H. Erdem MUMCU, Abdulkerim ÇEVİKER, Erda Nur GÜDER

Kalkınma Planları ve Hükümet Programlarında Sporun Ekonomik, Sosyal ve Siyasal Analizi

Bu çalışma, kalkınma planları ve hükümet programlarında sporun ekonomik, sosyal ve siyasal analizini incelemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar kurulan hükümetlerin politikaları ile ülke sporunun gelişimine etkisi incelenmiştir. Araştırmanın verileri doküman analizi yöntemine uygun olarak toplanmıştır. Elde edilen veriler karşılaştırma yöntemi ile yorumlanmıştır. Ülkelerin kalkınmasında ekonomik, sosyal ve siyasal faktörler oldukça önemlidir. Spora ayrılacak olan finans kaynağının bulunması gerekir. Her kalkınma planı beş yıllık süre içerisinde spor ile ilgili faaliyetler üzerinde çalışmış ve ülkemiz için gereken imkânları sağlamak adına planlar yapmış uygulamaya koymuştur. Birinci beş yıllık kalkınma planında ve dokuzuncu beş yıllık kalkınma planında sporla alakalı öngörülen hedef ve politikalara yer verilmemiştir. Son yirmi yılda sadece II. ERDOĞAN Hükümeti döneminde spor hedef ve politikalarına yer verilmemiştir. Sporun teşkilatlandırılması hükümetlerin yapılanmasına göre farklılık gösterdiği görülmektedir. Spor politikaları toplumun spor hizmetlerine ihtiyaçlarının saptanıp karşılanmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Hükümet programlarında öncelikli olarak halkın spor imkânlarına erişimi ön plana alınmıştır. Sporun devlet eliyle tesisleşmesi, amatör sporun desteklenmesi, kitle sporunun gelişimi, spor eğitmenlerinin yetiştirilmesi, spor çalışanların istihdamı, elit sporcu yetiştirme ve uluslararası organizasyonların ülkemize alınması konuları ana gündemleri oluşturmuştur. Günümüzde spor faaliyetlerin ülke içerisindeki yeri yadsınamaz düzeyde büyümüş ve gelişmiştir. Türkiye’de sportif faaliyetler devlet aracılığıyla bir kamu hizmeti olarak tanıtılıp desteklenmekte ve spor kulüplerine belirlenen oranda mali destek yapılmaktadır. Spor politikaları belirlenip faal şekilde kullanılması için kalkınma planları ve hükümet programları son derece önemli bir yere sahiptir. Sağlıklı kuşakların yetiştirilmesi ve modern toplulukların oluşturulmasında eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Spor, toplum içerisinde bireylerin sağlığını, ahlakını, eğitimini, verimliliğini, üretimini ve iş gücünü, etkileyen en önemli unsurdur. Sonuç olarak bakıldığında kalkınma planları ve hükümet programları yapılırken basit ve ilkel fikirlerden sıyrılıp günümüzde bireylerin ve sporcuların ihtiyaç duydukları kaynakları tahsis etmeleri için çağdaş fikirler çerçevesinde planların ve programların ana hatlarının belirlenip çalışılmaya başlanması daha sonra uygulamaların vatandaşlara hizmet olarak sunulması için ilke ve hedeflerin öncelik olarak belirlenmesi gerekmektedir

Economic, Social and Political Analysis of Sports in Development Plans and Government Programs

This study was conducted to examine the economic, social and political analysis of sports in development plans and government programs. In addition, the policies of the governments established since the foundation of the Republic and their effect on the development of the country's sports have been examined. The research data were collected in accordance with the document analysis method. The data obtained were interpreted with the comparison method. Economic, social and political factors are very important in the development of countries. The financial resource to be allocated to sports must be found. Each development plan has worked on sports-related activities over a period of five years and has made plans to provide the necessary opportunities for our country. In the first five-year development plan and in the ninth five-year development plan, the goals and policies foreseen in relation to sports are not included. In the last two decades, only II. During the ERDOĞAN Government, sports goals and policies were not included. It is seen that the organization of sports differs according to the structuring of governments. Sports policies play an important role in determining and meeting the needs of the society for sports services. Public access to sports facilities has been prioritized in government programs. The main agenda is the establishment of sports by the state, supporting amateur sports, the development of mass sports, training of sports trainers, employment of sports employees, training of elite athletes and international organizations. Today, the place of sports activities in the country has grown and developed at an undeniable level. Sports activities in Turkey are promoted and supported as a public service through the state, and financial support is provided to sports clubs at a specified rate. Development plans and government programs have an extremely important place in determining sports policies and using them actively. It is an integral part of education in raising healthy generations and creating modern communities. Sports is the most important factor affecting the health, morals, education, productivity, production and workforce of individuals in society. As a result, while developing development plans and government programs, it is necessary to outline the plans and programs within the framework of contemporary ideas in order to get rid of simple and primitive ideas and to allocate the resources needed by individuals andathletes today, and then the principles and targets should be determined as priority in order to serve the applications to the citizens.

