BOLU İLİNDE NÜFUSUN GELİŞİMİ VE NÜFUS HAREKETLERİ (1927 – 2018)

Bolu, medeniyet tarihi çok eski bir il olmakla beraber özellikle 1999’da peş peşe yaşanan 2 büyük deprem sonrasında günümüzdeki şeklini kazanmış, kısa denilebilecek bir sürede neredeyse tüm Beşeri ve İktisadi Coğrafya şartları değişmiş bir ilimizdir. Bununla birlikte Merkez ilçedeki üniversitenin özelde ilçe, genelde ise il nüfusunda önemli bir paya sahip oluşu ile demografik hareketliliğe neden olduğu da özellikle belirtilmesi gereken bir husustur. Genel olarak Bolu’da yaşanan bu değişim ve de dönüşüm Türkiye’de çok az ilde gerçekleşmiştir. Geçmişe kıyasla nüfusu oldukça azalmış olan Bolu’nun, bir kısım ilçelerinde ise nüfus çok daha hızlı bir şekilde azalma göstermiştir. Nüfustaki küçülme özellikle Dörtdivan, Seben ve Kıbrısçık’ta kendini daha da fazla belli etmektedir. Bu çalışmada da Cumhuriyet tarihi boyunca Bolu il geneli ve ilçeler özelinde nüfusun değişimi, 1999’dan sonra Düzce’nin ayrılması ile ortaya çıkan yeni idari taksimata göre Bolu nüfusu ve nüfusun yapısal özellikleri Nüfus Coğrafyası odağında ele alınmıştır. Bu kapsamda il ve ilçeler ölçeğinde nüfus miktarları ve değişimi ve artış hızları, kır – şehir nüfusları, nüfus yoğunlukları, nüfusun yapısal özellikleri (Cinsiyet, yaş yapısı, okur yazarlık durumu), nüfusun il genelindeki dağılımı ve nüfus hareketliliği incelenmiştir. Ayrıca il genelinde nüfusun yapısı, dağılımı ve de hareketliliği noktasında da etkili olan faktörler irdelenerek yapılması gerekenler noktasında çıkarımlarda bulunulmuştur.

POPULATION DEVELOPMENT AND MOVEMENTS IN BOLU PROVINCE (1927 – 2018)

Although Bolu is a very old city, the history of civilization has gained its present shape especially after two major natural disasters (Earthquake) in 1999, and almost all of the Human and Economic Geography conditions of the province have changed in a short time. This change and the transformation in Bolu has occured very few provinces in Turkey. The population of Bolu has decreased considerably compared to the past and in some districts the population has decreased more rapidly. In this study, the population change in Bolu during the history of the Republic and the structural features of the population according to the new administrative division that emerged after the separation of Düzce after 1999 were discussed in the focus of Population Geography. In this context, the change of population, rural – city populations, population densities, structural characteristics of the population (Gender, age structure, literacy status), distribution of population across the province and population mobility were examined. In addition, the factors affecting the structure, distribution and mobility of the population in the province have been examined and inferences have been made about the things to be done.

___

  • Anonim, (2011). “İstatistiklerle Bolu 2010”, Bolu Valiliği, Kocaeli Gazetecilik ve Yayın A.Ş., s. 121, Kocaeli.
  • Anonim, (2019). “Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi 2018 Yılı İdare Faaliyet Raporu”, http://www.ibu.edu.tr/template/contents/baibu-2018-faaliyet-raporu_4483858.pdf (Son erişim: 05.07.2019).
  • Bulut, İ., (2000). “Yozgat’ın Nüfus Coğrafyası Özellikleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 4, s. 19 – 54, Erzurum.
  • Darkot, B., (1954). “Türkiye’de Nüfus Hareketleri”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 5 – 6, İstanbul.
  • Doğan, M., (2011). “Türkiye’de Uygulanan Nüfus Politikalarına Genel Bakış”, Marmara Coğrafya Dergisi, s. 293 – 307, İstanbul.
  • Doğan, M., (2013). “Mengen Havzası’nın Nüfus Gelişimi ve Sorunları”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölüm Dergisi, s. 22 – 38, İstanbul.
  • Emiroğlu, M., (1977). “Bolu’da Yaylalar ve Yaylacılık”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Yayınları No: 272, s. 238, Ankara.
  • İslam Ansiklopedisi (2001). “Bursa Maddesi”, https://islamansiklopedisi.org.tr/bursa (Son erişim: 05.07.2019).
  • Kaya, D. S., (2019). “XIX. Yüzyılda Bolu Şehrinin Tarihi Coğrafyası”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, s. 361, İstanbul.
  • Koyuncu, A., (2014). “Tuna Vilâyeti’nde Nüfus ve Demografi (1864 – 1877)”, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7023, Turkish Studies, Vol. 9/4, p. 675 – 737, Ankara.
  • Köksal, A., (2000). “Türkiye 1997 Genel Nüfus Sayımı Sonuçları Hakkında Düşünceler”, Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Dergisi, S. 40, s. 213 – 218, Ankara.
  • Özözen Kahraman, S., (2006). “Çanakkale’de Demografik Geçiş Dönemleri, Nüfus Hareketleri ve Gelecek Projeksiyonlar”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, s. 141 – 161, Çanakkale.
  • Özözen Kahraman, S., (2008). “Gelibolu Yarımadası Nüfus Coğrafyası”, Çantay Kitabevi, s. 116, İstanbul.
  • Sergün, Ü., (1986). “Kocaeli Yarımadasında Kırsal Yerleşme”, Edebiyat Fakültesi Yayın No: 3370, İstanbul.
  • Sertkaya Doğan, Ö., (2017). “Saray’ın Nüfus Özellikleri”, Memleket Pusulası Saray, (Ed. Prof. Dr. Özlem Sertkaya Doğan), EBY Yayınları, s. 138 – 154, İstanbul.
  • Sertkaya Doğan, Ö., (2018). “Türkiye’de 2040 ve 2060 Nüfus Projeksiyonlarına Göre Demografik Fırsatlar”, Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, s. 26 – 42, Elazığ.
  • Tandoğan, A., (1998). “Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu”, Lega Kitabevi, s. 178, Trabzon.
  • Taşlıgil, N., (1992). “Manisa İlinin Nüfus Gelişimi ve Özellikleri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, s. 227 – 240, Samsun.
  • Taşlıgil, N., (1993). “Kastamonu İlinin Nüfus Gelişimi ve Türkiye Nüfus Hareketleri İçerisindeki Yeri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 28, s. 215 – 224, İstanbul.
  • TÜİK, (2019). ADNKS Sonuçları, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Son erişim: 05.07.2019).
  • Yakar, M., (2014). “Türkiye’de İlçelere Göre Medyan Yaş Dağılımının Mekânsal ve İstatistiksel Analizi”, DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7447, Turkish Studies, Vol. 9, p. 559 – 591, Ankara.