Nâzım Hikmet’in İlk Sovyetler Birliği Tecrübesi: Gürcistan

1921 yılında Nâzım Hikmet’in Sovyet Gürcistan’ına gidişi ve orada geçirdiği günler, şairin biyografisinde dikkat çekici bir dönemdir. Şairin gerek sanatsal, gerekse siyasal ufku bu ziyaretle genişlemiştir. Bu dönem, onun şiirinde yeni pencereler açmış, siyasi ideallerinin gerçekleşeceğine dair umudunu pekiştirmiştir. Makalede Nâzım Hikmet’in gençliğinde, ilk kez Sovyetler Birliği seyahatine çıktığında, Gürcistan’ın kentleri, Batum ve Tiflis’te geçirdiği zaman üzerinde durulmuştur. Nâzım Hikmet’in yol arkadaşı Vâlâ Nureddin ile birlikte Gürcistan’da geçirdiği süreçte karşılaştığı ve ilişki kurduğu, gerek Gürcü gerekse Türk şahsiyetlere yer verilmiştir. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne yeni üye olmuş bir devlet olarak Gürcistan, siyasal, kültürel ve toplumsal hayat tecrübesi bakımından Nâzım Hikmet’in merak alanıdır. Bu ülkede geçirdiği günlerde yaşadıkları, Nâzım Hikmet’in siyasal yöneliminin netleşmesini sağlamıştır. Sovyet Gürcistan’ında geçirdiği günler, aynı zamanda, Nâzım Hikmet’in şiirinde yeni arayışların kapısını araladığı bir dönem olmuştur. Nâzım Hikmet, Gürcistan’dan sonra Moskova’ya geçmiş, uzunca bir süre orada yaşamıştır. Makalede Vâlâ Nureddin’in anılarından ve Nâzım Hikmet’in anlatımlarından yararlanılmıştır. Gürcü çevirmenlerin ve Türkologların Nâzım Hikmet’e dair anılarına da yer verilmiştir. Türk ve Gürcü edebiyat ilişkileri, tarihsel akışı içerisinde ele alınmıştır. Gürcistan’da Türkoloji bölümü açılmasıyla birlikte, Türk edebiyatından eserlerin orijinalinden çevrilmesinin imkânları artmıştır. Türkçeden yapılan çeviriler arasında Nâzım Hikmet’in eserleri büyük sayıdadır. Makalede Nâzım Hikmet’in Gürcistan’da yayınlanan eserlerinin çevirileri sıralanmış, bu eserlerin en çok hangi yıllarda ve kimler tarafından çevrildiği, hangi mecralarda yayınlandığı da belirtilmiştir.

Nâzım Hikmet’s First Soviet Union Experience: Georgia

Nâzım Hikmet’s visit to Soviet Georgia in 1921th year and days which he spent there are very interesting period of this poet`s biography. The horizonts of his artistry and political views were widened through this visit. This period opened new windows in his poetry and strengthened his beliefs in bringing to reality his political ideals. The article focused on Nâzım Hikmet's youth, time he spent in the cities of Georgia, Batumi and Tbilisi when he first traveled to the Soviet Union. Georgian and Turkish persons, whom Nâzım Hikmet and his companion, Vâlâ Nureddin, had encountered and established relations with during his time in Georgia were included. As a new state of the Union of Soviet Socialist Republics, Georgia was an area of curiosity for Nâzım Hikmet in terms of his political, cultural and social life experiences. All that he experienced during that days made his political orientation clear. The days he spent in Soviet Georgia were also a period when Nâzım Hikmet opened the door to new experiments in his poetry. After Georgia Nâzım Hikmet went to Moscow and lived there for a long time. The article has benefited from Vâlâ Nureddin's memories and Nâzım Hikmet's stories. Memoirs of Georgian translators and Turcologists about Nâzım Hikmet were also included. Turkish and Georgian literary relations are discussed in their historical flow. With the opening of a Turcology department in Georgia, the possibilities for the translations of Turkish literature from their originals have increased. Among translations made from Turkish, works of Nâzım Hikmet have a big percentage. In the article, the translations of Nâzım Hikmet's works published in Georgia were listed, and it was also stated in which years and by whom these works were mostly translated, as well as medias where it was done.

