Arap Lehçelerindeki Fonetik Heceler ile Vurgunun Değişmesi ve Kur’an’ı Kerimin Etkisi

: Bu çalışma, Arap lehçelerinde meydana gelen fonetik hecelerin entegrasyonu ile vurgunun sözcüklerin sonuna gelmesini ele almaktadır. Bu iki olgunun lehçelerde bıraktığı etkiyi tespit etmek amacıyla Kur’an ayetleri incelenmiştir. Araştırma; Arap lehçelerin, kullanılan kelimelerde birbirine benzer farklı fonetik heceleri birleştimeye eğilimli olduğuna ulaşmıştır. Birleştirme işlemiyle beraber fonetik uzun heceler yerine daha kısa fonetik heceler kullanılmaktadır. Bu olayın yapılmasının sebebi ise konuşmada kolaylık sağlamaktır. Araştırma; Arap lehçererin, farklı fonetik heceleri birleştirme işlemiyle birlikte daha uzun fonetik heceleri kullanma eğiliminde de olduğuna ulaşmıştır. Burada dinleyicinin daha iyi algılamsı amaçlanıldığı için vurgular kelimenin sonuna yapılır. Araştırma şu bölümlere ayrılmaktadır: çalışmanın tanımı, önemi, amacı, yöntemi ve planını ele alan bir ön söz; fonetik hecelerin tanımı, vurgunun tanımı ve kullanıldığı yerleri ele alan bir giriş bölümü bulunmaktadır. Bununla birlikte dört tane araştırma konusu bulunmaktadır. Birincisi, Arapçada fonetik hecelerin benzeşmesinden bahsetmektedir. İkinci ve üçüncü araştırma konusu ise lehçelerin, dördüncü ve beşinci türden olan fonetik heceleri kullanma eğiliminden ve buna göre vurgunun yer değiştirmesinden bahsetmektedir. Dördüncü araştırma konusu ise Kur’an’ı kerim’in, modern Arap lehçelerinde bulunan hecelerin dönüşümü ve vurguların yer değişimi üzerindeki etkisini ele almaktadır. Ayrıca bu çalışma, ayetlerin sonunda bulunun hecelerin üzerine yapılan ve daha önce yapılmamış bir istatistiği içermektedir. Çalışmanın son kısmında çalışmanın sonuçları ve kaynak listesi bulunmaktadır.

تحول المقاطع الصوتية وانتقال النبر في اللهجات العربية والتأثر بالقرآن

تهتم هذه الدراسة بظاهرتي دمج المقاطع الصوتية وانتقال النبر إلى أواخر الكلمات، في اللهجات العربية. ورصدهما في رءوس اآليات في القرآن الكريم؛ إلبراز تأثيره في اللهجات العربية من ذلك الجانب. وقد توصلت هذه الدراسة إلى ميل اللهجات العربية إلى دمج المقاطع الصوتية المختلفة في الكلمة، في مقاطع أقل عددا، تتميز بالتماثل؛ لتحقيق مبدأ السهولة أثناء عملية الكالم. كما توصلت إلى ميلها إلى دمج المقاطع الصوتية المختلفة في الكلمة، في مقاطع مغلقة أكثر طوال؛ لتقيم النبر عليها أواخر الكلما ت؛ لتكون أكثر وضوحا في السمع. وتنقسم الدراسة إلى: مقدمة تتناول: التعريف بالدراسة، وأهميتها، وأهدافها، ومنهجها، وخطتها. وتمهيد يتناول: تعريف المقاطع الصوتية ، والنبر ومواضعه في العربية. وأربعة مباحث يتناول األول: تجانس المقاطع الصوتية في اللهجات العربية. ويتناول الثاني والثالث: ميل اللهجات إلى استحداث المقطعين من النوع الرابع والخامس في الكلمات وإقامة النبر عليهما. ويتناول الرابع: أثر القرآن الكريم في اللهجات العربية الحديثة من جهة تحول المقاطع الصوتية وانتقال النبر، وقد ذيل هذا المبحث بإحصاء غير مسبوق للمقاط ع الصوتية المنتهية بها اآليات القرآنية. وخاتمة تلخص: النتائج التي توصلت إليها الدراسة. وقائمة المصادر والمراجع

___

  • Kur’an-ı Kerim.
  • Abduttevab, R. (1997). Et-tetavvuru’l-luğaviy: mazahiruhi ve ‘ilelihi ve kavaninihi. Mektebetu’lHanci.
  • Bergstrasser, G. (1994). Et-tetavvuru’n-nahviy li’l-lugati’l-Arabiyye. (Ramazan, Abduttevvab. Thk.). Mektebetu’l-Hanci.
  • Brockelmann, C. (1977). Fıkhu’l-luğat es-samiyye. (Ramazan, Abduttevvab. Çev.). Cami’at ErRiyad.
  • Cantineau, J. (1966). Durûs fi ilm asvât el-Arabiyye. (Salih, El-Kırmadî. Çev.). Neşriyyat Merkez Ed-Dirasat ve’l-Buhûs el-İktisadiyye ve’l-İctimaiyye. Derviş, M. (H.1415). İrab El-Kur’an ve beyanihi. Dar İbn-I Kesir.
  • Ebu ‘Abide, M. b. el-M. (1954). Mecazu’l-Kur’an. (Muhammed Fuat, Sezkin. Thk.). Matba’at ElHanci.
  • El-Hammi, İbn H. (2003). El-medhel ila takvim el-lisan. (Hatem Salih, Ed-Damin). Dar-u Bişr Elİslamiyye
  • Enis, İ. (1999). El-asvat el-lugaviyye. Mekatbetu’l-Encilu el-Mısrıyye.
  • Enis, İ. (2003). Fî’l-lehecet el-Arabiyye. Mekatbetu’l-Encilu el-Mısrıyye.
  • Ez-Zebidiy, E. B. M. (1964). Lahn el-‘avam. (Ramazan, Abduttevab. Thk.). El-Matba’a elKemaliyye.
  • Ez-Zerkaşî, B. (1957). El-Burhan fi ‘ulumi’l-Kur’an. (Muhammed Ebu’l-Fadl, İbrahim. Tkh.). Daru’t-Turas.
  • Hasan, T. (1990). Menahic el-bahs fi el-Luğa. El-Encelu el-Mısrıyye.
  • Herkat, M. (1998). Evzânu-şiir. Ed-Daru’s-Sakafiyye li’n-Neşr.
  • Hicazî, M. F. (1997). Medhal ile ilmi’l-luga. Dar-u Kıba’.
  • İbn Cinni, E.F.O. (1957). El- hasais. (Muhammed Ali. En-Nccar, Thk.). Daru’l-kutub El-Mısrıyye.
  • İbn Es-sikkit, E.Y. (1949). Islah el-mantik. (Ahmed Muhammed. Şakir, Abdusselam. Harun. Thk.). Daru’l-Me’ârif
  • İbn Kemal Paşa, A. b. S. (1980). Et-tenbih ‘ala ğalat el-cahil ve’n-nebih. (Raşit Aburrahman, El- ‘ıbedy. Thk.). el-Mured, 9(4), 551-598.
  • İbn Ya’îş, M. (1990). Şerhu’l-mufassal. İdaratu’t-Tıba’a el-Miniriyye. Sibeveyh, Ö. b. O. (1988). El-kitab. (Abdusselam, Harun. Thk.). Mektebetu’l-Hanci.