ZAMİR /n/’si VE /y/ YARDIMCI ÜNSÜZ KARIŞIKLIĞI “KIRKLARELİ’NE Mİ, KIRKLARELİ’YE Mİ?” DEMELİ

Türkçede adlandırma çeşitlerinden biri belirsiz ad tamlaması şeklidir. Bu tamlamada iki isim bulunur. İkinci ismin yanına 3. kişi iyelik eki getirilir. Yer adlarında görülen belirsiz ad tamlaması ve hal ekleri arasına zamir /n/'si ve /y/ yardımcı sesin gelmesi konusunda son zamanlarda farklı kullanımlar görülmektedir. Türkçenin dilbilgisi kuralına göre bir isim tamlamasına gelecek aitlik, eşitlik ve hâl eklerinden önce bir zamir /n/'si getirilmelidir. Bazen iyelik ekinin görünürlüğünün zayıflığından dolayı, yanlışlıkla, farkında olmayarak, yanlış kalıplaşmalara gidilerek zamir /n/'sinin yerine /y/ yardımcı sesi kullanılmaktadır. Bu durum acaba yanlış bir kullanış mıdır, yoksa eş zamanlı dil kapsamında art zamanlı dil sahasından ayrı ve yeni bir kural ve kullanış mı olacaktır? Belirsiz ad tamlaması ile kurulmuş yer adlarına eklenen hâl eklerinin koruyucu ünsüzü genellikle zamir /n/'sidir; ancak bazı örneklerde /y/ yardımcı ünsüzü, zamir /n/'sinin yerine geçmiştir. Bunun sebebi 3. kişi iyelik ekinin görünürlüğünün zayıflığıdır. Bu durum ya yanlış ya da yeni bir kullanıştır. /y/ yardımcı sesiyle zamir /n/'si bazı araştırmacılarca yardımcı ses grubundan sayılsa da iki ses birbirinden farklı görevlere sahiptir. Birinin kullanıldığı yerde öbürünü kullanmak yanlış olur. Bu kullanış, dil yanlışı veya doğruluğu kıstasına göre uygun değildir; ancak yaygın olmak özelliğini kazanırsa dil yanlışı denemez. Şimdiki hâliyle dilbilgisi kurallarına uygunluk kıstası kapsamında kurala aykırıdır; lâkin yaygınlık kıstasına bakıldığında henüz doğru bir kullanış demek için de erkendir

CONFUSION OF PRONOMINAL /n/ AND INTERVOCALIC EUPHONIC CONSONANT /y/: SHOULD IT SAY “KIRKLARELİ’NE” OR “KIRKLARELİ’YE”

One kind of naming in Turkish is the style of shortened genitival construction. There are two nouns in this construction. Third personel possessive suffix is added next to second noun. Different usages has recently been observed about using pronominal /n/ and intervocalic euphonic consonant /y/ between case ending and shortened genitival construction in place names According to Turkish grammar, pronominal /n/ is added to genitival construction before pronominal suffix, equative suffix and case endings. Due to weakness of visibility of possessive suffix, people tend to use intervocalic euphonic consonant /y/ instead of pronominal /n/ unintentionally. Is it an erroneous usage or will it be a new usage and a new rule apart from diachronic language in the scope of synchronic language? Pronominal /n/ is the commonly used intervocalic euphonic consonant of case endings which are added to place names that are in genitival construction form but intervocalic euphonic consonant /y/ is used instead of pronominal /n/ in some examples. The reason of this is weakness of visibility of third person possessive suffix. This usage is either new or incorrect. Although some researchers consider intervocalic euphonic consonant /y/ and pronominal /n/ as intervocalic euphonic consonants, these two sounds have different functions. Using them interchangeably would be wrong. This usage is not appropriate considering the correct or incorrect usages of language but we cannot say it is a lingual error if it gains the ‘commonly used’ characteristics. In its current form, it is against the appropriateness criteria in grammar but it is early to say it is a correct usage considering the prevalence criteria

PDF

___

BANGUOĞLU, Tahsin, Türkçenin Grameri, 8. Baskı, TDK Yayınları, Ankara 2007.

