Mehmet Âkif Ersoy’un Şiirlerinde ve Hayatında Aile Algısı

İstiklâl Marşı’nın şairi olan Mehmet Âkif Ersoy, bağlı olduğu ahlaki ve dini kavramları sanatına yansıtan, yazdıklarıyla ve konuşmalarıyla geniş kitleleri etkileyen bir sanatçıdır. Türk Edebiyatında akla gelen ilk isimlerden olan şair aynı zamanda döneminin sanat, fikir ve aile yaşamına da ayna tutar. Din, vatan ve aile ile ilgili kavramlar Ersoy’un şiirlerinde en çok rastlanan ifadelerdir. Mehmet Âkif Ersoy’un yazdıkları ve yaşadıklarının birbiriyle tutarlı olduğu kalıp bilgisi üzerine konusu seçilen bu makalede şairin aile kavramına bakışı ele alınır. Mehmet Âkif Ersoy’un şiirlerinde idealize ettiği kişi ve karakterlerle örneklediği aile görünümüne sadık kalıp kalmadığı ana sorunsaldır. Millî Mücadele döneminde zor şartlarda Anadolu’ya gidip halka seslenmesinin ve bağımsızlık mücadelesine destekçi toplamaya çalışmasının aile hayatında bir yansıması olup olmaması merak unsurlarından biridir. Şairin aile birliğinde eleştirdiği tip ya da karakterlerdeki davranışları sergileyip sergilemediği gibi sorulara cevap aranan bu çalışmada başvurulan temel kaynaklar; Mehmet Âkif Ersoy’un bütün şiirlerini topladığı yedi bölümden oluşan Safahat kitabı, şairin ailesiyle yazışmalarını içeren aile mektupları, oğlunun ve torunlarının beyanı üzerine hazırlanan hatıralardır. Eserleriyle öne çıkan sanatçının aile içindeki durumu ve konumu hakkında çok geniş çapta bilgi bulunmaz. Bu kaynaklar temel alınarak şairin evlat, eş, baba, manevi baba, kardeş, dede, dayı, kayınpeder vasfı taşıdığı aile ilişkilerindeki yaklaşımı ve takındığı tavırlar incelenmektedir

Family Perception in Mehmet Âkif Ersoy’s Poetry and Life

Mehmet Akif Ersoy, who is the poet of the Independence Anthem, reflects the moral and religious concepts to which he is attached to his art. He is an artist who influences a large audience with his writings and speeches. Being one of the first names to come to mind in Turkish Literature, the poet also mirrors the art, intellectual and family life of his period. Concepts about religion, homeland and family are the most common expressions in Ersoy's poems. It is known that the writings and experiences of Mehmet Akif Ersoy are consistent with each other. In this article, whose subject is chosen accordingly, the poet's approach to the concept of family is discussed. The main problem is whether Mehmet Akif Ersoy is loyal to the family appearance he exemplifies with the people and characters he idealizes in his poems. One wonders if he went to Anatolia and called out to the public during the National Struggle, and his efforts to gather supporters for the struggle for independence were reflected in his family life. In this study, answers are sought for questions such as whether the poet is doing or not doing the behaviors in the type or characters he criticizes in family unity. Main sources consulted; Safahat which consisting of seven chapters in which the poet collected all his poems, Mehmet Akif Ersoy's family letters are memories prepared upon the statement of his son and grandchildren. There is not a wide range of information about the status and position of the artist, who stands out with his Works, in the family. Through these sources, the approach and attitudes of the poet in family relations, in which he is a child, wife, father, spiritual father, sibling, grandfather, uncle, father-in-law, are examined.

___

  • Argon, S., Argon, F. & Bayhan, F. (2019). Dedem Mehmet Âkif. Timaş Yayınları.
  • Bağcı, R. (2008). “Edebiyat teorileri ışığında Âkif’in Küfe şiirinde sosyal eleştiri”, Hece Dergisi, Mehmet Âkif Özel Sayısı, (133), 428-434.
  • Baltacıoğlu, İ. H. (2018). Şair Mehmet Âkif için memleketin fikir ve edebiyat adamları ne diyor? (Haz. Yusuf Turan Günaydın). Kopernik Kitap.
  • Çetin, N. (2011). Mehmet Akif’i doğru anlamak. Ferfir Yayıncılık.
  • Doğan, Â. (2015). Mehmed Âkif, Âsım ve gençlik (Haz. D. Mehmet Doğan). “Mehmed Âkif’in manzumelerinde çocuk”. Mehmet Akif Ersoy Araştırmaları Merkezi Yayınları. s.178-192.
  • Doğan, D. M. (2006). Cebimdeki şair Mehmet Âkif. İz Yayıncılık.
  • Ercilasun, B. (1987). Mehmet Akif’in şiirlerinde kadın ve aile temi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 34-40.
  • Ersoy, E. Â. (2017). Babam Mehmet Âkif. Kurtuba Kitap.
  • Ersoy, M. Â. (2010). Safahat (Haz. Ertuğrul Düzdağ). Acar Bilgi Merkezi.
  • Ersoy, M. Â. (2011). Firaklı nâmeler (Haz. Ömer Hakan Özalp). Timaş Yayınları.
  • Eşref Edib (2010). Mehmed Âkif / Hayatı, eserleri ve yetmiş muharririn yazıları (Haz. Fahrettin Gün). Beyan Yayınları.
  • Fırat, H. (2015). Safahat ve aile eğitimi. TUBAR, XXXVII, Bahar, 169-188.
  • Gökçek, F. (2014). Mehmet Âkif’in şiir dünyası. Dergâh Yayınları.
  • Gümüşel, G. (2021). “Mehmet Akif Dede: Torunlarının gözünden Mehmet Akif Ersoy”, Kabulünün 100. Yılında İstiklâl Marşı ve Milli Şairimiz Mehmed Âkif Ersoy Uluslararası Sempozyumu 12 Mart 2021, Şanlıurfa, s.1-9.
  • Husseiny, A. Ashraf Elsayed (2019). Mehmet Akif Ersoy’un Mısır hayatı üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kabaklı, A. (2008). Mehmet Âkif. Türk Edebiyat Vakfı Yayınları.
  • Karakoç, S. (1987). Mehmed Âkif. Diriliş Yayınları.
  • Mehmet Âkif Ersoy’un Şiirlerinde ve Hayatında Aile Algısı 117 www.turkishstudies.net/language
  • Narlı, M. (2012). Safahat’ın suretleri, Türk Dili Dergisi, CIII, 729, 24-30.
  • Okay, O. (2019). Mehmed Âkif kalabalıklarda bir yalnız adam. Dergâh Yayınları.
  • Özlük, N. (2007). Türk basınında Mehmet Akif Ersoy üzerine polemikler. Mehmet Âkif Ersoy Fikir ve Sanat Vakfı Yayınları.
  • Süleyman Nazif (1971). Mehmed Akif. Eskin Matbaası.
  • Topçu, N. (1970). Mehmet Âkif. Hareket Yayınları.
  • Uçan, H. (2008). Gurbet, hüzün, para ya da Mehmet Âkif Ersoy, Hece Dergisi, Mehmet Âkif Özel Sayısı, (133), 613-615.