşülerek veriler toplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre nepotizm ile örgütsel sinizmin bilişsel boyutu arasında anlamlı ve ters yönlü bir ilişkiye rastlanmıştır. Bununla birlikte, nepotizm ile örgütsel sinizmin duyuşsal ve davranışsal boyutları arasında bir ilişkiye rastlanmamıştır. Araştırmaya katılanlar kamu personelidir. Türkiye’de kamu personeli alımı sınavla yapılmakta olup, işe alımda nepotizm ciddi bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak işe alımlardan sonraki aşamalarda örneğin; terfi, ödüllendirme gibi süreçlerde liyakatten ziyade nepotist etki sonucunda alınmış kararlar görülmektedir. Araştırma mevcut çalışanlara yapılmış olup katılımcıların tümü terfi, ödül gibi temel süreçleri yaşamaktadır. Bu bağlamda araştırma; işe alım sonrası süreçlerde nepotizm algısı var mı? Eğer var ise bu algının çalışan üzerinde sinizm açısından bir etkisi olmuş mu? sorularına odaklanmıştır. Ancak eldeki veriler incelendiğinde araştırmaya konu edilen kamu kurumunda bir hipotezin kısmen kabulü dışında böyle bir ilişkinin varlığı reddedilmiştir.

A Research on the Relation Between Nepotism and Organizational Cynicism

The human beings must work to afford their needs and have better life standards. The working places consist of more than one worker mostly. This situation leads us to examine organizational issues. As a matter of fact, this study examines nepotism and organizational cynicism and the relationship between them. Nepotism is the situation where people who do not have the qualifications required by the job are employed or promoted only on the basis of kinship relations. Organizational cynicism expresses the negative thoughts of the individual about his organization. The aim of this study is to examine the relationship of nepotism with the dimensions of organizational cynicism, cognitive, affective and behavioral dimensions. For this purpose, data was collected by discussing with the employees of the regional directorate and affiliated units of a public institution in Seyhan District of Adana Province. According to the findings obtained as a result of the research, a significant and inverse relationship was found between nepotism and the cognitive dimension of organizational cynicism. However, no relation was found between nepotism and the affective and behavioral dimensions of organizational cynicism. Turkey is in the public reception staff made the exam, nepotism does not constitute a serious problem in hiring. However, in the stages after recruitment, for example; In processes such as promotion and rewarding, decisions taken as a result of nepotist influence rather than merit are observed. The research has been made for existing employees and all of the participants experience basic processes such as promotion and reward. In this context, research; Is there a perception of nepotism in postemployment processes? If so, did this perception have an impact on the cynicist? focused on questions. However, when the available data were examined, the existence of such a relationship was rejected, except for the partial acceptance of a hypothesis in the public institution subject to the study.

PDF

___

Asunakutlu, T. ve Avcı, U. (2009). “Nepotizm-İş Tatmini İlişkisi: Aile İşletmelerinde Bir İnceleme”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Osmangazi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Eskişehir. https://doi.org/10.17494/ogusbd.88512
Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. In Eastern Academy of Management Proceedings, 2, 150-153.
Büte, M. (2011). Kayırmacılığın Çalışanlar Üzerine Etkileri İle İnsan Kaynakları Uygulamaları İlişkisi: Türk Kamu Bankalarına Yönelik Bir Araştırma/The Relationship Between the Effects of Nepotism on the Employees and Human Resource Practices: A Research on Turkish Publ. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 383-404. https://doi.org/10.20875/makusobed.290644
Dean Jr, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management review, 23(2), 341-352. https://doi.org/10.5465/amr.1998.533230
Özkanan, A., & Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 179-206.
Özüren, Ü. (2017). Tekstil işletmelerinde nepotizm uygulamalarına bağlı olarak üretkenlik karşıtı davranışlar ve sonuçları (Doctoral dissertation, İstanbul Kültür Üniversitesi/SosyalBilimler Enstitüsü/İşletme Anabilim Dalı/İşletme Bilim Dalı).
Eryeşil, K., Fındık M. (2011). “Örgütsel Sinizm”, Örgüt Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Güncel Konular”, Edt: Aykut Bedük, Atlas Akademi, Konya, 97-118.
Gövez, E. (2013). Örgütsel Sinizm ve Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Arasındaki İlişki-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Gül, H.; Ağıröz, A. (2011). “Mobbing ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 8(3), 27-47.
James, M. S. L. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of the Potential Positive and Negative Effects on School Systems. Retrieved from http://purl.flvc.org/fsu/fd/FSU_migr_etd-3639.
Johnson, J. L., & O'Leary‐Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 24(5), 627-647. https://doi.org/10.1002/job.207
Karagöz Y., Kösterelioğlu İ. (2008), “İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu İle Geliştirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
Karakaş, M., & Çıçek, H. (2009). Vergi Yükümlülerinin Yolsuzluğa İlişkin Tutum ve Tepkileri: Gaziantep Örneği. Sosyoekonomi, 9(1), 48-76.
Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6.
Kiechel, W. (1984). How to relate to nepotism. Fortune, 119, 143-144
Polat, G. (2012). Örgütlerde nepotizmin örgütsel adalet algısı ile ilişkisinin tespitine yönelik bir araştırma. (Unpublished master's thesis) Dumlupınar University, Institute of Social Sciences, Istanbul.
Polatcan, M., (2012). “Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişki,” Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Tokgöz, N., Yılmaz, H. (2008). “Örgütsel sinizm: Eskişehir ve Alanya’daki otel işletmelerinde bir uygulama” Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 238-305. https://doi.org/10.18506/anemon.408477
Yurdugül, H. (2005), Faktör Analizinde KMO ve Bartlett Testleri Neyi Ölçer?, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
Yıldırım, M . (2013). Kamu yönetiminin kadim paradoksu: nepotizm ve meritokrasi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2), 353-380. https://doi.org/10.18026/cbusos.11047

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