Necip Fazıl Kısakürek’in Bir Adam Yaratmak Adlı Eserinde Ben’in Huzursuzluğu

Necip Fazıl Kısakürek, dönemindeki ve kendinden sonra gelen sanatkârları etkileyen önemli yazarlar arasında yer alır. Necip Fazıl Kısakürek’in edebî kişiliği dikkate alındığında, bilhassa şiir türündeki eserleriyle, dolayısıyla şair kimliğiyle ön plana çıkar; lakin Necip Fazıl, edebiyatın farklı alanlarında da eserler verir. Bu alanlar arasında tiyatro, önemli bir yer tutar. Sözgelimi Bir Adam Yaratmak, hem dönemi hem de sonrası için yazarın başarısını kanıtlayan bir eser olarak kabul edilir. Necip Fazıl Kısakürek, Bir Adam Yaratmak adlı oyununda varoluşunun sınırlarını sorgulayan Husrev’in iç dünyasını yansıtır. Tanrı’ya öykünen Husrev, sanatçı kimliğinden hareketle kendi dünyasında yeni varoluş imkânları yaratabileceğini düşünür. Kimi zaman Tanrı’ya imrenerek kimi zaman ise karşı çıkarak üstlendiği bu rol, ölümsüzlük arzusuyla iyice güçlenir. Sanatsal boyutta yaratıcılık vasfına güvenerek bu arzusunu gerçekleştirebileceği yanılgısına kapılan Husrev, yaratılış gayesini aşar. Çünkü insan, ebedî değil, ölümlüdür; ölümlü olduğu gerçeğini kavradığı zaman, akıl ve ruh sağlığını kaybeden Husrev, kendini bekleyen makûs sonun farkına varır. Çözemediği, başa çıkmadığı bu durum karşısında çaresizce beklemek zorunda kalışı, zihninde derin bir huzursuzluk yaratır. Huzursuzluk durumu; mahrem alanın ihlali, sosyal ilişkilerdeki güvensizlik, başarısızlık ve yalnızlık sendromu gibi nedenlerden dolayı iyice artarak Husrev’ın tahammül sınırlarını zorlayan büyük bir travmaya dönüşür. Husrev’in huzursuzluğu bağlamında ele alınan bu çalışmada, yaratma kabiliyetindeki insanın sınırları, ölümün iç dünyamızda yarattığı ürküntü ve sınır ihlallerinin neden olacağı sonuçlar değerlendirildi.

The unrest of I ın Necip Fazıl Kısakürek's of work Bir Adam Yaratmak

Necip Fazıl Kısakürek, is one of the important writers who influenced both the artists of his time and who came after him. Although he is prominent in the genre of poetry, it is known that he also produced works in different fields of literature. Among these genres, theater takes an important place. In particular, Bir Adam Yaratmak is regarded as a work that proves the success of the author both for its period and beyond. Necip Fazıl Kısakürek, reflects the inner world of Husrev who questions the boundaries of his existence in his play named Bir Adam Yaratmak. Husrev, who emulates God, thinks that he can create new possibilities of existence in his own world based on his artistic identity. This role he assumes, sometimes by envy of God and sometimes by opposing him, is strengthened by his desire for immortality. Husrev, who is mistaken that he can realize this desire by relying on his artistic creativity qualification, goes beyond the boundaries of existence. Because man is mortal; Husrev, who loses his mental and mental health when he realizes the fact that he is mortal, becomes uneasy due to the dead end waiting for him. The fact that he has to wait desperately in the face of this situation that he cannot solve or cope with creates a great uneasiness in his mind. State of restlessness; the violation of the intimate sphere increases due to reasons such as insecurity in social relationships, failure and loneliness syndrome, and it turns into a deep trauma that forces Husrev's limits of endurance. In this study, which we dealt with in the context of Husrev's existential unrest, we evaluated the limits of the human capable of creating, the terror of death in our inner world and the consequences of border violations.

___

  • Akgül, A. A. (2021). Türkçe’de Kur’an mealleri. “Yûsuf suresi 101. Ayet”. www. kuranmealleri.com
  • Akgül, A. A. (2021). Türkçe’de Ku’ran mealleri. “Tâ-hâ suresi 120. Ayet”. www. kuranmealleri.com.
  • Akyüz, K. (1995). Modern Türk edebiyatının ana çizgileri. İnkilâp Kitabevi.
  • Bauman, Z. (2000). Ölüm, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. Nurgül Demirdöven. (Çev.) Ayrıntı Yayınları.
  • Çağrıcı, M. (2013). Yaratma. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43, 324-329.
  • Çelik, Ö. (2019). “A’raf Suresi 20. Ayet”. www. kuranvemeali.com.
  • Çebi, H. (1981). Tiyatro eserlerinde madde ve manada Necip Fazıl. Veli Yayınları.
  • Dastur, F. (2019). Ölümle yüzleşmek. Sinan Oruç. (Çev.) Pinhan Yayınları.
  • Fromm, E. (2004). Hayatı sevmek. Ali Köse.(Çev.) Arıtan Yayınevi.
  • Fromm, E. (2005). Kendini savunan insan. Necla Arat. (Çev.) Say Yayınları.
  • Gasset, O. Y. (2011). İnsan ve herkes. Neyyire Gül Işık. (Çev.) Metis Yayınları.
  • Hökelikli, H. (1991). Ölüm ve ölüm ötesi psikoloji. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 3( 3), 151-165.
  • Izutsu, T. (2014). Kuran’da Tanrı ve insan. M. Kürşad Atalar. (Çev.) Pınar Yayınları.
  • Kearney, R. (2012). Yabancılar, Tanrılar, canavarlar. Barış Özkul. (Çev.) Metis Yayınları.
  • Kısakürek, N. F. (2016). Necip Fazıl Kısakürek tiyatro ve tesiri. Büyük Doğu Yayınları.
  • Kısakürek, N.F. (2020). Bir adam yaratmak. Büyük Doğu Yayınları.
  • Kısakürek, N.F. (2013). O ve ben. Büyük Doğu Yayınları.
  • Kıerkegaard, S. (2011). Kaygı kavramı. Türker Armaner. (Çev.) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Kıerkegaard, S. (2017). Ölümcül hastalık umutsuzluk. M. Mukadder Yakupoğlu. (Çev.) Doğu Batı Yayınları.
  • Külahlıoğlu, İslam A. (2004). Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosu. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı. Ramazan Korkmaz. (Ed.) Grafiker Yayınları.
  • Levinas, E. (2000). Ölüm ve zaman. Nami Başer. (Çev). Ayrıntı Yayınları.
  • May, R. (2013). Yaratma cesareti. Alper Oysal. (Çev.) Metis Yayıncılık.
  • Orhan, O. (1992). Bir adam yaratmak. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 6, 185-186.
  • Sartre, J.P.(2010). Varoluşçuluk. Asım Bezirci. (Çev.). Say Yayınları.
  • Sayar, K. (2013). Ruhun labirentleri. Timaş Yayınları.
  • Sayar, K. (2018). Kayıp arkadaş. Timaş Yayınları.
  • Saydam, B. (2013). Deli Dumrul’un bilinci. Metis Yayınları.
  • Şen, C. (2017). Körlüğü zedelemek Necip Fazıl Kısakürek üzerine bir inceleme. Gece Kitaplığı.
  • Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Yalom, I. (2008). Ölümle yüzleşmek. Zeliha İyidoğan Babayiğit. (Çev.) Kabalcı Yayınevi.