YAHUDİLİKTE SAVAŞ KURALLARI VE SAVAŞLA İLGİLİ YAKLAŞIMLAR

Yahudiler, Mısır'dan Musa çıkışlarından itibaren Hâkimler ve Krallar dönemi başta olmak üzere tarihin birçok döneminde Ortadoğu'daki savaşların merkezinde yer almışlardır. Yahudilikte savaşların kaynağı, amacı ve kuralları, kutsal metinlerde yer alan vaat edilmiş toprakların ele geçirilmesi ve korunması ile ilgili ifadelerde belirtilmektedir. Genel olarak Yahudilikteki savaş ile ilgili kural ve yaklaşımlar, Musa peygamber döneminden itibaren oluşmaya başlamıştır. Ayrıca, kutsal metinlerin yorumu niteliğinde olan dini otoritelerin görüşleri, savaşların amaçlarını ve kurallarını detaylandırmaktadır. Bu manada Yahudilikte savaş, Milhemet Mitsva ve Milhemet Reşut olarak ikiye ayrılmaktadır. Bununla birlikte Yahudi kutsal metinlerine göre bu kuralların dışında hareket edilmesi, Yahudiler açısından birçok olumsuz durumun yaşanmasına, savaşlarda yenilgiye ve elde edilen toprakların kaybedilmesine neden olmuştur. Diğer taraftan Yahudilerin tarihi süreç içerisinde karşılaştıkları bazı toplumsal olay ve kriz dönemleri, yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yaklaşımlar ise Yahudilikteki Tanrı anlayışı, sürgün, diaspora, mesih beklentisi ve altınçağ dönemi gibi kavramlar etrafında şekillenmiştir. Bu makalede, Yahudilikte dini ve sosyal hükümlerin belirlendiği dönem olarak kabul edilen kutsal metinler döneminde ortaya çıkan savaşla ilgili kurallar ve yaklaşımlar Tanah pasukları etrafında incelenerek ele alınacaktır. Makale verileri, dökümantasyon tekniğiyle elde edilmiş ve deskriptif metot kullanılarak Dinler Tarihi açısından değerlendirilmiştir. Böylece Ortadoğu merkezli savaşlarla ilgili olgu ve gerçekliklerin anlaşılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

WAR RULES AND APPROACHES ABOUT WAR IN JUDAISM

The Jews have always been in the center of the wars in the Middle East in many periods of history since their Exodus from Egypt under the leadership of Moses, mostly during the Period of Judges and Period of Kings. The sources and rules of war in Judaism are expressed in the statements about the recapturing and protecting the promised lands mentioned in the holy scriptures. In general, the rules and approaches about war in Judaism were formed as of the period of the prophet Moses. In addition, the viewpoints of religious authorities, which are the interpretations of these scriptures, provide details on the purposes and rules of wars. In this sense, war is divided into two as Milhemet Mitsva and Milhemet Reşut in Judaism. In addition, according to the holy scriptures of Judaism, not acting in agreement with the rules caused that Jews experienced many negative events, and lost wars and the holy lands in the past. On the other hand, some social events and crises experienced by Jews in history caused that new approaches emerged in time. These new approaches have been shaped around the god perception in Judaism, exile, the expectation of a Messiah, and the expected golden age. In this review, the wars and approaches about war that emerged during the Holy Scriptures Period in Judaism, which is considered as a period in which religious and social judgments were defined in Judaism, will be investigated in the light of the Tanah Pasuks (i.e. the verses of the Tanah). Using descriptive methodology, the study examines the data, collected via documentation, from the perspective of the History of Religions. In this way, it is aimed that the study will contribute to the understanding of the phenomena and realities about wars centered in Middle East.