ERCĠLASUN, Ahmet B., Türkiye Türkçesinde Yardımcı Ses, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Eylül 2000, C: 2000/II, S: 585, s. 219-225.

ERGĠN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, 18. Baskı, Bayrak BYT, Ġstanbul 1989.

GEMALMAZ, Efrasiyap, Türkçede Bağlayıcı (Yardımcı) Ses Konusu Üzerine, AÜTAED: Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 7. sayı, 1-5 ss, Erzurum 1997.

HATĠPOĞLU, Vecihe, Türkçenin Sözdizimi, TDK Yayınları, Ankara 1972.

KARADEMĠR, Fevzi, Eş Zamanlı Bakışla Türkiye Türkçesinde Yardımcı Ünsüzler, Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/2 Spring 2011, P. 561-598, TURKEY.

KARAÖRS, Metin, Ders Kitaplarındaki Yardımcı Seslerle İlgili Bilgi Yanlışları, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 19 Yıl: 2005/2 (27-36 s.).

KORKMAZ, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 1992.

KORKMAZ, Zeynep, Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi, TDK Yayınları, 3. Baskı, Ankara 2009.

ÖZKAN, Mustafa, SEVĠNÇLĠ, Veysi, Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, 3 F Yayınevi, Ġstanbul 2008.

TOPALOĞLU, Ahmet, Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, Ötüken, Ġstanbul 1989.

http://ekonomi.milliyet.com.tr/edirne-tekirdag-ve-kirklareli-ye-kademeli-olarak-elektrikveriliyor/ekonomi/ekonomidetay/14.01.2012/1488985/default.htm, 14.06.2012, 23.40

http://ekonomi.milliyet.com.tr/tunceli-ye-tesvik-yok/ekonomi/ekonomidetay/06.04.2012/1524806/ default.htm, 14.06.2012, 17.57

http://haber.rotahaber.com/cumhurbaskani-gul-kocaeline-gitti_260600.html, 14.06.2012, 23.58

http://manisainternethaber.com/haber/542/koprubasi%60na_yabanci_misafir.html, 15.06.2012, 00.04

http://mecitozuhaber.com/index.php?option=com_content&view=article&id=154%3Amecitozunebim-aciliyor&Itemid=1, 13.06.2012, 16.57

http://trabzondanbak.com/haberler-15470-Degirmenci_Carsibasina_Cikarma_Yapti.html, 15.06.2012, 13.06

http://www.adiyamanbulteni.com/icerik/360-Saglik-Senden-Golbasiya-ziyaret, 14.06.2012, 11.30

http://www.aksiyon.com.tr/aksiyon/haber-20949-11-eminonune-cebir-formulu.html, 18.06.2012, 21.10

http://www.ankaragolbasi.gov.tr/default_B0.aspx?id=360, 09.06.2012, 18.30

http://www.bayburtpostasi.com.tr/gundem/bayburt/102-bayburt/4578-demirozune-yeni-ismakinesi, 09.06.2012, 18.54

http://www.beypazari.bel.tr/site/index.php?modul=9_1&ID=266, 09.06.2012, 18.20

http://www.bilecik.edu.tr/Dosya/BasinHaber/2012/04/618/rektor_ozcandan_osmaneline_mujdewww.haber11.net-17.04.2012.pdf, 13.06.2012, 16.47

http://www.bursadabugun.com/haber/iste-orhaneli-nin-cilgin-projesi-ozel-haber-88898.html, 13.06.2012, 16.50

http://www.daghaber.net/yoeremzden-haberler/108-orhanelye-anaokulu-yapiliyor.html, 14.06.2012, 17.45

http://www.dazkiri.net/bel/, 09.06.2012, 18.07

http://www.dazkiri.net/bel/, 09.06.2012, 18.07

http://www.denizlihaber.com/kent/cameli/deniz-fenerinden-cameliye-yardim-eli/, 14.06.2012

