Orhan Seyfi Orhon’un Şiirinde Ölüm Teması
Orhan Seyfi Orhon, Türkçenin önde gelen şairlerindendir. Farklı alanlarda eser verse de Orhon, şair kimliğiyle devrinde adından söz ettirmiştir. Geleneksel motifleri yorumlayış bakımından milli ve romantik olarak değerlendirilen, şiirde hece ölçüsünü benimsetme uğraşları özellikle I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında sonuç vermeye başlayan Beş Hececiler’den (Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel) olan Orhon, diğer hececiler gibi şiire aruz vezniyle başlamış heceyle devam etmiştir. Şiir dili kusursuz denecek kadar temizdir. Şiirleri en çok bestelenen şairlerdendir. Tıpkı diğer Beş Hececiler gibi şiirinin temel kaynağını Halk edebiyatı oluşturur. Şiir dili ve anlayışı bakımından kendisine örnek aldığı milli edebiyatçılardan daha ileride olan Orhon, şiir sanatının biçimsel ve imgesel unsurlarının seçiminde Anadolu’ya yönelmiş ve Beş Hececilerin hareketine önemli katkılar sağlamıştır. Şiirinin temel temalarını kahramanlık ve yiğitliğin yanı sıra; yurt sevgisi, memleket ve memleket sorunları oluşturur. Araştırma, bu temaların ötesinde, yaşama ve doğaya bağlı olan şairin üzerinde yeterince durulmayan ölüm temasına yoğunlaşarak şairin ölüm hakkında, ölüme dair ve ölüme karşı söylediklerinin altını çizmektedir. Ölümü şiirlerinde bir son ve ölmeyi hiçlik olarak değerlendiren şairin ölüm temalı şiirleri zamansal yaklaşımlar, Varoluş felsefi temelinde Heidegger’ci bir bakış açısından ve çağdaşlarıyla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Orhan Seyfi Orhon’un Türk şiirine katkısı ve Türk şiirindeki yeri üzerinde durulmuştur. Şair hakkında yapılan akademik çalışmalara ayrıca değinilmiştir
Orhan Seyfi Orhon’s Poem The Theme Of Death
Orhan Seyfi Orhon is one of the leading poets of Turkish. Although Orhon worked in different fields, Orhon made a name for himself in his period as a poet. Orhon, who is considered to be national and romantic in terms of interpreting traditional motifs, and whose efforts to adopt the Five Syllabic Poets (Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel) measure in poetry started to give results especially in the years of the First World War and the National Struggle. Like other syllables, the poem started with prosody meter and continued with syllable. The language of poetry is fairly clean. His poems are among the most composed poets. Just like other Five Syllabic Poets, the main source of his poetry is folk literature. Orhon, who is more advanced than the national literati he took as an example in terms of poetry language and understanding, turned to Anatolia in the selection of the formal and imaginary elements of poetry and provided significant advantages to the movement of the Five Syllabic Poets . Besides heroism and valor, the basic themes of his poetry; homeland love creates problems for hometown and hometown. Beyond these themes, the research focuses on the under-emphasized theme of death by the poet, who is connected to life and nature, underlining what the poet said about death, about death, and against death. The poet's death-themed poems, who consider death as an end in his poems and death as nothingness, have been evaluated in terms of temporal approaches, philosophical perspective and comparative with his contemporaries. Orhan Seyfi Orhon's contribution to Turkish poetry and its place in Turkish poetry are emphasized. Academic studies about the poet are also mentioned.
___
- Acehan, A. (1998). Halit Fahri Ozansoy, hayatı, eserleri ve sanatı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akçetin, N. (2010). Heidegger’in düşüncesinde ölüm. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 1-7.
- Akkuş, E. (1997). Orhan Seyfi Orhon'un şiirleri üzerine bir inceleme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akyüz, K. (1997). Batı tesirinde Türk şiiri antolojisi. İnkılâp Kitabevi.
- Aydoğdu, H. (2016). Kierkegaard ve Heidegger’de ölümün eksistensiyal-ontolojik çözümlemesi. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi.27,127-150.
- Başerer, D., Z. (2016). Ölüm kavramına Martın Heidegger ve Emmanuel Levınas açısından felsefi bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 424-429.
- Behramoğlu, A. (1987). Son yüzyıl büyük Türk şiiri antolojisi. Sosyal Yayınları.
- Bezirci, A. (1968). Dünden bugüne Türk şiiri. May Yayınları.
- Bulut, B. (2010). Orhan Seyfi Orhon'un Güneş Mecmuası üzerine bir inceleme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ceylan, H. (2013). Orhan Seyfi Orhon’un Fiskeler adlı kitabı üzerine bir inceleme. Gazi Türkiyat, 2013 (12), 111-127.
- Donbay, A. (1998). Orhan Seyfi Orhon, hayatı, gazeteciliği, fikri ve edebi şahsiyeti, eserleri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Emiroğlu, Ö. (2003). Türkiye’de edebiyat toplulukları. Akçağ Yayınları.
- Enginün, İ. (1991). Yeni Türk edebiyatı araştırmaları. Dergâh Yayınları.
- Gül, F. (2014). Varoluşçu felsefenin türk düşünce hayatındaki yansımaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(214), 27-32.
- Heidegger, M. (2004). Varlık ve zaman. Aziz Yardımlı (Çev.). İdea Yayınları.
- Heidegger, M. (2009). Metafizik nedir? (Çev. Y. Örnek). Türkiye Felsefe Kurumu.
- Karabulut, R. (1999). Orhan Seyfi Orhon'un mecmuacılığı ve Güneş mecmuası: İnceleme ve seçilmiş metinler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karakaya, T. (2003). Martin Heidegger felsefesinde ölüm problemi. Uludağ Üniversitesi FenEdebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(5), 24- 35.
- Koç, E. (2013). Gabriel Marcel felsefesinde varoluşsal bir problem olarak ölüm. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,29,201-217.
- Korkmaz, R. (2005). Yeni Türk edebiyatı el kitabı. Grafiker Yayınları.
- Orhon, O. S. (1937). Nazım Hikmet hayatı ve eserleri. Cumhuriyet Kütüphanesi.
- Orhon, O.S. (2007). Bütün şiirleri. Everest Yayınları.
- Öz, D. (1970). Orhan Seyfi Orhon’la bir konuşma: “Uydurma dille edebiyat olmaz”. Hayat-Tarih Mecmuası, 11(19), 36-43.
- Özçelik, M. (2001). Beş Hececiler’de halk edebiyatı unsurları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ürkmez, H. (2009). Beş Hececiler”in şiir anlayışları ve şiirleri üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yücel, H.A. (1936). Millî edebiyat, milliyetçi edebiyat. Varlık, 71(15), 353.