PDF

___

Adam, Baki, "Yahudilik ve Şiddet", İslamiyat, C. 5, S. 1, Ocak-Mart 2002, ss. 23-34. Albayrak, Kadir, "Diğer Semavi Dinlerde Şiddet", Şiddet Karşısında İslam, İstanbul 2014, ss. 29-
74. Arslantaş, Nuh, İslam Dünyasında Samiriler, İstanbul 2010.
Arslantaş, Nuh, İslam Toplumunda Yahudiler, İstanbul 2011.
Batuk, Cengiz, Tanrı'nın Asi Çocukları: "Zalimlik ve Mazlumluk Arasında Şiddet Sarmalındaki Yahudiler", Milel ve Nihal C. 5, S. 1, Ocak-Nisan 2008, ss.157-187.
Batuk, Cengiz, Tarihin Sonunu Beklemek, İstanbul 2003.
Yahudilikte Savaş Kuralları ve Savaşla İlgili Yaklaşımlar 165
Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/20
Baybal, Sami, "Modern Yahudilikte Mesih İnancı Üzerine Bazı Mülahazalar", Bütün Yönleriyle Yahudilik (Uluslararası Sempozyum 18-19 Şubat 2012), Ankara 2012, ss. 341-359.
Besalel, Yusuf, Yahudilik Ansiklopedisi, C. 1-3, İstanbul 2001.
Besalel, Yusuf, Yahudi Tarihi, İstanbul 2003.
Brenner, Michael, Kısa Yahudi Tarihi, çev. Sevinç Altınçekiç, İstanbul 2011. Çınar, Aynur (Yıldız), "Alternatif Bir Okuma Örneği: Yahudi Literatürünün "Ata Ya'kûb Algısı" Işığında Yûsuf Kıssasının Yorumlanması", Prof. Dr. M. Cemal SOFUOĞLU'na Armağan, İzmir 2016, ss. 249-277.
Fırestone, Reuven, "Holy War in Modern Judaism? Mitzvah War and the Problem of the Three
Vows", Journal of the American Academy of Religion, Vol. 74, No. 4, December 2006, pp. 954-982.
Gündüz, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Konya 1998.
Gürkan, Saime Leyla, Yahudilik, İstanbul 2008.
Hasanoğlu, Eldar, "Tanah'a Göre Kudüs'ün Kutsallaşma Süreci", Uludağ Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, C. 24, S. 2, 2015, ss. 125-148.
Hasanov, Eldar, "Nuhi Kimliği Bağlamında Yahudilikte Yabancı Algısı", Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, C. 2, S. 1, 2015, ss. 137-160.
Johnson, Paul, Yahudi Tarihi, çev. Filiz Orman, İstanbul 2001.
Kaçan, Lütfi, Kitab-ı Mukaddes ve İslam Geleneğinde Ahid Sandığı, İstanbul 2004.
Kurt, Ali Osman, Erken Dönem Yahudi Tarihi (Yahudiliğin Mimarı Ezra), İstanbul 2007.
Kurt, Ali Osman, "Yahudilik'te Sürgün Metaforu: 'Boş Ülke' Miti ve 'İncir' Benzetmesi
Çerçevesinde Bir Değerlendirme", Milel ve Nihal, C. 5, S. 3, Eylül-Aralık 2008, ss. 257-
267. Kurt, Ali Osman, "Yahudilik'te Sürgün Teolojisi: Tanrısal Bir Ceza Olarak Sürgün", Dini Araştırmalar, C. 9, S. 25, Mayıs-Ağustos 2006, ss. 61-78. KUTSAL KİTAP, Seoul, 2013.
Küçük, Abdurrahman, Dönmeler (Sabatayistler) Tarihi, Ankara 2005. Meral, Yasin, "İbn Meymun'a Göre Yahudilik'te İman Esasları", Ankara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 2, 2011, ss. 243-266.
Rabkın, Yakov M., Yahudilerin Siyonizm Karşıtlığı, çev. Şahika Tokel, İstanbul 2014.
Ruderman, David B., Erken Modern Dönem Yahudi Tarihi, çev. Lizet Deadato, İstanbul 2013. Sarıkçıoğlu, Ekrem, Dinlerde Mehdi Tasavvurları, Samsun 1997.
THE BABYLONIAN TALMUD, Trans. I. Epstein, London 1936-1948.
TORA Türkçe Çeviri ve Açıklamalarıyla Bereşit 1. Kitap, çev. Moşe Farsi, Diana Yani, Selin
Sağla, vd., İstanbul 2002.
TORA Türkçe Çeviri ve Açıklamalarıyla Şemot 2. Kitap, çev. Moşe Farsi, Diana Yani, Selin
Sağla, vd., İstanbul 2004.