http://www.denizlihaber.com/politika/diger-siyasi-partiler/turkiye-partisi-cameline-cikarma-yapti/, 14.06.2012, 17.51

http://www.dernekpazari.com/index.php?option=com_content&task=view&id=855&Itemid=2, 15.06.2012, 13.05

http://www.ensonhaber.com/teroristler-pinarbasina-boyle-geldi-2012-05-27.html, 14.06.2012, 23.32

http://www.erzurumgazetesi.com.tr/haber/Pazaryolu-na-MYO-Mujdesi/36174, 14.06.2012, 21.36

http://www.eskisehir.pol.tr/ilceler/gunyuzu/, 14.06.2012, 21.41

http://www.f5haber.com/antalya/korkuteli-ne-6-bin-500-ciftcinin-yararlanacagi-haberi-24399/, 09.06.2012, 18.48

http://www.gazeteadiyaman.com/icerik/6451-Saglik-Senden-Golbasina-Ziyaret, 09.06.2012, 17.56

http://www.gazeteport.com.tr/haber/100032/suriyeli-militanlar-yayladagina-kacti, 14.06.2012, 23.05

http://www.haber3.com/vali-yenigunden-cayirli-ve-otlukbeline-ziyaret-1087363h.htm, 14.06.2012, 21.31

http://www.haber34.com/eminonuye-guney-koreden-misafir-geldi-3629-haberi.html, 14.06.2012, 23.09

http://www.haber53.com/28758_Derepazari-na-spor-kompleksi-yapilacak.html, 15.06.2012, 15.00

http://www.haber53.com/61098_Kalpar-Cayeli-ye-veda-etti.html, 15.06.2012, 15.26

http://www.haber53.com/61098_Kalpar-Cayeli-ye-veda-etti.html, 15.06.2012, 15.26

http://www.haber61.net/news_detail.php?id=106148, 15.06.2012, 14.37

http://www.haberduzce.com/haber/Cumayerine-destek-suruyor-1984, 14.06.2012, 21.26

http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/20256904.asp, 14.06.2012, 23.20

http://www.ilerigazetesi.com.tr/guncel/kadisehrine-yeni-belediye-binasi-h10058.html, 15.06.2012, 12.56

http://www.ineboluajans.net/haber/7763-kastamonuspor39dan-zeytinburnu39ya-tek-kursun-1- 0.html, 18.06.2012, 21.07

http://www.kaktusdergisi.com/index.php/bolgesel/item/866-korkuteliye-su-verilmiyor, 18.06.2012, 20.31

http://www.kanal27tv.com/detail.php?cat=30&content=15804, 14.06.2012, 22.21

http://www.kanal46.com/haber.php?h=31793, 14.06.2012, 23.28

http://www.kastamonuharman.com/haber/Pinarbasina-Yilin-Ilk-Kari-Yagdi-370, 14.06.2012, 23.35

http://www.kenthaber.com/dogu-anadolu/erzincan/Haber/Genel/Normal/otlukbeliyi-doluvurdu/1818a557-21fd-418f-a76b-234fd4863ad8, 14.06.2012, 21.34

http://www.kentselhaber.com/V7/ilce/Polateli-Haberleri/ilce_Kod/837, 18.06.2012, 20.14

http://www.kilispostasi.com/kilis-ilceleri/polateli/polateli%E2%80%99ne-yaz-ortasinda-doluyagdi.html, 18.06.2012, 20.12

http://www.koprubasi.tv/haber/40-haci-sefer-efendi, 15.06.2012, 13.01

http://www.kurtulusgazetesi.com.tr/genel/sultandagina-devasa-yatirimlar-yapildi.htm, 09.06.2012, 18.08

http://www.medya73.com/hamamozune-nostaljik-hukumet-konagi-haberi-187529.html, 09.06.2012, 18.26

http://www.medya73.com/salipazarina-dev-yatirim-haberi-507553.html, 15.06.2012, 14.54

http://www.medya73.com/yazdir-1-579866.html, 14.06.2012, 23.24

http://www.medyagazete.com/yasam/duzicine-yine-sehit-atesi-dustu-h716.html, 15.06.2012, 15.35

