Grafik Tasarım Alanındaki Araştırma Eğilimlerinin Lisansüstü Tezlere Dayalı Olarak İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, grafik tasarım alanındaki araştırma eğilimlerinin, lisansüstü tezler temelinde incelenmesidir. Bu kapsamda araştırma verileri; yayınlanma yılları, türleri, danışmanların akademik unvanları, üniversite, anabilim/anasanat dalları ve konuları açısından analiz edilerek betimlenmiştir. Araştırmada ölçüt örnekleme yöntemi benimsenmiştir. Örneklem olarak seçilme kriteri, Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nin resmi internet sayfasında detaylı arama bölümünde yer alan konu sekmesine “grafik tasarım” anahtar kelimesiyazıldığında görüntülenmedir. Araştırma kapsamında Türkiye’de lisansüstü eğitim veren enstitülerin çeşitli anabilim/anasanat dallarınca grafik tasarım alanında hazırlanan, YÖK Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından 2006-2018 yılları arasında onaylanan ve arşivlenen toplam 536 lisansüstü tez incelenmiştir. İncelenen lisansüstü tezlerin 432’si yüksek lisans, 39’u doktora, 65’i ise sanatta yeterlilik tezidir. Araştırma sürecinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemeyöntemi benimsenmiş, verilerinçözümlenmesisürecinde içerik çözümlemesi yöntemlerinden kategorisel çözümleme kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ulaşılan veriler yüzde ve frekanslar hâlinde özetlenmiştir. Araştırma sonuçları, örneklem grubuna dâhil edilen lisansüstü tezlerin, konuları bakımından 18 kategori altında incelenebileceğini göstermiştir. Bunlar; grafik tasarım eğitimi, bilgisayar destekli tasarım, disiplinlerarası çalışmalar, grafik dil, etik, görüş, afiş, ambalaj tasarımı, bilgilendirme tasarımı, anlam temelli çözümlemeler,görsel kimlik/marka kimliği, grafik üretim teknikleri, kitap/dergi, kuramsal çalışmalar, masaüstü yayıncılık, çoklu ortam, reklam grafiği ve tipografidir. Araştırma grafik tasarım alanındaki tezlerin 37 farklı anabilim/anasanat dalında hazırlandığını, tezlerin yıllara göretutarlı bir artış ya da azalış göstermediğini, üniversiteler arasında yayınlanan tez sayıları açısından ciddi farklılıklar olduğunu, tezlerin yaklaşık yarısının ilk üç sırada yer alan üniversitelere ait olduğunu göstermiştir.

Investigation of Research Tendencies in Graphic Design Field Based on Postgraduate Theses

The aim of this study is to examine research trends in graphic design on the basis of postgraduate theses. In this context, research data; it has been analyzed and described in terms of years of publication, types, academic titles of consultants, departments and subjects. Criterion sampling method was adopted inthe study. The criterion for selection as a sample is to be displayed when the keyword “graphic design” is entered in the subject tab in the detailed search section of the official website of the Higher Education Council (YÖK) National Thesis Center. Within this research 536 postgraduate theses that prepared in the field of graphic design between 2006-2018 by various departments of graduate education institutes in Turkey were examined. These theses were approved and archived by YÖK Documentation Department. The distribution of these postgraduate theses examined is as follows: 432 are master's, 39 are doctorate and 65 are proficiency in art thesis. In the research process, document analysis method, one of the qualitative research methods, was adopted, and categorical analysis, one of the content analysis methods, was used in the analysis of the data. The data obtained within the scope of the research were summarized in terms of percentages and frequencies. The results of the research showed that the postgraduate theses included in the sample group can be examined under 18 categories in terms of their subjects. These categories are; graphic design education, computer aided design, interdisciplinary studies, graphic language, ethics, opinion, poster, packaging design, information design, meaning-based analysis, visual identity / brand identity, graphic production techniques, book-magazine, theoretical studies, desktop publishing, multimedia, advertising graphic and typography. The research showedthat the theses in the field of graphic design were prepared by 37 different departments that the theses did not show a consistent increase or decrease over the years. There were serious differences between the universities in terms of the number of theses published, and that nearly half of the theses belong to the first three universities.

