“Yalnızız” romanında estetik roman unsurları

Güzelliğin soyut bir kavram olması ve belli bir tarifinin yapılamaması, estetik bilimini kurallar belirleme ve pozitif bilimlerde ortaya konulan doğru ya da yanlış gibi deneysellik sonucu ortaya çıkan yargılar ortaya koyma konusunda zorlamaktadır. Estetiğin bir bilim olarak kabul edilmesi ile estetik, bu öznel yargılardan sıyrılarak evrensel boyutu ile güzeli açıklamaya çalışır. Estetik roman ise kendi türü içerisinde belli bir çerçeve çizerek türünün sınıflandırmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Estetik roman, estetik yargının temelinden duyusallığı çıkararak onun yerine düşünsel kavramları koymayı amaçlamaktadır. Estetik roman, bütün amacı sanatsal bir yapıt ortaya koymaya çalışan yazarın ürünüdür. Bu çalışmada estetik roman ölçütlerinden hareketle Peyami Safa’nın Yalnızız romanındaki estetik unsurları ortaya konmaya çalışılmıştır. Giriş kısmında estetik konusuna açıklık getirilmeye çalışılmış, Birinci kısımda estetik romanın kıstaslarına, İkinci bölümde Peyami Safa’da estetik roman konusuna değinilmiş, son bölümde ise Yalnızız romanının estetik unsurlarına yer verilmiştir.

Aesthetic novel elements in Peyami Safa’s novel ‘yalnızız’

Beauty as an abstract concept and not having certain definition has created to difficulties for aesthetic science to apply rules and to define judgement about what is right or wrong based on experiments like positive science. Aesthetic being accepted as a science tries to explain beauty with reference to universal criteria by limiting subjective judgement. Aesthetic novel by defining the boundaries of its own kind aims to classify itself. Aesthetic novel aims to replace sensorial with intellectual concepts of the element of aesthetic. Aesthetic novel is the product of author aiming to produce an artistic work. In this study, we define aesthetic novel elements in Peyami Safa’s novel ‘Yalnızız’ referring to aesthetic novel criteria. In introduction, studies on aesthetic are examined. The elements of aesthetic novel in general will be discussed at the second part and elements of aesthetic novel at the novel of ‘Yalnızız’ will be examined at the last part.

PDF

___

AYVAZOĞLU, Beşir(2008), Peyami Hayatı Sanatı Felsefesi Dramı, Kapı Yay., İstanbul.
ÇETİN, Nurullah(2004), Roman Çözümleme Yöntemi, Ankara.
ÇETİŞLİ, İsmail (2004), Metin Tahlillerine Giriş/2 Hikaye-Roman- Tiyatro, Akçağ Yay., Ankara.
DEMİR, Yavuz (2002b), Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde: Müşâhedât Bir Üstkurmaca Olarak Müşâhedât, Dergah Yay., İstanbul.
DEMİR, Yavuz(2002), İlk Dönem Türk Hikayelerinde Anlatıcılar Tipolojisi, Dergah Yay., İstanbul.
FINN, Robert(2003), Türk Romanı İlk Dönem 1872-1900(çev: Tomris Uyar), Agora Kitaplığı, İstanbul.
GÜMÜŞ, Semih(1991), Roman Kitabı, Adam Yay., İstanbul.
KİERKEGAARD, Soren(2009), Etik/Estetik Dengesi, Ağaç Yay., İstanbul.
KORKMAZ, Ramazan (ed.)(2004), Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000, Grafiker Yay., Ankara.
MORAN, Berna(2006), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yay., İstanbul.
MORAN, Berna(2007), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İletişim Yay., İstanbul.
PARLA, Jale(2008), Don Kişot‟tan Bugüne Roman, İletişim Yay., İstanbul.
RANCİÉRE, Jacques(2006), Estetik Bilinçdışı, Ara-lık Yay., İzmir.
SAFA, Peyami(1999), Yalnızız, Ötüken Yay., İstanbul.
SAĞLIK, Şaban(2010), Popüler Roman Estetik Roman, Akçağ Yay., Ankara.
TANPINAR, Ahmet Hamdi(1995), Edebiyat Üzerine Makaleler(haz: Zeynep Kerman), Dergah Yay., İstanbul.
TEKİN, Mehmet(1999), Romancı Yönüyle Peyami Safa, Ötüken Yay., İstanbul.
TUNALI, İsmail(2003), Marksist Estetik, Kaynak Yay., İstanbul.
TUNALI, İsmail(2010), Estetik, Remzi Kitabevi, İstanbul.
WELLEK, Réne(1993), Edebiyat Teorisi(çev: Ömer Faruk Huyugüzel), Akademi Kitabevi, İzmir.