PDF

___

Ahvlediani, E. (2015). Sivrisinek şehirde, (Çev. Parna-Beka Çilaşvili). Dedalus Yayınevi.
Babayev, E. (1976). Yaşamı ve yapıtlarıyla Nâzım Hikmet, (Çev. Ataol Behramoğlu). Cem Yayınevi.
Batiaşvili, G. (1972). Nâzım Hikmet Sovyetler Birliği’nde. Mnatobi Dergisi 2, 80-86.
Batiaşvili, G. (1977). Nâzım Hikmet: bir portre, (Ed. Lia Çlaidze). Nakaduli Yay.
Behramoğlu, A. (1978). Nâzım Hikmet’in ilk şiirlerinde biçim özellikleri ve serbest nazma geçiş. Sanat Emeği Dergisi 1(4), 8-26.
Cavahişvili, M. (2018). Lambalo ve kaşa, (Çev. Parna-Beka Çilaşvili). Paris Yayınları.
Demirağ, Y. (2005). Bağımsızlıktan kadife devrime Türkiye-Gürcistan ilişkileri. Uluslararası İlişkiler Dergisi 2(7), 125-155.
Gaprindashvili, M. (2016). SSCB zamanında (1921-1991) Türk-Gürcü ve Gürcü-Türk edebi çevirileri, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Hacettepe Üniversitesi.
Gariper, K. (2020). Metinlerarasılık bağlamında Nâzım Hikmet’in memleketimden insan manzaraları, [Yayımlanmamış doktora tezi], Hacettepe Üniversitesi.
İberieli, Ş. (2014). Gürcü halkının tarihi. Cinius Yayınları.
Kaçkaçişvili, D. (2017). Gürcü Türkolog Abuladze: Gerçek anlamda Türkçe konuştuğum ilk Türk, şair Nâzım Hikmet'ti (Görüşme). https://www.aa.com.tr/tr/dunya/gurcu-turkolog-abuladzegercek-anlamda-turkcekonustugum-ilk-turk-sair-Nâzım hikmetti/1013876#
Nâzım Hikmet (1930). Muazzam şair Mayakofski neden intihar etti. Resimli Ay 5, 28-29.
Nâzım Hikmet. (1987a). Yaşamak güzel şey be kardeşim. Adam Yayınları.
Nâzım Hikmet. (1987b). Yazılar (1935). Adam Yayınları.
Nâzım Hikmet. (1987c). Yazılar (1936). Adam Yayınları.
Nâzım Hikmet. (1987d). Yazılar (1924-1934). Adam Yayınları.
Nâzım Hikmet. (2008). Bütün şiirleri. YKY.
Sülker, K. (2018). Nâzım Hikmet’in gerçek yaşamı. İleri Yayınları.
Tabidze, T. (1934). Yabancı devrimci şairler. Pederatsia.
Toprak, Z. (2015). Mayakovsky’nin intiharı ve Nâzım Hikmet. Toplumsal Tarih Dergisi 260, 22- 31.
Tsipuria, B. (2018). Maviboynuzlular (Tiflis: modernist-avangard kültürel merkez). İlia Devlet Üniversitesi.
Tsipuria, B. (2016). Sovyet/sovyet sonrası/postmodern bağlamında Gürcü metin. İlia Devlet Üniversitesi Yayınları.
Tsurtaveli, İ. (2020). Şuşanik (dünyanın ilk romanı), Çev. Parna-Beka Çilaşvili. Othello Yayınları.
Vâlâ Nureddin. (1969). Bu dünyadan Nâzım geçti. Remzi Kitabevi.
Лаперашвили, В. А. (1974). Назым Хикмет в Тбилиси (Nâzım Hikmet in Tbilisi). ЛГ 5, 92-93.
Лысенков, Н. А. (2016). Приезд Назима Хикмета в Советский Союз в 1951 году (Arrival of Nâzım Hikmet to the Soviet Union in 1951). Восточный архив, 1, 33.
Дикман, М. И. (1963). Поэзия и перевод (Poetry and translate). Советский писатель.
Бавин, С. П. ve Теплицкая А. В. (2017). Советское общество в воспоминаниях и дневниках (Soviet society in memoirs and diaries). Литературная жизнь СССР. Нестор-История 8, 445.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