HAVA YOLU İŞLETMELERİNDE FİNANSAL PERFORMANS: AVRUPA MERKEZLİ DÖRT GELENEKSEL HAVA YOLU İŞLETMESİNDE TOPSIS UYGULAMASI

Bu çalışmanın amacı, TOPSIS yöntemini kullanarak Avrupa'da bulunan dört büyük geleneksel havayolunun finansal performansını ölçmektir. Havayollarının geleceklerini doğru bir şekilde yönetebilmek için finansal performanslarını ölçmeleri gerekmektedir ve bu ölçümler sonucunda atılacak adımlar belirlenmelidir. Bu çalışmada, Türk Hava Yolları, Air France-KLM, British Airways ve Lufthansa'nın finansal performansı ilk kez TOPSIS kullanılarak ve 2013 ve 2018 yılları arasındaki finansal verilere göre ölçülmüştür. Değerlendirmeyi yeterli ve doğru hale getirmek için altı yıllık bir inceleme yapılmıştır. İlgili havayollarının 2013 ve 2018 yılları arasındaki mali tabloları kullanılmıştır. Bilanço ve gelir tablolarından elde edilen veriler gerekli işlemler yapılarak finansal performans göstergelerine dönüştürülmüştür. TOPSIS daha sonra finansal performans göstergelerine uygulanmıştır. Çalışmada finansal oranlar hesaplanmış, daha sonra hesaplanan oranlar; TOPSIS yöntemi kullanılarak genel şirket performansını gösteren tek bir puana çevrilmiştir. Hesaplanan performans puanları işletmelerin sıralanmasında kullanılmıştır. Çalışma, havayollarının performans puanlarının genel olarak analiz dönemi boyunca değiştiğini gözlemlemiştir. Bununla birlikte, toplam altı yıllık süreye bakıldığında, Air France-KLM ortaklığı, dört farklı yılda ilk sırada yer alarak belirgin bir farklılık gösterdi. Lufthansa ayrıca dört farklı yılda ikinci sırada yer alarak bir sapma gösterdi. British Airways, altı yıl boyunca farklı sıralarda yer alırken, Türk Hava Yolları altı yıllık sürenin ilk beş yılında üçüncü ve dördüncü sırada yer aldı ve son yılda 2018'de ilk sırayı aldı.

FINANCIAL PERFORMANCE IN AIRLINES: APPLICATION OF TOPSIS IN FOUR EUROPE-BASED TRADITIONAL AIRLINES

The purpose of this study was to measure the financial performanceof four large traditional airlines based in Europe using TOPSIS method.Airlines need to measure their financial performance in order toaccurately manage their future and the steps to be taken as a result ofthese measurements should be determined. In this study, the financialperformance of Turkish Airlines, Air France-KLM, British Airways andLufthansa was measured for the first time using TOPSIS and based onthe financial data between 2013 and 2018.A six-year review was conducted to make the assessment sufficientand accurate. The financial statements between 2013 and 2018 of theconcerned airlines were utilized. The data obtained from the balancesheets and income statements were converted into financial performanceindicators by performing necessary operations. TOPSIS was then appliedto the financial performance indicators. To achieve the stated objective,financial ratios were calculated and then the TOPSIS was used totranslate the values to a single score showing overall companyperformance. The calculated performance scores were then used toclassify the enterprises.The study observed that the performance scores of airlinesgenerally fluctuated during the analysis period. However, looking at theoverall six-year period, the Air France-KLM partnership showed a distinctdivergence by ranking first in performance in four different years.Lufthansa also displayed a divergence by ranking second place in fourdifferent years. British Airways, on the other hand, ranked in differentpositions over the six-year period while Turkish Airlines ranked third andfourth in the first five years of the six-year period and rose to first placein the last year, 2018.

PDF

___

Akgün, M., & Temür, A. S. (2016). Bıst Ulaştırma Endeksine Kayıtlı Şirketlerin Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı.
Akkaya, G. C. (2004). Finansal Rasyolar Yardımıyla Havayolları İşletmelerinin Performansının Değerlendirilmesi. D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi.
Aydın, N., Şen, M., & Berk, N. (2014). Finansal Yönetim-I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Behn, B. K., Riley, R. A. (1999). Using Non-financial Information to Predict Financial Performance: The Case of the U.S. Airline Industry, Journal of Accounting Auditing and Finance14: 29-56
Çabuk, P. A., Başar, D. A., Sevim, P. Ş., Karagül, Y. A., Sayılır, Y. Ö., & Erol, P. C. (2013). Mali Analiz . Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Davilla, A., Venkatachalam, M., (2004). The Relevance of Nonfinancial Performance Measures for CEO Compensation:Evidence from the Airline Industry, Review of Accounting Studies, 9:443- 464
Dumanoğlu, S., Ergül, N. (2010). İmkb’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 101-111.
Feng, C. M., Wang, R.T. (2000). Performance evaluation for airlines including the consideration of financial ratios, Journal of Air Transport Management, Vol. 6, 133-142.
Hwang, C.L., Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. New York: Springer-Verlag
O'connor, W. E. (2001). An Introduction To Airline Economics. Praeger Publishers, Sixt Edition.
Ömürbek, V., & Kınay, B. (2013). Havayolu Taşımacılığı Sektöründe Topsıs Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.
Öncü, M. A., Çömlekçi, İ., & Coşkun, E. (2013). Havayolu Yolcu Taşıma İşletmelerinin Finansal Etkinliklerinin Ölçümüne İlişkin Bir Araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi.
Özdemir, A. İ., & Seçme, N. Y. (2009). İki Aşamalı Stratejik Tedarikçi Seçiminin Bulanık Topsıs Yöntemi İle Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 80.
Pestana, B. C., Wanke, P. (2015). An analysis of African airlines efficiency with two-stage TOPSIS and neural networks. Journal of Air Transport Management, Elsevier, vol. 44, pages 90-102.
Riley, A. R., Pearson, T., Trompeter, G. (2003). The value relevance of non-financial performance variables and accounting information: The case of the airline industry. Journal of Accounting and Public Policy, 22(3):231-254
Torlak, G., Sevkli, M., Sanal, M., & Zaim, S. (2011). Analyzing business competition by using fuzzy TOPSIS method: An example of Turkish domestic airline industry. Expert Systems with Applications.
Wang, Y.J., (2008), “Applying FMCDM to Evaluate Financial Performance of Domestic Airlines in Taiwan”, Expert Systems with Applications, 34(3), 1837-1845
Wells, A. (1999). Air Transportation a Management Perspective. California: Wadsworth Publishing Company.
http://investor.turkishairlines.com/tr. (2017, Aralık). http://investor.turkishairlines.com/tr:
http://investor.turkishairlines.com/tr/mali-veriler/yillik-raporlar/1/tum-yillar adresinden alındı http://www.airfranceklm.com. (2017, Aralık).
http://www.airfranceklm.com: http://www.airfranceklm.com/en/finance/publications adresinden alındı http://www.iairgroup.com. (2017, Aralık). http://www.iairgroup.com:
http://www.iairgroup.com/phoenix.zhtml?c=240949&p=irol-reportsannual adresinden alındı https://investor-relations.lufthansagroup.com. (2017, Aralık).
https://investorrelations.lufthansagroup.com: https://investorrelations.lufthansagroup.com/en/finanzberichte/annual-report/ adresinden alındı

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