PDF

___

Akdenizli, F. (2008). 1960 Sonrası Türk grafik tasarımnda ulusal üslup sorunsalı (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Alpaydın, Y. & Erol, İ. (2017). Examination of postgraduate theses and dissertations in the field of education economics in Turkey. Marmara University Atatürk Education Faculty, Journal of Educational Sciences, 45(45), 23-41.
Altınkurt, L. (2007). Sanateğitimi ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Dergisi, 173, 105-113.
Apaydın, Z. G. (2017). Geometrik sans serif yazı karakteri tasarımı sürecinin araştırılması ve bu araştırmaya dayalı bir yazı karakteri tasarımı (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Aslan Yavaşca, Ş. (2017). 1960-1980 Yılları arasıAmerika’da grafik bir dil olarak kolaj (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Atabey, Z. (2010). Basın ilanı tasarımlarında illüstrasyonlar ve vektörel illüstrasyon tekniğinin uygulanması (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Batı, A. (2006). Grafik tasarımda mesaj analizi ve görsel öğelerin düzenlenişi (YayınlanmamışYükseklisans Tezi).Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Büyükarman, Ö. H. M. (2011).Grafik tasarım öğretiminde hümanistik ve teknik modele dayalı öğretim yöntemlerininkarşılaştırmalı uygulaması (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi).Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Creswell, J. W. ve Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative ınquiry. Theory into Practice, 39(3), 124-130.
Ceylan, İ. G. (2012). Matbaacılık sektöründe kullanılan ofset baskı sisteminde grafik tasarımdan kaynaklanan baskı hatalarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Dündar, H.ve Hareket, E. (2017). Türkiye’de çocuk hakları bağlamındayapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimlerinin incelenmesi. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 77-94.
Erbay, M. (1997). Plastik sanatlar eğitiminin gelişimi. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Erdem, A.R. (2013). Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 109-120.
Gay L. R. & P. Airasian (2000). Educational research: competencies for analysis and applications. Merrill Prentice Hall.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Güzeloğlu, C. (2006). Çocuklara Yönelik ambalaj tasarımlarının görsel iletişim açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Güven, M., Özhan, M. B., Kaynak, S., ve Demirbaş, N. K. (2018). Türk psikolojik danışma ve rehberlik dergisi ile journal of counselling psychology’deki araştırma eğilimleri.Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,8(49), 193-208.
Kahraman, Ü. ve Tok, T. (2016). Eğitim yönetimi denetimi planlaması ve ekonomisi lisansüstü öğrencilerinin aldıkları eğitim hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 147-164.
Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: sorunlar ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 94-114.
Karakütük, K. (2019). Türkiye’de lisansüstü öğretim, sorunları ve çözüm önerileri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 22(1), 505-528.
Karkın, A. (2011). Müzik bilimleri alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 143-149.
Koç, E. S. (2016). Türkiye’de ilköğretim programlarının değerlendirilmesine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 198-216.
Köksalan, B., İlter, İ. ve Görmez, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve lisansüstü eğitim isteklilikleri üzerine bir çalışma (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Journal ofKirsehir Education Faculty, 11(3), 277-299.
Maden, A. (2020). Akıcı okuma ile ilgili lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri: Bir betimsel analiz çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 543-558.
Oğuz, C. (2013). Taşınabilir iletişim cihazlarında etkileşimli grafik tasarım kullanımı ve bir dijital çocuk kitabı çalışması (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Oğuz Namdar, A. ve Önder, V. (2019). Türkiye’de ilköğretimde görsel sanatlar ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 767-784.
Özgür, H., Çuhadar, C., & Akgün, F. (2018). Current trends in gamification research in education. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1479-1488.
Pehlivan, S. (2008). Avrupa Birliği yolunda Türkiye’nin tanıtım sorunları: Billboard Tasarım Önerileri (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi).Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sonsel, Ö. B. (2018). Türkiye’de viyola alanında yazılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,(47), 340-359.
Sürmeli, K. (2010). Türkiye’de eğitim amaçlı çocuk dergilerinde karşılaşılan temel grafik tasarım sorunları ve sorunlara çözüm önerileri (Yayınlanmamış Doktora Tezi).Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şahin, S. (2010). Grafik tasarımda esinlenme, intihal ve özgünlük araştırması (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sahin, H. &Akinci, M. (2020). Research trends towards teachers’ ın-service training. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 35-50.
Tanrıkulu, M. (2009). Grafik tasarım ürünlerinden afişin bir propaganda aracı olarak kullanılması (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Taşcıoğlu, M. (2009). Mekânda grafik izlenimler (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi).Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Taviloğlu, E.(2012). Kurumsal kimlikve marka imajı oluşturmada IKEA örneği (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi).Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Tosun, İ. (1997), Açılış konuşması, bilim adamı yetiştirme lisansüstü eğitim, TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri: 7, 7-15.
Tufan, Ş. B. (2009). Resim-iş eğitimi anabilim dalı anasanat atölye (grafik) dersinde öğretim elemanlarının yazı ve tipografi öğretimi uygulamalarına ilişkin görüşleri(Yayınlanmamış Doktora Tezi).Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Uyan Dur, B. İ. (2011).Bilgilendirme tasarımında ilkeler, öğeler ve uygulama sorunları -bilgilendirme tasarımıuygulaması(Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünal, Ç. ve İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 147-164.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
Yükseköğretim Kurulu, (2020). Lisansüstü eğitim ve öğretim yönetmeliği. Erişim tarihi: 07.03.2020, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