YEREL DOKUSUNU YİTİRMEKTE OLAN BİR KENT: MALATYA

Bu çalışmada; tarihi, sosyal, kültürel ve ekonomik bakımdan zengin bir mirasa ev sahipliği yapan Anadolu topraklarında kurulu Türkiye'nin yeni büyükşehirlerinden biri olan Malatya'nın bir süredir değişen çehresi ele alınmaktadır. Değişim, yaşamın gözardı edilemeyecek gerçeklerinden biridir. Toplumsal yaşamda kentler değişime maruz kalan mekanlar olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Kentler; nüfus artışı, modern kentleşme politikaları, ekonomik çıkarlar gibi çeşitli nedenlerle dönüşüme uğramaktadırlar. Bazı durumlarda, kentin çehresinde meydana gelen değişim kentin özüne zarar vermektedir. Günümüzde değişim bu yönüyle birçok şehirde etkisini göstermektedir. Bu durum ülkemizdeki birçok kentin yerel dokusunu kaybetmesine neden olmaktadır. Malatya; ekonomik, coğrafi, sosyal ve kültürel birtakım özellikleri ile öne çıkan bir şehirdir. Ancak bu ayırt edici değerlerin önemli bir bölümü değişime yenik düşmektedir. Bu bağlamda çalışmada, özellikle kente dünya çapında ekonomik bir değer kazandıran kayısı meyvesinin yetiştiği yeşil alanların ve kentin yerel mimari dokusunu oluşturan geleneksel Malatya evlerinin modern bir kent oluşturmak adına kente eklemlenen bulvar, kavşak, çok katlı konutlar gibi yapıların inşasında yaşadığı yaprak dökümü üzerinde durulmaktadır. Malatya'nın yitirmekte olduğu bu değerler, şehirde yakın tarihte çekilen bazı fotoğraflar aracılığıyla görsel olarak da ifade edilmektedir. Çalışmada, gündelik şehir yaşamında birçoğumuzun sıkça karşılaşarak içselleştirdiği benzeri değişimler Malatya örneği ile bir kez daha gündeme getirilmektedir. Böylece birey ve yurttaş olarak bu değişimlere daha duyarlı olma bilinci uyandırılmaya çalışılmaktadır.

A CITY LOSING ITS LOCAL TEXTURE: MALATYA

Turkey is a country that was built on Anatolia's rich heritage in respect to historical, social, cultural and economical. This study approaches the changing face of Malatya which is one of the new big cities of Turkey. Change is one of the realities that can not be ignored In social life, cities have emerged as spaces which are exposed to changes. Cities are being transformed for various reasons such as population growth, modern urbanization policies, economic interests. In some cases, the change is damaging the essence of the city. Today, the change shows its effect in this aspect on many cities. This situation causes many cities to lose the local texture of its'. Malatya distinguishes itself as an city with some characteristics of economic, geographic, social and cultural. But a significant portion of these distinctive values are being succumbed in the face of change. In this context in the study it's elaborated on fall of; especially greenbelt which -Malatya's the worldwide economic value-apricotes are grown on and Malatya's traditional houses because of construction of boulevard, junction, multiplex housing to create a modern city. The values which are being lost in Malatya are expressed visually by nearby dated photos. In this study similar changes, which are often internalized by most of us in everyday city life, are bringing forward once again with the example of Malatya. So, it's tried to wake up the consciousness of being more sensitive to these changes as an individual and a citizen.

___

  • AL, Meltem (2011), "Kentte Bellek Yıkımı ve Kimlik ?n?ası-Palimpest: Ankara Atatürk Bulvarı Bağlamında Bir ?nceleme", Mekân ve Kültür, der. Emine Onaran ?ncirlioğlu ve Barı? Kılıçbay, ?stanbul: Tetragon Kültür Ara?tırmaları Derneği.
  • ALVER, Köksal (2007), Siteril Hayatlar Kentte Mekânsal Ayrışma ve Güvenlikli Siteler, Ankara: Hece Yayınları. Ankara the BEST (2008), "Bağ Evleri", Sayı:1, Yaz-Sonbahar 2008, s.140-144.
  • BA?GELEN, Nezih (1998), Bir Zamanlar Malatya, Kentbank (Bu yayın Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarafından Kentbank için hazırlanmı?tır.).
  • KARASU, Mithat Arman (2009), Kente Karşı Suç İmar Uygulamaları Bağlamında Kente Karşı Suçlar, Ankara: Sava? Yayınevi.
  • KÜÇÜKERMAN, Önder (2007), Turkish House In Search Of Spatial Identity-Kendi Mekânının Arayışı İçinde Türk Evi, (Çev. Tamer Çelensü - Adair Mill), Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 6.Basım.
  • Malatya Valiliği (1996), Coğrafi, Ekonomik, Sosyal, Kültürel ve Tarihi Yönleriyle Malatya '96, Ankara: Çağda? Hizmetler Ltd. ?ti.
  • Malatya Flaş Haber Aylık Siyasi Aktüel Dergi (2013), "Kentsel Dönü?üm Tüm Hızıyla Devam Ediyor", Sayı:8, ?ubat 2013, s.30.
  • Maldia Kültür-Sanat-Siyaset ve Spor Dergisi (2013), "En Çok Araç Çevreyolu Olmayan Malatya'da", Sayı:19, s.20-21.
  • TÜ?K (2010), Bölgesel Göstergeler 2010 TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli), Yayın No:3571.
  • Uçuş Noktası (2013), "Doğu'nun Köklü ve Renkli ?ehri; Malatya: Malatya Kayısısını Bilmeyen Yok Peki Ya 70 Çe?it Köftesini?..", Ocak 2013, Sayı:18, s.22-30.
  • ?AH?N, Hüseyin, "Aslantepe", http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/belge/1- 92971/aslantepe.html, eri?im tarihi: 19.04.2013
  • YAYINOĞLU, Pınar Eraslan-Susar, Filiz A. (2008), Kent, Görsel Kimlik ve İletişim, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
  • http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/821/10430.pdf, eri?im tarihi: 26.03.2013
  • http://www.haberler.com/malatya-da-yeni-bulvar-icin-50-parselde-istimlak-3985284-haberi/, eri?im tarihi: 23.03.2013
  • http://www.ntvmsnbc.com/id/25334609, eri?im tarihi: 27.03.2013
  • http://www.habermalatyam.com/2012/03/malatyann-goc-durumu.html, eri?im tarihi: 25.03.2013
  • http://www.hurriyet.com.tr/astroloji/11530739.asp, eri?im tarihi:25.03.2013
  • http://www.basfyks.com.tr/TR/referanslar/onarim_ve_guclendirme_sistemi/Pages/bes_konaklar.aspx, eri?im tarihi: 01.04.2013