Çocuk Kitaplarında Rol Model Bir Kahraman: Mehmet Akif Ersoy
Çocuk edebiyatı eserleri için kahraman seçilirken çocuğun okuduğu kitapların kahramanlarıyla özdeşleştiği unutulmamalı ve yazar/şair eserlerindeki kahramanların çocukların örnek alabileceği özelliklere sahip olmasına dikkat etmelidir. Çünkü çocuklar özdeşim kurdukları bu kahramanları rol model almaktadırlar ve davranışları, karakterleri bu doğrultuda gelişme göstermektedir. Eserlerde rol model olarak tarihte yaşamış örnek şahsiyetlerin seçilmesi çocuklar için daha inandırıcı olmakta ve çocukların karakteri üzerindeki etkisini artırmaktadır. İstiklal Marşı şairimiz Mehmet Akif Ersoy, hem vatanı ve halkı için verdiği mücadeleyle hem de kişilik özellikleriyle çocuklara örnek olabilecek şahsiyetlerdendir. Akif, birçok alanda kendini geliştiren ve farklı mesleklerde halkına hizmet eden bir aydındır. O, hayatı boyunca şair, yazar, siyasetçi, veteriner hekim, öğretmen, öğretim üyesi, vaiz ve hafız olarak halkın bilinçlenmesi, ilerlemesi için çabalamıştır. Bu çalışmada, çocuklar için hazırlanmış biyografi kitaplarında rol model olarak Mehmet Akif’in konumunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Osman Oktay’ın İstiklal Marşımızın Şairi Mehmet Akif Ersoy, Eda Bayrak’ın İz Bırakanlar Mehmet Akif Ersoy ve Recep Şükrü Apuhan’ın Mehmet Akif Ersoy Özgürlük Peşinde adlı Mehmet Akif Ersoy biyografileri doküman analizi ile incelenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analizle sunulmuştur, çalışmanın bulgularına göre Mehmet Akif’in adil olma, millî bilince sahip olma, çalışkanlık, dürüstlük, vatanseverlik, yardımseverlik, birlik-beraberlik, alçakgönüllülük, liderlik, ümitli ve cesur olmak gibi karakter özelliklerini kazandırmada çocuklara rol model olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
A Role Model Hero in Children's Books: Mehmet Akif Ersoy
When choosing a hero for children's literature works, it should not be forgotten that the child identifies with the heroes of the books he reads, and the author/poet should pay attention to the characteristics that children can take as an example for the heroes in his works. Because children take these heroes with whom they identify as role models and their behaviors and characters develop in this direction. Choosing exemplary personalities from history as role models in the works is more convincing for children and has a greater impact on children's character. Our National Anthem poet Mehmet Akif Ersoy is one of the personalities who can set an example for children with his struggle for his country and people, and with his personality traits. Akif is an intellectual who has improved himself in many fields and serves his people in different professional groups. Throughout his life, as a poet, writer, politician, veterinarian, teacher, lecturer, preacher and hafiz, he has strived to raise public awareness and advance the society. In the study, it is aimed to reveal the situation of Mehmet Akif as a role model in biography books prepared for children. For this purpose, the biographies of Mehmet Akif Ersoy, the Poet of our National Anthem by Osman Oktay, Mehmet Akif Ersoy by Eda Bayrak, and Mehmet Akif Ersoy by Recep Şükrü Apuhan, named Mehmet Akif Ersoy In Search of Freedom, were analyzed by document analysis. The data obtained are presented with descriptive analysis, according to the findings of the study, Mehmet Akif can be a role model for children in gaining character traits such as being fair, having national consciousness, hard work, honesty, patriotism, benevolence, unity-togetherness, humility, leadership, hopeful and brave conclusion has been reached.
___
- Akyol, Y. (2016). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin vatanseverlik değerine ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(7), 19-32.
- Arslan, H. (2014). Mehmet Akif Ersoy’un şahsiyeti ve millî mücadeledeki rolü. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 117-150.
- Ceran, D. (2015). Çocuklara rol model olması bakımından millî mücadele kahramanları ve edebi eserlere yansıması: “Kurtuluşun Kahramanları” kitap dizisi örneği. Tarih Okulu Dergisi, 8(24), 135-157.
