Yabancılaşma kavramı köken itibariyle Antik Yunan’a kadar götürülecek uzun bir geçmişe dayanır. Ancak o dönemden günümüze gelinceye dek kavramın içeriğinde değişiklikler olmuştur. Tarihsel gelişimi içinde Antik Dönem’den XVIII. yüzyıla kadar yabancılaşma, metafizik bir boyutta ele alınmış; XVIII. yüzyılın ikinci yarısından sonra somut bir içerik kazanmıştır. Yabancılaşmayı felsefi bir terim hâlinde ve soyut bir kavram olarak ele alan ilk filozof Hegel’dir. Yabancılaşma kavramını somut gerçeklikler bağlamında değerlendiren ve bu kavrama sosyal bir içerik kazandıran ise Karl Marx olmuştur. Günümüzde yabancılaşma kavramı teolojiden felsefeye, psikolojiden sosyolojiye, ekonomiden siyasete kadar pek çok disiplini ilgilendirmektedir. Yabancılaşmanın bu kadar geniş bir alanda ele alınması, yabancılaşma konusunda yapılan çalışmaların çeşitliliğini de artırmaktadır. Reşat Nuri Güntekin’in Dudaktan Kalbe adlı romanında yabancılaşma kavramı, romanın başkişisi Hüseyin Kenan’ın yabancılaşması üzerinden irdelenmiştir. Kendi içinde birçok anlama göndermede bulunan ve alt başlıklara ayrılabilen yabancılaşma kavramı bu çalışmada daha çok psiko-sosyal açıdan değerlendirilmiştir. Başlıca üç bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde yabancılaşma kavramı etimolojik açıdan incelenmiştir. İkinci bölümde yabancılaşmanın tarihsel seyrine ve içeriğine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Dudaktan Kalbe adlı romanın başkişisi Hüseyin Kenan’daki yabancılaşmanın boyutları ele alınmıştır. Buna göre Hüseyin Kenan’ın yabancılaşması kendi içinde “yalnızlık, şöhret ve kendine dönüş” izleklerine bağlı olarak incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, yabancılaşma kavramı ile Dudaktan Kalbe adlı roman arasındaki ilişki hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.

The concept of alienation dates back a long way to ancient Greece. However, there have been changes in the content of the concept since then. The issue of alienation was handled in a metaphysical dimension historically from ancient times to the 18. century. Hegel was the first philosopher to address alienation both as a philosophical term and as an abstract concept. It was Karl Marx who discussed alienation in the context of concrete realities and gave the concept a social content. Today, the concept of alienation is related to a wide range of disciplines from theology to philosophy, from psychology to sociology, from economics to politics. Addressing alienation in such a wide field of study also increases the diversity of studies on alienation. The concept of alienation was examined through the alienation of Hüseyin Kenan, the hero of the novel Dudaktan Kalbe by Reşat Nuri Güntekin Alienation, which refers to a number of meanings in itself and is divided into subheadings, is evaluated from a more psycho-social perspective in this study. The first part of this study consisted of three main parts and alienation was examined etymologically. In the second part, the historical course and the content of alienation were included. In the third part, the dimensions of alienation in Hüseyin Kenan, the hero of the novel Dudaktan Kalbe were discussed. Accordingly, the alienation of Hüseyin Kenan was examined depending on the themes of “loneliness, fame and self-return” in itself. As a result of the study, assessments were made about the relationship between the concept of alienation and the novel Dudaktan Kalbe.