Türkiye’de Uygulanan Faiz Oranı Politikalarının Ekonomik Büyüme Sürecine Etkileri

Büyüme tarihsel süreç içerisinde bir ülke ekonomisinin performansının ölçülmesinde kullanılan en önemli değişkenlerden biridir. Özellikle günümüz dünyasında uygulanan faiz oranı politikaları ve bu politikaların ülkedeki büyüme sürecine etkileri gelişmeye çalışan ülkeler için büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, çalışmada faiz oranı politikalarının Türkiye ekonomisinin büyüme süreci üzerinde etkisinin olup olmadığının araştırılmıştır. Çalışma kapsamında faiz ve büyüme arasındaki ilişki, faiz oranı ve GSYİH değişkenleri arasındaki uzun ve kısa dönemli ilişkiler çerçevesinde incelenmiştir. 2002-2018 yılları arası dönemi kapsayan çalışmanın araştırma periyodunda finansal kriz dönemleri yer aldığı için yapısal kırılmaları göz önüne alan testlere de yer verilmiştir. Çalışmada uygulanan çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi sonucunda, kırılmaların var olduğu ve serilerin düzeyde durağan olmayıp, birinci farkı alındığında durağan hale geldikleri görülmüştür. Test yöntemi tarafından tespit edilen yapısal kırılma tarihlerine incelendiğinde; 2008 küresel ekonomik krizinin etkisine rastlandığı gibi, son olarak 2012, 2014 ve 2017’deki ekonomik ve politik dalgalanmalarının etkilerini de görmek mümkündür. Seriler arasındaki uzun dönem eşbütünleşme katsayıları FMOLS (Full Modified OLS) yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonuçları faiz oranı değişkeni ve GSYIH arasında istatistik anlamlı negatif yönlü ilişkinin olduğunu göstermektedir. Granger nedensellik analizi sonucunda ise faiz oranının GSYIH değişkeni üzerinde bir Granger nedensellik ilişkisi bulunmadığı, buna karşılık GSYIH değişkeninin yani büyümenin uygulanan faiz oranı politikaları üzerinde bir nedensellik ilişkisine sahip olduğu anlaşılmıştır. Böylece çalışmada tek yönlü bir nedensellik ilişkisi belirlenmiştir.

Effects Of Interest Rate Policies Implemented In Turkey On Economic Growth Process

Growth is one of the most important variables used in measuring the performance of a country's economy in historical process. In particular, interest policies implemented in today's world and the effects of these policies on the growth process in the country are of great importance for the countries trying to develop. In this context, the study investigated whether the interest rate policy has an impact on the growth of Turkey's economy. Within the scope of the study, the relationship between interest and growth is examined within the framework of long and short term relationships between interest rate and GDP variables. Since the period of financial crisis took place in the research period of the study covering the 2002-2018 period, tests that take structural breaks into consideration were also included. As a result of the multiple structural fracture cointegration test applied in the study, breaks exist and the series are not stationary at their level, but they become stationary when their first difference is taken. When the structural breakage dates determined by the test method are examined; as well as the impact of the 2008 global economic crisis, it is also possible to see the effects of economic and political fluctuations in 2012, 2014 and 2017. Long-term cointegration coefficients between the series were analysed by FMOLS (Full Modified OLS) method. The results of the analysis show that there is a statistically significant negative relationship between interest variable and GDP. As a result of Granger causality analysis, there is no Granger causality relationship on the variable of interest rate to GDP, on the other hand, the GDP variable, namely growth, has a causal relationship on the applied interest rate policies. Thus, a one-way causality relationship was determined in the study.

