Sesler Dergisinin İlk Sayısında Sosyalist Realizm

Sesler, Makedonya Türkleri için olduğu kadar tüm Balkan Türklüğü için önemli bir dergidir. Üsküp'te Latin alfabesi ile Türkçe olarak çıkarılan dergi Aralık 1965'te ilk sayısını yayımlar. Bölgedeki Türk varlığını somut olarak ortaya koyma işlevi ve iddiası açısından bir vazife yüklenmiş olan dergi Balkanlardaki Osmanlı halkları için kültür ve sanat zemini oluşturur. Balkan Savaşları’ndan (1912-1913) sonra Osmanlı İmparatorluğu bölgedeki hakimiyetini tamamen yitirince Türkler gittikçe yalnızlaşırlar. Bundan yaklaşık yüz yıl sonra, XXI. yüzyılın başında, Sesler gibi teşekküllü bir derginin varlık mücadelesi veriyor olması onun Türkler ve Türk edebiyatı için ne kadar değerli olduğunun göstergesidir. Bu makale, Sesler dergisinin ilk sayısında sosyalist gerçekçiliğin ne denli etkin olduğunu somut örneklerle ortaya koymak üzere tanzim edilmiştir. Kültür-sanat-edebiyat dergilerinin ilk sayıları manifesto niteliğindedir. Türk edebiyatında da kitap ön sözleri ve dergi ilk sayıları sanat anlayışını yansıtmakta gelenekleşmiş bir araç olarak kullanılır. Özellikle dergiler belirli bir sanat anlayışı etrafında toplanan şair ve yazarlardan oluşur. İlk sayılar edebi anlayışa istikamet vermek için doğal zemini oluşturur. Sesler’in ilk sayısına da bu nazarla bakmak ve tespitlerde bulunmak derginin edebi, düşünsel dayanak noktalarını anlamak için önemlidir. Derginin yayın hayatına başladığı dönemde sosyalist bir devlet yönetiminin olması Sesler’de sosyalist realizmin izlerinin sürülebileceği fikrini güçlendirmiştir. Özellikle sosyalist gerçekçiliğin izlerinin takip edilecek olması Makedonya'daki sosyo-politik yapının edebi faaliyetlere tesiri açısından da dikkate değerdir.

Socialist Realism in the First Issue of Sesler Journal

Sesler is an important journal for Macedonian Turks as well as for all Balkan Turks. The journal, published in Turkish with the Latin alphabet in Skopje, published its first issue in December 1965. The journal, which has undertaken a duty in terms of its function and claim to reveal the Turkish presence in the region, constitutes the culture and art ground for the Ottoman peoples in the Balkans. After the Balkan Wars (1912-1913), when the Ottoman Empire completely lost its dominance in the region, the Turks became increasingly isolated. About a hundred years from now, at the beginning of the 21st the century, the struggle for existence of a well-organized journal like Sesler is an indication of how valuable it is to Turks and Turkish literature. This article was edited in the first issue of Sesler journal to give concrete examples of how effective socialist realism was. The first issues of culture-art-literature journals are in the nature of manifesto. In Turkish literature, preface and first issues of journals are used as a traditional tool to reflect the understanding of art. Those journals are composed of poets and writers gathered with a specific artistic understanding. The first numbers form the natural ground to give direction to literary understanding. It is important to look at the first issue of Sesler from this point of view and to make determinations, for the intellectual foundations of the journal. The existence of a socialist state administration in which the journal started its publication has strengthened the idea that socialist realism can be traced in Sesler. If socialist realism is to be followed, it is a value that can be transformed into literary activities within the influence of the socio-political structure in Macedonia.

PDF

___

Aydın, O. (2020). Mihail Şolohov’un gözüyle Don havzasından II. Dünya Savaşı'na bakış: vatan için çarpıştılar. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(22), 244-259.
Emin, İ. (1965). İnsan varlığı tregedyasının büyük ozanı. Sesler, (1), 72-74.
Hacısalihoğlu, M. (2003). Makedonya. İslam Ansiklopedisi, 27. TDV.
Hasan, H. (1984). Yugoslavya’daki Türk halkının 1965-76 yılları arasında Sesler dergisinde yayımlanan halk edebiyatı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Belgrad Üniversitesi.
Hamzaoğlu, Y. (2010). Balkan Türklüğü, 1. Logos-A Yayınları.
Hilav, S. (2009) Felsefe el kitabı. YKB Yayınları.
Kanık, O. V. (1983). Bütün şiirleri. (Haz. A. Bezirci). Can Yayınları.
Karahasan, M. (1965) Marksist estetiği deyince. Sesler, (1), 19-26.
Karakuş, E. (2013). Sesler dergisi üzerine bir inceleme [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kaya, İ. G. (1986). Yugoslavya Türk yazınına gerçekçi bir bakış. Tan Yayınları.
Kemal, S. (1965). Ulusallık sorunu bugün. Sesler, (1), 3-13.
Koca, S. K. (2017). Balkan Türklerinin yakın dönem kahramanları: Yücelciler. Akademik Bakış Dergisi, (60), 76- 90.
Kolcu, A. İ. (2011). Edebiyat kuramları. Salkımsöğüt Yayınevi.
Marks, K. & Engels, F. (2009). Yazın ve edebiyat üzerine (Yayına haz. M. İ. Erdost). Sol Yayınları.
Marks, K. & Engels, F. (1980). Sanat ve edebiyat üzerine. Çev. M. Belge, Birikim Yayınları.
Marks, K. & Engels, F. (1976). Seçme yapıtlar. (Cilt 1). Çev. M. Ardos, S. Belli, A. Kardam, K. Somer, Sol Yayınları.
Mercan, H. (1965). Hançerin Öyküsü. Sesler, (1), 37-40.
Şolohov, M. (1965). Yol. Sesler, (1), 75-80.
Karahasan, M. (1965). Marksist Estetiği Deyince. Sesler, (1), 19-26.
Oktay, A. (1986). Toplumcu gerçekçiliğin kaynakları. BFS Yayınları.
Öksüz, G. (2014). Rusya'da eylemin sanatla buluşması. Çeviribilim Yayınları.
Plehanov, G.V. (1987). Sanat ve toplumsal hayat. Çev. C. Karakaya, Sosyal Yayınları.
Ramo, Ş. (1965). Şirde Fikir. Sesler, (1), 14-18.
Suçkov, B. (1982). Gerçekçiliğin tarihi. Çev. Aziz Çalışlar, Adam Yayıncılık
Süleyman, Ş. (2005). Sesler dergisindeki tenkit yazıları ve edebî düşünce [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tagızade, L. (2006). Sosyalist realizm kökeni, oluşum süreci ve kavramı. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 3(4), 7-27.
Tufan, M. (2008). Balkanlar ve Kosova. Osman Baymak (Ed.), Tarih boyunca Avrupa kavşağı Kosova, Bay Yayınları.
Uğurlu, S. (2017, Mayıs 11-14). Makedonya’da Türk folkloru ve Sesler dergisi [Sempozyum sunumu]. Geçmişten günümüze Balkanlarda Türkçenin süreli yayınlardaki yeri ve önemi sempozyumu, Zenica, Bosna Hersek. İnternet Kaynakları
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2020, Eylül). Çağdaş Makedonya Türk edebiyatı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/11300,cagdasmakedonyaturkedebiyatipdf.pdf?0

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