ÜLKÜ TAMER'İN "SOĞUK OTLARIN ALTINDA" ADLI KİTABINDA KENT ALGISI

Modernitenin taştan cisimleşmiş şekli olan kentler, modern şiirin duyarlılığının da ortaya çıktığı mekânlardır. Kent, çevre ve insan açısından birçok olumusuz şartı bünyesinde barındırmasına rağmen; bu durum modern edebiyata konu bakımından farklı olanakların ve yeni zenginliklerin de kapısını açmıştır. Modern edebiyat, Charles Boudelaire'den itibaren yeni temaların ve imgelerin ortaya çıktığı böyle bir kaynağa yabancı kalamamıştır. Bizim edebiyatımızda ise gerek şiir gerekse roman türlerinde 1950'lerden başlayarak "kent eleştirisi", "kaçma duygusu", "doğaya özlem", "moral değerlerde çözülüşün getirdiği problemler" ve "bireyin kendisine - doğaya ve topluma yabancılaşması" gibi meseleler kent merkezi esas alınarak yazılmaya başlanmıştır. Ülkü Tamer de, insanın özüyle kendisi arasına aşılmaz mesafeler koyan; evrenle insanın arasındaki ahengi bozan kent yaşamını, şiirinin ana izleklerinden birisi haline getirir. Tamer'in tematik bağlamdaki bu tercihi özellikle ilk şiirlerinde kavgacı ve baskın bir söylemle gerçekleşmez; o, özlem duyduğu el değmemiş doğallığı önce, çocuklara özgü bir safiyet ve sadeliğin hâkim olduğu mısralarında gerçekleştirir. Çalışmamızın giriş bölümünde, modern yaşam alanları ve yapılarına, modernizmin sınır tanımayan ve hiçbir ahlaki ilkeyi kabul etmeyen ilerlemecilik mantığına, kent yaşamının neden olduğu insanlar arası ilişkilerdeki deformasyona ve modern iktidarın oluşumuna değinilecektir. Daha sonra Ülkü Tamer'in "Soğuk Otların Altında" adlı kitabı ise bu teorik altyapı çerçevesinde ve dönemindeki şairlerden bazılarının benzer temalı şiirlerinden örnekler eşliğinde incelenecektir.

THE PERCEPTION OF URBAN IN ÜLKÜ TAMER'S BOOK "SOĞUK OTLARIN ALTINDA"

Urban, the concrete body of modernism is also where we can see the sensitivity of modern poem. Even though it has negative points of urban, environment and human, it inspired modern literature for theme, simplicity, topic and place. Modern literature couldn't ignore this inspiration source that has so many new ideas, new stories, new techniques and new views since Charles Boudealire. In our literature(Turkish) starting from 1950s we see urban critism, nature, breakage of moral values, boundaries between individual and his spiritual life and his surroundings and society in novels and poems based on urban. Ülkü Tamer makes the urban that breaks the bonds between human and universe the most important thing in his poems. Ülkü Tamer couldn't express his urban thoughts by "militarist way". Because in this way (militarist) couldn't reach all members in the society. After so many efforts he realized that simplicity is the key to reach the society through poem. In this study we will focus on the elements of urbanism and its logic that ignores all the boundaries. Ülkü Tamer's book "Soğuk Otların Altında" will be examined in the frame of logic mentioned above with the help of the example of some poems that have similar theme.

___

ARMAĞAN, Mustafa (1998). Gelenek ve Modernlik Arasında, 2.bs., İz Yayıncılık, İstanbul.

BEK, Kemal (1998). "Ülkü Tamer'in İmgeleri", Ludingirra, C.2, S.5, Bahar.

CANSEVER, Edip (2010). Sonrası Kalır I, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

DOĞAN, Mehmet Can (1998). "Yanardağın Coğrafyası", Ludingirra, C.2, S.5, Bahar.

KAHRAMAN, Hasan Bülent (2000). "Sivillik, Etik, Dilsel, Kopuş", Türk Şiiri Modernizm Şiir, Büke Yayınları, İstanbul.

................, Hasan Bülent (2004). Postmodernite İle Modernite Arasında Türkiye, Everest Yayınları, İstanbul.

KARAKOÇ, Sezai (2010). Gün Doğmadan, 8.bs., Diriliş Yayınları, İstanbul.

KOLAKOWSKİ, Leszek (1999). Modernliğin Sonsuz Duruşması, Pınar Yayınları, İstanbul.

MCFARLANE, James (1997). "Modernizm ve Zihin", MODERNİZMİN SERÜVENİ, (haz.Enis Batur), Yapı Kredi Yayınları, İSTANBUL.

NACİ, Fethi (1999). "O Korkak Geyik Yavrusu Bayram Arefesi", Şiirde Dün Yok mu, (haz. Tomris Uyar), Can Yayınları, İstanbul.

OKTAY, Ahmet (2002). Metropol ve İmgelem, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.

ÖZDENÖREN, Rasim (1998). Kent İlişkileri, İz Yayıncılık, İstanbul.

SARIKAYA, Orhan (2014). İkinci Yeni'nin Boy Aynası: İkinci Yeni Şiirinde Modern İnsanın Görünümleri, Hece Yayınları, Ankara.

SÜREYA, Cemal (2000). "Suçsuzluğun Şiiri", Toplu Yazılar 1: Şapkam Dolu Çiçekle ve Şiir Üzerine Yazılar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

TAMER, Ülkü "Söyleşi", (1998). Ludingirra, (konuş: Orhan Kahyaoğlu-Necmiye Alpay), , C.2, S.5, Bahar.

TAMER, Ülkü (2006). Yanardağın Üstündeki Kuş, 4.bs., Kırmızı Yayınları, İstanbul.