PDF

___

Akbulut, E. (2020). Sağlık harcamaları ve gelir dağılımı ilişkisi: Türkiye ve OECD ülkeleri karşılaştırmalı analizi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 6(3). 137-155
Bayraktar, C. (2003). Sosyal yapı özelliklerinin spora etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18(1). 67-74
Berg, B.L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nicel araştırma yöntemleri. H. Aydın (Çev, Edt): Eğitim Kitabevi.
Cankalp, M. (2005). Sporda yönetim ve organizasyon. Nobel Yayın.
Cerrahoğlu, N. (2016). Spor ekonomisi bilim dalının gelişim analizi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 309-329.
Çalışkan, B. (2019). Türkiye ve TRC1 bölgesi'nde kadın istihdamının mukayeseli analizi [Yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çapar, U., & Yayla, N. (2019). Türkiye’de bölgelerarası gelir dağılımı yakınsaması: mekânsal ekonometrik analiz. Uluslararası iktisadi ve idari incelemeler dergisi, (25), 283-302.
Çelik, A. (2006). Spor işletmelerinin yönetim süreçleri açısından incelenmesi ve ekonomik perspektifte değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Çırka, S. (2016). Küreselleşme çerçevesinde Türkiye’de uygulanan spor ekonomisi politikaları üzerine bir inceleme [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Denzin, N.K. & Lincoln, V.S. (1998). The lanscape of qualitative research: Theories and issues. Thousand Oaks: Sage
Durmuş, M. (2008). Kamu ekonomisi. Gazi Kitabevi.
Dutta, S. (2006). Introductory economics (micro and macro) for class xii. New age ınternational Publishers.
Eroğlu, Y. S., Karakuş, S., & Işık, U. (2006). Türk spor politikalarında güncel sorunların incelenmesi. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2),186-201.
Gök, Y., & Sunay, H. (2010). Türkiye ve Fransa’da uygulanan spor yönetiminin kamu yönetimi açısından karşılaştırılması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 7-16.
Gökduman, Ç., & Demir, F. (2019). Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın tarihsel süreç içerisindeki değişim evreleri: inceleme. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 27-35.
Gündoğdu, C., & Devecioğlu, S. (2008). Spor hizmetlerinin genel ekonomi çerçevesinde görünümü. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 6(2), 117-124.
Güven, Ö. (1996). Türkiye'de cumhuriyet döneminde beden eğitimi ve spor öğretmeni yetiştiren okulların eğitimini hazırlayıcı çalışmalar. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 70-82.
http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/08_BedenSporIstanbulOlimpiyatlar%C4%B1.pdf
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2019-33661
https://shgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/112/105/Tarihce
https://shgm.gsb.gov.tr/Sayfalar/175/105/Istatistikler
https://sozluk.gov.tr/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bosman_Kurallar%C4%B1
https://tr.wikipedia.org/wiki/Jean-Marc_Bosman
https://www.cka.org.tr/uploads/strategy_v/spor_oik.pdf
https://www.gsb.gov.tr/public/edit/files/Mevzuat/ulusal_genclik_ve_spor_politikasi.pdf
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6222.pdf
https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/
https://www.sbb.gov.tr/ozel-ihtisas-komisyonu-raporlari/
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_10.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_3.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_4.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_5.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_6.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_7.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_8.pdf
https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_9.pdf
İnan, T. (2018). Spor Ekonomisi. Y. Taşkıran (Yay. Haz.). Spor bilimlerine giriş ve beden eğitimi ve sporun temelleri (s. 342-345). Ergun Yayınevi
Katırcı, H., Çağlarırmak Uslu, N., Kaytancı, U. B., Özata, E. & Ergeç, E. (2015). Spor Endüstrisi ve Ekonomisi. N. Çağlarırmak Uslu (Yay. Haz.). Spor ekonomisi (s.3- 21). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Menteş, A. C. (2017). Türkiye’nin liberalleşme sürecinde spor basının ekonomi politiği ve üç büyük futbol kulübüne yönelik haberler özelinde spor haberciliği [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mumcu, H.E. (2018). Engelli spor politikası (Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye karşılaştırması). Akademisyen Kitapevi.
Mumcu, H.E., Aligül, B., Karakullukçu, Ö.F., & Paktaş, Y. (2021). Büyükşehir belediyelerinin sportif ve rekreatif hizmetlerinin niteliklerinin incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(36), 2841-2867.
Saatçioğlu, C. (2013). Spor ekonomisi teori, politika ve uygulama. Gazi Kitabevi.
Sahin, C. K. (2012). Crisis at football market after the bosman: are competition exemptions admissible for football. Ankara B. Rev., 5(61).
Sarıgül, Ö. (2019). Eğitim harcamaları, sağlık harcamaları ve milli gelir ilişkisi: oecd ülkeleri için panel bootstrap modelleri [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarol, H. (2019). Spor ekonomisi. A. A. Yetim (Yay. Haz.). Yönetim ve spor (461-502). Gazi Kitabevi.
Sivrikaya, Ü. K., & Demir, A. (2019). Türkiye'de 2001 yılı ve sonrasında uygulanan spor ekonomisi politikalarına yönelik bir değerlendirme. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 10(23), 126-136.
Sunay, H. (2003). Türk spor politikasına analitik bir bakış. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 39-42.
Sunay, H. (2017). Spor yönetimi, (3. baskı). Gazi Kitabevi
Şenol, Z. (2018). Spor ekonomisinde futbol taraftarlarına yönelik kişilik ve taraftarlık analizi [Yüksek lisans tezi]. Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem XXII, Toplantı 3, c. 1 (Kasım 2002), 1.
Ünsal, E. (2007). İktisada giriş. İmaj Yayınevi
Yetim, A. A. (2000). Sosyoloji ve spor. Top-Kar Matbaacılık.
Yetim, A. A. (2019). Türkiye’nin spor politikaları. A. A. Yetim (Yay. Haz). Yönetim ve spor (s. 421- 429). Gazi Kitabevi.
Yıldırım, O. (2014). Ankara'daki özel spor merkezlerine devam eden bireylerin spor ekonomisine katkısı [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Zenginer, H. O. (2017). Spor ekonomisinde kamusal regülasyonlar ve Türkiye değerlendirmesi [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