PDF

___

Abaç, Selçuk (1980). Para Teorisinde Faiz Oranları ve Türkiye’deki Uygulama, İstanbul: İ.T.Ü. İşletme Mühendisliği Fakültesi.
Akgüç, Öztin (1999). Faizlerin Yüksekliği, Milliyet Gazetesi.
Akyazı, Haydar (2002). Türk Lirasındaki Sıfırlar ve Paradan Sıfır Atılması, KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(3-4), 41-57.
Baydur, Mehmet C. (2007). Yükselen Reel Faizler Türkiye’de Toplam Talebi Arttırır,Finans Politik &Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44(508)93.
Capistrán, Carlos; Ramos-Francia, Manuel (2009).InflationDynamıcsin Latin America, Contemporary Economic Policy,vol. 27, issue 3, 349-362.
Chen, Jing-Bin; Huang,Yu-Fang (2013). TheStudy of theRelationshipbetweenCarbonDioxide (CO2) EmissionandEconomicGrowth, Journal of International and Global Economic Studies, 6(2), December, 45-61.
Coşkun, Ali (2003). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türkiye Ekonomisi, Atatürkçü Düşünce Dergisi, 11(4), 77.
David A. Dickey; Wayne A Fuller, (1981). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series With a UnitRoot, Econometrica, 49(4):1057-72.
Easterly, William R.; Wetzel, Deborah (1989). Policy Determinants of Growth: Survey of Theory and Evidence,The World Bank, PPR WorkingPaper Series, 1(1), 343.
Ercan, Hakan (2000). Açık Ekonomi, İstikrar Tedbirleri ve Sıcak Para: Türkiye, Ankara: MPM Yayınları.
Gelb, Alan H. (1989). “Financial Policies, Growth, and Efficiency”, Country Economics Development, Policy Research Working Paper Series 202, The World Bank.
Giovanni, Julian; Shambaugh, Jay C.(2008). The Impact of Foreign Interest Rates on The Economy: the Role of the Exchange Rate Regime, Journal of International Economics, Elsevier, vol. 74(2), March, 341-361. https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2007.09.002
İncekara, Ahmet (2016). Dünya ve Türkiye Ekonomisi, İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı.
Jerumeh,Tolulope Rachael; Popoola, O.A.; Oke, M.A; Ogunnubi C.; Okoruwa V.O. (2016). Effect of Currency Fluctuations on the Economic Growth Potential of Nigeria, European Journal of Business and Management,Vol.8, No.1, 36-42.
Kapetanios, George, (2002). Unit Root Testing Against the Alternative Hypothesis of Upto M Structural Breaks, London Queen Mary Economics Working Paper No. 469.
Karluk, Rıdvan (1997). Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ezgi Kitapevi.
Kazgan, Gülten (2000). Tanzimattan XXI yy. Türkiye Ekonomisi 1. Küreselleşmeden 2. Küreselleşmeye, İstanbul: Altın Kitapevi.
Kesriyeli, Mehtap (1997). 1980’li Yıllardan Günümüze Para Politikası Gelişmeleri, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Araştırma Genel Müdürlüğü, Yayın No: 97/4
Kuşat, Nurdan (2015). Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı Sonrası Cari Açıklar ve Hizmet Sektörünün Kullanılabilirliği,Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 51. https://doi.org/10.30976/susead.302178
MacKinnon, James G. (1996). Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests, Journal of Applied Econometrics, 11, 601-618. https://doi.org/10.1002/(sici)1099- 1255(199611)11:6<601::aid-jae417>3.0.co;2-t
Maki, Daiki,(2012). Tests For Cointegration Allowing For an Unknown Number of Breaks, Economic Modelling, 29(5): 2011-2015. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.04.022
Oduncu, Arif; Ermişoğlu, Ergun; Akçelik, Yasin (2013). Merkez Bankasının Yeni Enstrümanı Rezerv Opsiyonu Mekanizması ve Kur Oynaklığı, Bankacılar Dergisi, 86,42-52.
Öztürk, Serdar; Gövdere, Bekir (2010). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1) 377-397. https://doi.org/10.18657/yecbu.57444
Paya, Merih (2007). Para Teorisi ve Para Politikası, İstanbul: Filiz Kitabevi.
Perron, Pierre, (1989). The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis, Econometrica, 57(2): 1361-1401. https://doi.org/10.2307/1913712
Peter C. B. Phillips; Pierre Perron (1988), Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75(2), 335-346. https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
Peterson, Wallace C. (1976). Gelir İstihdam ve Ekonomik Büyüme, (Çev. Servet Mutlu), Eskişehir: Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları. https://doi.org/10.17153/oguiibf.272308
Samuelson, Paul (1973). İktisat, (Çev: Demir Demirgil), İstanbul: Menteş Kitapevi.
Saymeh,Abdul Aziz Farid; Orabi, Marwan Mohammad Abu (2013).The Effect of Interest Rate, Inflation Rate, GDP, on Real Economic Growth Rate in Jordan, Asian Economic and Financial Review, 3(3), 341-354.
TCMB, (1999). Yıllık Rapor, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/3c9a308d-19f3-49ea8463-881cd6332ec9/1999_+Yillik_Rapor.pdf, (Erişim Tarihi:17.03.2019).
TCMB, (2007). Yıllık Rapor, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/00fc82e9-7c6c-40baabc4-9f3916d17850/07turkce.pdf, (Erişim Tarihi:17.03.2019).
TCMB, (2008). Yıllık Rapor, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/9845e257-4837-4a9a8bb6-c59ad28a416b/08turkce.pdf, (Erişim Tarihi:17.03.2019).
TCMB, (2009). Yıllık Rapor, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/95d30d54-335f-4540- 847d-9068a4322c69/09turkce.pdf, (Erişim Tarihi:17.03.2019).
Tetik, Metin; Ceylan, Reşat (2015). Faiz Koridoru Stratejisinin Hisse Senedi Fiyatları ve Döviz Kuru Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Business and Economics Research Journal, 6(4), 55- 69. https://doi.org/10.9761/jasss2963
TOBB, (2014). Ekonomik Rapor, https://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2015/71GK/ ekonomikrapor-2014.pdf, (Erişim Tarihi:17.03.2019).
TÜSİAD, (2019). 2019 Yılına Girerken Türkiye ve Dünya Ekonomisi, https://tusiad.org/tr/yayinlar/ raporlar/item/download/9173_1da6d754a529f39909573511e4e0b522,1-23. Udoka,ChrisO.;Anyingang, Roland (2012),The Effect of Interest Rate Fluctuation on the Economic
Growth of Nigeria, 1970-2010, International Journal of Business and Social Science, Vol. 3, No. 20, 295-303.
Warman, Fanny; Thirlwall, A.P. (1994). Interest-rates, Saving, Investment and Growth in Mexico 1960 - Tests of the Finacial Libralization Hypothesis, Journal of Development Studies, 30 (3), 629-649. https://doi.org/10.1080/00220389408422330
Yalçınkaya, Yusuf; Tunalı, Halil (2019). 2017-2018 Döviz Kuru Türbülansı ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın Yeni Para Politikası Araçları. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 17-36. https://doi.org/10.30784/epfad.511381

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