http://www.nigdehaber51.com/yazdir/haber/ralliciler-camardina-hayran-kaldi-2516.htm, 15.06.2012, 00.11

http://www.nurdagihaber.com/yazi_detay.php?Yazi_id=285&yazar=119, 14.06.2012, 21.43

http://www.ozgurkocaeli.com.tr/haber/kocaeliye-13-yeni-otel-84547.html, 14.06.2012, 23.48

http://www.pedalla.com/erzincandan-ankaraya-3gun-hafik-yavu/, 18.06.2012, 20.49 http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx? aType=RadikalDetayV3&ArticleID=626870&CategoryID =97, 18.06.2012, 20.29

http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=1070368&Yazar= ORAL%20%C7ALI%DELAR&Date=23.11.2011&CategoryID=98, 14.06.2012, 18.02 http://www.sabanozu.gov.tr/nasilnerde.htm, 13.06.2012, 16.53

http://www.sakaryagazete.com.tr/haberler_quotgolpazarina_sanai_sartquot-l-1-sayfa_id-666-id97973, 13.06.2012, 16.45

http://www.salpazarihaber.com/yerel-haberler/salpazarina-yeni-kopru.htm, 15.06.2012, 12.58

http://www.sarayduzugazetesi.com/haberdetay.asp?ID=2597, 15.06.2012, 14.54

http://www.showhaber.com/altinozune-gelen-122-suriyeli-daha-turkiyeye-sigindi-446373h.htm, 14.06.2012, 23.00

http://www.sinopgazetesi.com/haber.php?haber_id=253&print=1, 15.06.2012, 14.50

http://www.sivashaber.net/haber/haber_detay.asp?haberID=4478, 15.06.2012, 14.39

http://www.siyasalforum.org/showthread.php?tid=130, 14.06.2012, 11.25

http://www.susehri.com.tr/haber-582-4,-Buyuk-ihale-Susehri-ne.html, 15.06.2012, 14.44

http://www.telehaber.com/haberler/haber-3345009/, 14.06.2012, 22.56

http://www.trtspor.com.tr/Haber.aspx?Id=18150, 14.06.2012, 23.39

http://www.trtturk.com.tr/index.php?lang=tr&page=11&newsCat=1&newsID=5054, 09.06.2012, 18.52

http://www.turkelihaber.com/haber/97-turkeline-nukleer-santral-kurulacak, 18.06.2012, 20.47

http://www.turkudostlari.org/10562/serif-Akbag/Acmayin-Pencereyi-Esmesin-Yeller-sozleri.html, 18.06.2012, 20.37

http://www.unyekent.com/haber/19204/caybasi-8217na-ikinci-tekstil-atolyesi-de-acildi, 15.06.2012, 00.30

http://www.yarin11.com/Haber/2012/Mayis/16-Mayis-2012-Carsamba/BAKAN_YILDIRIM_ OSMANELi_YE_GELiYOR/, 14.06.2012, 17.47

http://www.yavuzelihaber.com/kulturel-haberler/muftu-sari-ya-veda-yemegi.html, 14.06.2012, 22.54

http://www.yeniufukgazetesi.com.tr/haber.php?id=2322, 15.06.2012, 12.54

http://www.yerkoygazetesi.com.tr/turk-kizilay%E2%80%99indan-cicekdagi%E2%80%99naanlamli-ziyaret.html, 14.06.2012, 23.44

http://yenisafak.com.tr/Gundem/Default.aspx?i=368014, 15.06.2012, 00.09

http://yenisafak.com.tr/YurtHaberler/Default.aspx?t=01.02.2012&i=365287, 15.06.2012, 00.01

http://yurthaber.mynet.com/detay/bilecik-haberleri/bilecik-il-emniyet-muduru-gokpinardanpazaryerine-ziyaret/236680, 13.06.2012, 16.46

http://yusufelininsesigazetesi.com/haberdetay/615-yusufeli%E2%80%99ne-dev-yatirim-almaturotel.html, 09.06.2012, 18.50