- Cirhinlioğlu, Z. & Tektaş, M. (2019). Mehmet Akif Ersoy’un şiirlerinde sosyolojik temalar. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 99–109. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(1) 99–109. http://dx.doi.org/10.18506/anemon.403844
- Çelik, Y. (2021). Mehmet Akif Ersoy’un “Asım”ı: aydının yaşadığı dönemle imtihanı ve yeni bir nesil teklifi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 40-52.
- Demircioğlu, İ. & Tokdemir M. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi amaç işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- Çocuk Kitaplarında Rol Model Bir Kahraman: Mehmet Akif Ersoy 75 www.turkishstudies.net/language
- Demirel, Ş., Çeçen, M. A., Seven, S., Tozlu, N. & Uludağ M.E. (2010). Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Pegem Akademi Yayınevi.
- Deveci, M. (2011). Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinde millî bilinç üzerine. Türk Dünyası Araştırmaları, (194), 124-146.
- Faiz, M. & Karasu, Avcı, E. (2019). Tarihi kahramanların değerler eğitiminde rol model olarak kullanılmasına ilişkin ortaokul öğrencilerinin algıları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 694-724.
- Gök, M. (2021). Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun şiirlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gülendam, R. (2009). Mehmet Akif’e göre müslümanlardaki ümitsizlik illeti. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (20), 121-134.
- Gülşen, C. (2021). Mehmed Akif Ersoy’un eğitim anlayışı. New Era Internatıonal Journal Of Interdıscıplınary Socıal Researches, 6(8), 21-34. http://dx.doi.org/10.51296/newera.50
- Hacıeminoğlu, N. (2011). Türkçenin karanlık günleri. (6. baskı). Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- Kaplan, M. (2001). Kültür ve dil, Dergâh Yayınları.
- Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları. Kılıç, A. F. (2008). Millî yürek Mehmet Akif Ersoy’un din ve toplum anlayışı. Değişim yayınları.
- Köç, A., Demirkaya, H. & Ünal, O. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde değerler eğitimi açısından Mehmet Akif ve Safahat. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 98 – 118. https://doi.org/10.20860/ijoses.714917
- Küçük, M. (2014). Mehmet Akif Ersoy ve Türkçe. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 21(2), 93-112.
- MEB. (2019). Türkçe öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Mercan, A. (2011). “Mehmet Akif’in Eğitim Anlayışı ve Günümüze Yansımaları.” Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Millî Birlik ve Bütünlük Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 63-74.
- Okumuş, E. (2017). “Şahsiyeti ve fikir dünyasıyla Mehmet Akif.” Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, 114-147
- Öner, H. (2014). Toplumla barışık bir aydın değerlerine yabancılaşmayan bir entelektüel: Mehmet Akif Ersoy, Türk Yurdu, 103(328).
- Özdağ, S. & Duman, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy’un Sporcu Kişiliği, Sporun Akif’in Kişiliği ve Mısraları Üzerindeki Etkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 130-135.
- Özgen, M. (2013). Mehmet Akif Ersoy’un Türk eğitimine katkıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 1 – 22.
- Parlak Kalkan, G. (2021). İstiklal Marşı’nın anlaşılma düzeyinin tespitine yönelik betimsel bir çalışma (lise ve üniversite öğrencileri örneği). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(4), 1102-1127. Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem Yayıncılık.
- Şen, H. (2016) Mehmed Akif Ersoy’un düşüncelerinin biyografik analizi. Sosyoloji Dergisi, (34), 243-268
- Şimşek, T. (2015) Mehmed Âkif’in poetikası. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (53), 105-120. TDK (2005). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Temizyürek, F. & Karagöl (2016). Hedef kitlesi çocuk olan Mehmet Âkif Ersoy biyografilerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 11(3), 2175-2192. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9262
- Yalçın, A. & Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayıncılık.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Zavotçu, G. (2012). Mehmed Akif’in şiirinde hürriyet ve vatan kavramı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 7-20. İncelenen Eserler
- E1. Oktay, O. (2003). İstiklal Marşımızın Şairi Mehmet Akif Ersoy. Çevik Matbaası.
- E2. Bayrak, E. (2019). İz bırakanlar Mehmet Akif Ersoy. Yediveren Yayınları.
- E3. Apuhan, R. Ş. (2020). Mehmet Akif Ersoy özgürlük peşinde. Timaş Yayınları.